Мавзу: ix-xiiасрлардаги ўрта осиё мутафаккирларининг иқтисодий ғоялари

Меркантилизмнинг тарихий аҳамияти

• Биринчидан, меркантилистлар концепцияси деярли бутунлай муомала соҳасидаги хўжалик ҳаётининг амалиётига қаратилган. Шундай бўлсада, бу уларга кўплаб иқтисодий категорияларни илмий муомилага киритиш, савдо соҳаси, ссуда операциялари ва пул муомаласининг муҳим қонуниятларини аниқлаб бериш имконини беради. Лекин иқтисодиётнинг бошқа соҳаларига бўлган уларнинг таъсири доимо айнан бир хил бўлган эмас.
• Масалан, мамлакатнинг ўз саноати ва савдосини ривожлантириши учун пул муҳим восита эканлигини тўғри тушунтириб бергач, меркантилистлар шундай бўлсада миллий иқтисодиётга хорижий инвестицияларни жалб қилишга эътибор бермадилар. Бундан ташқари, улар учун ишсизлик муаммоси ҳам муҳим ҳисобланмаган. «Ихтиёрий ишсизлик»нинг асосий сабаби ишламаслик хоҳишини келтириб чиқарувчи ёки «ялқовлик», ёки «ахлоқий бузуқлик» ҳисобланган.
• Иккинчидан, меркантилизм Европада анча ривожланган мамлакатлар – Англия ва Францияда унинг ўрнини олган классик сиёсий иқтисоднинг ўзига хос хусусиятларини келтириб чиқарди.