Mavzu: Kirish

Mavzu: Avtomatik qurilmalar to’g’risida umumiy tushuncha

Barcha teleboshqaruv va telesignallash (TB-TS) tizimlari ma’lum funksional bloklardan tashkil topgan bo‘lib, ular boshqaruv obyektlaridan olinadigan xabarlarni uzatish va shakllantirish jarayonini belgilaydi. Umumiylashtirilgan tarkibiy sxemada TB-TS tizimining funksional tarkibi keltirilgan (10.1-rasm). Bu yerda blok individual buyruq beruvchi elementlardan tashkil topgan bo‘lib, ular kirish signali ta’siri ostida boshqaruv punkti (BP) va nazorat punktiga (NP) boshqaruv signalini uzatadi. Bu elementlar turli ishga tushirish apparatlari bo‘lib (tugmalar, kalitlar, turli datchiklar va avtomatik qurilmalarning kontaktlari va h.k.), buyruqlarni uzatish 337 zanjirini qo‘shadi. Blok 2 da buyruqlar aloqa kanalidagi nazorat punktiga uzatish uchun zarur bo‘lgan ko‘rinishdagi elektr signalga aylantiriladi.

Signallarni bunday holatga keltirish shakllantirish deb yuritiladi. NP ning tanlov bloki 3 da signal qayta ishlanadi, so‘ngra blok 4 dagi buyruqni bajaruvchi individual element ishga tushadi va boshqaruv obyektidagi ijrochi elementi 5 ga ta’sir ko‘rsatadi (ishga tushirish, to‘xtatish, holatini o‘zgartirish va h.k.), bu jarayon signalni qabul qilish va qayta ishlash deb yuritiladi. Obyekt holatining o‘zgarishi NP da oxirgi o‘chirgichlar, rele kontaktlari va boshqa elementlar bilan belgilanadi. Signallash datchik 6 lari yordamida individual elementlarni signallash bloki 7 ishga tushiriladi. Blok 8 da xabar beruvchi signal shakllantirilib, NP va BP ga uzatiladi va bu yerda qurilma 9 yordamida qayta ishlanadi. So‘ngra ushbu xabarga ko‘ra signallash uskunasi 10 ning ijro elementi ishga tushadi va induvidual signal lampasi 7 yonadi. 338 Ko‘rib chiqilgan sxema tarkibining tahlili shuni ko‘rsatadiki, TBTS tizimlarida o‘xshash vazifalar amalga oshiriladi. Bu yerda BP dan NP ga va NP dan BP ga uzatiluvchi aloqa kanallariga beriladigan buyruq va xabarlarga mos keluvchi signallar shakllantiriladi. Qabul qiluvchi punktlarda ijro organlari yoki signallash indikatorlarini ishga tushirish maqsadida signallar qayta ishlanadi.