Mavzu: isitmaning gipertermiyadan farqlovchi xossalari

Gipotenniya yoki haddan tashqari sovib ketish hodisasi issiq qon-lilarda yashash muhiti temperaturasi pasayib ketganida, ayniqsa shu bilan bir qatorda issiqlik hosil qilish ham susayib qolganda ko'riladi. Issiqlik chiqarishni kuchaytiradigan omillar, masalan katta tezlik bilan harakat qilayotgan sovuq havo gipotermiya avj olishini tezlashtiradi. Haddan tashqari sovib ketish uch bosqichda o'tadi.

Yashash muhiti temperaturasi pasayib ketsa, 1 bosqich, ya'ni kompensatsiya vaqtida issiqlik chiqarish regulator yo'l bilan cheklanadi va issiqlik hosil qilish kuchayadi, shunga ko'ra tana temperaturasi me'yorl darajada saqlanib qoladi. 2 oraliq bosqichda termoregulatsiya mexanizmlari buzilganligi tufayli periferik tomirlar kengayadi va issiqlik chiqarish kuchayadi, shuning uchun tana temperaturasi pasaya boshlaydi. Ill degkompensatsiya bosqichida issiqlik chiqarish tag'in ham kuchayib, issiqlik hosil qilish susayib qoladi, shunga ko'ra organizm poykiloterm bo'lib qoladi va yashash muhiti temperaturasini qabul qiladi. Bu davrda, odatda, markaziy nerv sistemasining faolligi susayib, uyqu bosadi. Nafas va qon aylanishi susayib qoladi.

Davolash amaliyotida yurak va yirik tomirlarda qilinadigan operatsiya-larda boshqariladigan sun'iy gipotermiyadan foydalaniladi. Shu maq-sadda odamni tashqaridan sovutish bilan bir qatorda moslanish uchun issiqlik chiqarishni kamaytirishga va issiqlik hosil qilishni kuchaytirishga yo'l qo'ymaydigan dori preparatlari ishlatiladi. Boshqariladigan sun'iy gipotermiyadan foydalanish natijasida organizmning kislorod tanqisligiga qarshiligini kuchaytinsh va operatsiyaga zarur narkotik moddalar dozasini kamaytirish mumkin.

Isitma (lotincha — febris, yunoncha — pirexia) turli-tuman kasal-liklarda paydo bo'ladigan patologikjarayon. Bu jarayon evolutsiya ja-rayonida issiqqonli hayvonlar va odamning alohida kimyoviy modda­lar — pirogenlar ta'siriga javoban moslanish reaksiyasi tariqasida shakllangan boiib, tana temperaturasining muhit temperaturasidan qat'i nazar vaqtincha ko'tarilib turishi bilan ifodalanadi.