Darsning tarkibiy qismi
(bosqichlari)
|
Ajratiladigan vaqt (reglament)
|
1
|
Tashkiliy qism
|
5 daqiqa
|
2
|
Ma’naviyat daqiqasi
|
3
|
O‘tilgan mavzuni takrorlash
|
5 daqiqa
|
4
|
Yangi mavzuni tushuntirish
|
25 daqiqa
|
5
|
Mustahkamlash
|
5 daqiqa
|
6
|
O‘quvchilarni baholash
|
5 daqiqa
|
7
|
Uyga vazifa berish
|
DARSNING BORISHI:
Tashkiliy qism: O‘quvchilar bilan salomlashib, sinf xonasining darsga tayyorlik darajasini tekshirish, davomatni aniqlash.
Ma’naviyat daqiqasi: O‘quvchilar bilan kunning muhim iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy, axloqiy-tarbiyaviy yangiliklari xususida qisqacha suhbat tashkil etish, ularga nisbatan o‘quvchilarning mustaqil yondashuvini tinglash, bahs-munozara uyushtirish. Yangi mavzu bayoni: 1795-yilgi xalq qo‘zg‘oloni. Termidorchilar (fransuz kalendaridagi termidor oyining 9-kuni hokimiyatga kelganlar shunday ataldi) mulk va erkin tadbirkorlikni himoya qiladigan respublika tarafdori edi. Ular savdodagi cheklashlarni bekor qildi. Savdo erkinligi boshlandi, narxlar bir necha bor ko‘tarilib ketdi, pul keskin qadrsizlandi. Mehnatkash xalq och qolayotgan bo‘lsa, «yangi boylar» o‘tayotgan vaqtni boy bermaslikka va hayot zavqini surishga oshiqardi. Burjua jamiyatining yuqori qatlamida asilzodalar axloqi qayta tug‘ila boshladi.
Inqilobiy o ‘zgarishlar davri tugadi. Konvent deputatlarini endi xalqning ahvoli qiziqtirmas edi. Parijliklar Konvent ishiga ta’sir ko‘rsatishga urinib ko‘rdi. Parij atrofida norozilik kuchayib bordi. Aholi orasida «Xalq, uyg‘on! Payt keldi!», degan shiorlar tarqaldi. Shu tariqa 1795-yil aprelda qo‘zg‘olon boshlandi. Minglab qurolsiz kishilar Konvent tomon kelishdi. Kechga borib, Milliy gvardiya Konventni o ‘rab olib, xalqni quvib yubordi. Parij qamal holatida deb e ’lon qilindi. May oyida bu voqealar takrorlanib, qo‘zg‘olonchilar Konventni egallab oldi. Odamlar oqimi barcha binolarni to ‘ldirib yubordi. Ikki kun davomida g‘azab alangasi avj oldi. Ikkinchi kun oxiriga kelib, qo‘zg‘olonchilar tor-mor qilindi va qurolsizlantirildi, ularning yo‘lboshchilari — so nggi yakobinchilar gilotinada qatl qilindi. Ko‘plar qamoqqa tashlandi, surgun qilindi. Bu qo‘zg‘olon Buyuk fransuz inqilobi davrida aholining so‘nggi ommaviy chiqishi edi.
1795-yilgi Konstitutsiya va Direktoriya. 1795-yilning avgustida Konvent yangi Konstitutsiyani qabul qildi, u Fransiyada Respublika tuzumini mustahkamladi, lekin umumiy saylov huquqini bekor qildi. Endi qonunchilik hokimiyati ikki palatadan — Besh yuzlar kengashi va Oqsoqollar kengashidan iborat b o ‘lgan qonunchilik palatasiga berildi. Ijro hokimiyati Oqsoqollar kengashi tayinlaydigan besh kishidan iborat Direktoriyaga topshirildi. Shu bilan birga, 1795-yilgi Konstitutsiya inqilobning barcha antifeodal yutuqlarining qonuniyligini tasdiqladi Direktoriyaning urushlari. General Bonapart.
Hokimiyatga kelgan yirik burjuaziya o ‘zga yurtlarni bosib olishdan manfaatdor edi va Direktoriya davridagi Fransiyaning urushlari bosqin ch ilik xarakteriga ega bo‘ldi.
Reynning so‘l qirg‘og‘i va Belgiya Fransiyaga qo‘shib olindi, Gollandiya esa qaram respublikaga aylantirildi. Bosib olingan yerlarda fransuzlar feodal tartiblarni bekor qildi
1799-yil 9-noyabr davlat to‘ntarishi. Direktoriya hokimiyati xalq orasida obro‘ga ega emasdi, «yangi boylar» ham Direktoriyani yoqtirishmas edi. Gazetalar «Kuchli hokimiyat o‘rnatish!» talabini bosh sahifalarida yorita boshladi. Shunday sharoitda hokimiyatga qarshi fitna uyushtirildi. Fitnachilar Misrdan qaytgan Napoleondan asosiy kuch sifatida foydalanishga qaror qildilar, Bonapart ham bunga rozilik bildirdi.
Mustahkamlash: Darsning ushbu qismida o‘quvchilar dars yakunida quyida berilgan topshiriqlar va savollarga javob beradilar:
1. 1795-yilgi xalq q o ‘z g ‘oloni qay tariqa boshlandi?
2. 1795-yilgi Fransiya konstitutsiyasi qanday asosiy qoidalarni joriy qildi?
Do'stlaringiz bilan baham: |