Mavzu: Jamiyatning ijtimoiy,siyosiy va ma'naviy tizimi

3. “Oraliq davr”ga o‘tish yozuvning vujudga kelishi bilan belgilanadi.

4. Iqtisodiy va siyosiy tizimlar, “sanoat inqilobi”dan so‘ng, demokratik inqilob keladi.

5. Demokratik inqilob, ijtimoiy jamiyatni siyosiy tizimdan ajratib oladi.

6. “Zamonaviy” tizimga o‘tish ma’muriy byurokratiyadan bozor iqtisodi va demokratik saylov tizimining shakllanishi bilan yuz beradi.

7. Ma’rifiy inqilob, ijtimoiy tizimni qo‘llab-quvvatlaydi.

Sotsiologiyada jamiyatning quyidagi yo‘nalishlari mavjud. Mexanik yo‘nalish (maktabi) – (XIX asrda paydo bo‘ldi, sotsial harakatni biologik harakat shaklida tushunadi, olamni mexanik talqin qiladi). Organik yo‘nalish (maktabi): (XIX asr oxiri va XX asr boshlarida yuzaga kelgan, jamiyatni organizmga tenglashtirgan va ijtimoiy hayotni biologik qonuniyatlar bilan tushuntirishga urinadi, jamiyat organizm bilan bir, deydi). Kulturologik yo‘nalish (maktabi) – qadriyatlar madaniyatni vujudga keltiradi, deb talqin qiladi. Davlat mexanizmi – davlat hokimiyati amalga oshiriladigan, jamiyatga davlat rahbarligini ta’minlovchi davlat tashkilotlari tizimidan iborat. Davlat mexanizmining belgilari:

Davlat mexanizmi boshqaruv (qonun ijodkorligi, qonunlarni ijro etish, ularni buzilishdan muhofaza qilish) bilan maxsus shug‘ullanuvchi iborat. Davlat hokimiyatining mavjudligi shundaki, uning amaldorlari – yuqori siyosiy elitasi, armiyasi, ma’muriyati, sud’yalari va boshqalardan tashkil topadi.

Davlat mexanizmi idoralari va muassasalarining murakkab tizimidan iborat bo‘lib, ular bevosita hokimiyatga daxldor funksiyalarni bajaradi.

Davlat mahkamasi barcha bo‘g‘inlari faoliyati tashkiliy va moliyaviy vositalar bilan zarur hollarda esa, majburiy ta’sir yo‘li bilan ham ta’minlanadi.

Davlat mexanizmi o‘z fuqarolarining qonuniy manfaatlari va huquqlarining ishonchi tarzida kafolatlash va muhofaza qilishga da’vat etilgan.

Davlat funksiyalari:

Iqtisodiy tashkilot

Siyosiy boshqaruv