Mavzu: Kirish darsning maqsadi

Darsning tarkibiy qismi (bosqichlari)
Ajratiladigan vaqt (reglament)
1	Tashkiliy qism	5 daqiqa
2	Ma’naviyat daqiqasi
3	O‘tilgan mavzuni takrorlash	5 daqiqa
4	Yangi mavzuni tushuntirish	25 daqiqa
5	Mustahkamlash	5 daqiqa
6	O‘quvchilarni baholash	5 daqiqa
7	Uyga vazifa berish

DARSNING BORISHI:
Tashkiliy qism: O‘quvchilar bilan salomlashib, sinf xonasining darsga tayyorlik darajasini tekshirish, davomatni aniqlash.
Ma’naviyat daqiqasi: O‘quvchilar bilan kunning muhim iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy, axloqiy-tarbiyaviy yangiliklari xususida qisqacha suhbat tashkil etish, ularga nisbatan o‘quvchilarning mustaqil yondashuvini tinglash, bahs-munozara uyushtirish. Yangi mavzu bayoni: Shimoliy Amerikadagi ingliz mustamlakalari. Buyuk geografik kashfiyotlardan so‘ng Markaziy va Janubiy Amerikada Ispaniya va Portugaliya mustamlakalari tashkil qilingan bo‘lsa, Shimoliy Amerika, asosan, Angliya va Fransiya tomonidan egallab olindi. 1607-yili Angliyaning Virjiniyadagi ilk manzilgohi — Jeymstaun tashkil qilindi. Ingliz mustamlakachilarining oqimi yil sayin oshib bordi. Bu yerga puritanlar jamoalari, yerlaridan ayrilgan dehqonlar, minglab yoshlar ko‘chib keldi. Shuningdek, mehnatga yaroqli jinoyatchilar ham hukumat tomonidan mustamlakalarga surgun qilindi Mustamlakachilar va hindular o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar juda murakkab edi. Hindular yangi texnologiya va savdo-sotiqdan foyda ko‘rishiga qaramasdan, inglizlar keltirgan kasalliklar va ochko‘zlik ularning azaldan shakllangan hayot tarziga jiddiy zarar yetkazdi.
Mustamlakalarda kichik fermer xo‘jaliklari keng tarqaldi. Astasekin qishloq x o ‘jaligi bilan bog‘ liq bo‘ lgan sanoat o‘sib bordi,
XVII asrning ikkinchi yarmida birinchi manufakturalar paydo bo‘ldi.
Mamlakatda kapitalistik tuzum rivojlanayotgan bir sharoitda amerikacha plantatsiya qulchiligi ham saqlanib qoldi. XVII asrdan boshlab, Afrikadan ko‘plab qora tanli qullar olib kelindi. Zamonaviy millatning shakllanishi. Angliya burjua inqilobidan
keyin Amerikadagi mustamlakalarda ham burjuacha boshqaruv usullari va hayot tarzi shakllanib bordi. XVIII asrning o ‘rtalariga kelib, mustamlakalarda yagona ichki bozor vujudga kela boshladi, savdo aloqalari rivojlandi Mustaqillik uchun bo‘lgan urushning sabablari. Buyuk Britaniya qiroli, zodagonlar va tadbirkorlar mustamlakalardan olinadigan foydani tobora ko‘paytirishga harakat qilardi. Ular mustamlakalardan
qimmatbaho xomashyo, teri va paxtani olib ketardi, mustamlakalarga esa tayyor mahsulotlarni olib kelishar, soliq va to‘ lovlarni yig‘ ib olardi. Buyuk Britaniya parlamenti Amerika tadbirkorlari uchun turli taqiq va cheklovlar o‘ rnatgan edi. Amerikaliklarning dastlabki norozilik chiqishlari shu cheklovlar va soliqlarning oshirilishiga qarshi bo‘lib
o‘tdi.
Mustaqillik Deklaratsiyasi. 1776-yil mayda Buyuk Britaniyadan ajralib chiqishga da’vat etuvchi qaror qabul qilindi. Rasmiy bayonotnoma tayyorlash uchun virjiniyalik Tomas Jefferson boshchiligida komissiya tuzildi Mustaqillik Deklaratsiyasida davlat qurilishining asosi sifatida xalq suvereniteti prinsipi e’ lon qilindi, xalqning zolimlarga qarshi isyon qilishga, yashashga, ozod bo‘lishga, tenglikka bo‘lgan huquqi e’tirof etildi. 4-iyul har yili AQSHda Mustaqillik kuni sifatida nishonlanadigan bo‘ldi.
Deklaratsiya — muhim qoidalar e’lon qilingan hujjat.
Federal hukumat — federativ davlatda markaziy boshqaruv organi.
Federal Konvent — Kontinental uyushma, qit’a uyushmasi, qit’a miqyosidagi tashkilot.
Federal — federatsiya (ittifoq) tarkibiga kirgan barcha subyektlar (respublika, shtat)
uchun umumiy tushuncha. Masalan, federal hukumat yoki Federal Konvent.
Mustahkamlash: Darsning ushbu qismida o‘quvchilar dars yakunida quyida berilgan topshiriqlar va savollarga javob beradilar:
1. Angliyaning Shimoliy Amerikada mustamlakachilik siyosati qanday amalga
oshirildi?
2. Amerika millatining shakllanishiga olib kelgan omillar nimalardan iborat?