Мавзу: Қишлоқ хўжалигида экинларни алмашлаб экишнинг иқтисодий самарадорлиги



Download 492,07 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/9
Sana09.09.2021
Hajmi492,07 Kb.
#169575
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
qishloq xojaligida ekinlarni almashlab ekishning iqtisodiy samaradorligi.

 

2-jadval 

Fermer xо‘jaliklarining qishloq xо‘jaligi ishlab chiqarishdagi salmog‘i haqida 

ma’lumot (foiz hisobida)

3

 

 

 



 

 



 

 

 



 

Qishloq  

xо‗jalik yalpi 

mahsulotdagi 

ulushi 

Qishloq  

xо‗jalik ekin  

maydonidagi 

ulushi 

Paxta  


yetishtirish-

dagi ulushi 

G‗alla  

yetishtirish-

dagi 

ulushi 


Yillar 

Yillar 


Yillar 

Yillar 


2

0

0



6

 

2



0

0

7



 

2

0



0

8

 



2

0

0



9

 

2



0

1

0



 

2

0



0

6

 



2

0

0



7

 

2



0

0

8



 

2

0



0

9

 



2

0

1



0

 

2



0

0

6



 

2

0



0

7

 



2

0

0



8

 

2



0

0

9



 

2

0



1

0

 



2

0

0



6

 

2



0

0

7



 

2

0



0

8

 



2

0

0



9

 

2



0

1

0



 

                                                 

3

 Манба: Ўзбекистон Республика Статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилган.  



 


 



Respublika 

bо‗yicha 

3

2

,3



 

3

4



,7

 

3



2

,5

 



3

4

,5



 

35

,0



 

7

4



,7

 

8



4

,3

 



8

4

,4



 

8

4



,6

 

8



6

,8

 



8

6

,3



 

9

8



,4

 

9



9

,1

 



9

9

,2



 

9

9



,4

 

7



2

,8

 



8

1

,6



 

8

2



,4

 

8



1

,4

 



8

1

,5



 

 



Qashqadary

43



,6

 

4



0

,9

 



3

8

,8



 

4

0



,6

 

41



,3

 

7



9

,2

 



8

3

,9



 

8

8



,3

 

8



6

,3

 



8

6

,3



 

9

5



,5

 

9



9

,1

 



9

9

,8



 

1

0



0

 

1



0

0

 



8

3

,5



 

8

5



,3

 

8



5

,9

 



8

6

,8



 

8

8



,8

 

 



О‗zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  2008  yil 6  oktabrdagi  F-3077-son 

«Fermer  xо‗jaliklari  faoliyatini  yuritishda  yer  uchastkalari  miqdorini  maqbullashtirish 

choralarini  kо‗rish  yuzasidan  takliflar  ishlab  chiqish  bо‗yicha  maxsus  komissiya  tashkil 

etish tо‗g‗risida»gi farmoyishi doirasida kо‗rilgan tashkiliy choralar va amalga oshirilgan 

tadbirlar natijasida 2008 yilning 1 oktabriga qadar mamlakatimizda faoliyat yuritayotgan 

219976 ta fermer xо‗jaligi yer uchastkalari maqbullashtirilib, 2009 yil 1 noyabriga qadar 

ularning umumiy soni 105033 tani, 2010 yilda ularning soni 80628 tashkil qildi va fermer 

xо‗jaliklariga  jami  5031187,2  gektar  yer  maydoni  biriktirib  berildi  yoki  bunda  bitta 

fermer  xо‗jaligiga  о‗rta  hisobda  ilgarigi  2008  yilda  27,0  gektar,  2009  yilda  56,0  gektar, 

2010 yilda 62,4 gektar yer maydoni tо‗g‗ri kelmoqda. Shundan paxtachilik va g‗allachilik 

yо‗nalishiga  ixtisoslashgan  fermer  xо‗jaliklari  soni  41827  ta  bо‗lib,  ularga  3534381,5  

gektar  yoki  bitta  fermer  xо‗jaligiga  о‗rtacha  84,5  gektar  yer  maydoni  tо‗g‗ri  kelmoqda, 

meva-sabzavotchilikka  ixtisoslashgan  fermer  xо‗jaliklari  soni  4036  ta  bо‗lib,      ularga 

77087,6  gektar  yoki  bitta  fermer  xо‗jaligiga  о‗rtacha  19,1  gektar  yer  maydoni  tо‗g‗ri 

kelmoqda,  bog‗dorchik  va  uzumchilik    yо‗nalishiga  ixtisoslashgan  fermer  xо‗jaliklari 

soni    22159ta  bо‗lib,  ularga  210510,5  gektar  yoki  bitta  fermer  xо‗jaligiga  о‗rtacha  9,5 

gektar  yer  maydoni  tо‗g‗ri  kelmoqda,  chorvachilik  yо‗nalishiga  ixtisoslashgan  fermer 

xо‗jaliklari  soni  6099  ta  bо‗lib,  ularga  989257,8    gektar  yoki  bitta  fermer  xо‗jaligiga 

о‗rtacha  162,2  gektar  yer  maydoni  tо‗g‗ri  kelmoqda,  boshqa  yо‗nalishga  ixtisoslashgan 

fermer  xо‗jaliklari  soni  6597  ta  bо‗lib,  ularga  82462,5    gektar  yoki  bitta  fermer 

xо‗jaligiga о‗rtacha 12,5 gektar yer maydoni tо‗g‗ri kelmoqda va  uzoq muddatga ijaraga 

berildiBunday  natijalarga  navlarning  biologik  xususiyatlaridan  kelib  chiqib,  har  bir 

mintaqaning  tabiy-iqlim  sharoitiga  mos  navlarni  tо‗g‗ri  tanlash  va  joylashtirish 

gektaridan  60-70  sentnerdan  hosil  yetishtirish  bо‗yicha  aniq  agrotexnik  tavsiyalar  va 

ilmiy  asoslangan  intensiv  texnologiyalarning  ishlab  chiqilganligi  va  keng  joriy 

etilayotganligi hisobiga erishilmoqda. 

 

Seleksiya  va  urug‗chilik  ishlarini  tо‗g‗ri  yо‗lga  qо‗yish  maqsadida  xorijiy  ilmiy 



muassasalardan  100  dan  ortiq  yangi  bug‗doy  navlari  keltirilib,  ular  mahalliy 

sharoitimizda  har  tamonlama  sinovdan  о‗tkazilib,  serhosil,  yuqori  sifatli,  kasallik  va 

zararkunandalarga chidamli bо‗lgan 23 ta yangi navlari ishlab chiqarishga joriy etildi. 

 

Bu  navlar  ichida  Kroshka,  Polovchanka,  Krasnodarskaya-99,  Kuma,  Moskvich, 



Tanya, Yesaul, Fortuna, Vostorg, Pamyat, Selyanka kabi intensiv navlar ishlab chiqarish 

sharoitida har gektaridan 60-70 sentnerdan oshirib hosil bermoqda. 

 

Mamlakatimiz  olimlari  tomonidan  qurg‗oqchilikka  va  shо‗rga  chidamli 



hosildorligi  yuqori  Chillaki,  Bobur,  Andijon-1,  Andijon-2,  Andijon-4  О‗zbekiston-1, 

Hosildor,  Zamin-1,  Dо‗stlik,  Omad,  Makonat,  Asr  kabi  mahalliy  bug‗doy  navlari 

yaratilib Davlat nav sinoviga berildi. Kelgusida har bir mintaqa sharoiti uchun mos yangi 

navlar  yaratish  bо‗yicha  ilmiy  ishlar  jadal  olib  borilmoqda.  Buning  uchun  Rossiyaning 




 

10 


Saratov  Yugo-Vostoka,  Serbiyaning  Noviy  sad  ilmiy  tadqiqot  institutlari,  IKARDA, 

SIMMIT  Xalqaro  ilmiy  markazlar  bilan  hamkorlikda  shu  mintaqaga  xos  bо‗lgan  yangi 

navlar yaratish ustida ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. 

 

Biroq  ayrim  viloyat,  tuman  hamda  fermer  xо‗jaliklarida  boshoqli  don  ekinlarini 



о‗stirishda  agrotexnik  tadbirlarini  bajarishning  texnologik  talablariga  rioya 

qilinmaganligi natijasida dondan yuqori va sifatli hosil olinmayapdi.  

Buning  asosiy  sababi  boshoqli  don  ekinlarini  yetishtirish  texnologiyasidagi 

agrotexnika tadbirlarini о‗z vaqtida sifatli qilib о‗tkazmasligidir. 

Ayniqsa  tuproq  unumdorligiga  ahamiyat  bermaslik,  yerni  ekishga  sifatli 

tayyorlanmasligi,  organik  va  ma‘dan  о‗g‗itlar  yetarli  miqdorda  va  tо‗g‗ri  nisbatlarda 

qо‗llanilmasligi,  g‗allani  sug‗orishni  о‗z  vaqtida  va  sifatli  о‗tkazmaslik,  kasallik  va 

zararkunandalarga  hamda  begona  о‗tlarga  qarshi  о‗z  vaqtida  choralar  kо‗rmaslik,  g‗alla 

navlarining hosildorlik imkoniyatidan tо‗la foydalana olmaslik don sifatining pasayishiga 

olib kelmoqda.  

 

Boshoqli  don  ekinlarini  parvarishlashda  qо‗llaniladigan  agrotexnik  tadbirlarning 



bajarilishining  texnologik  talablariga  tо‗la  rioya  qilingandagina  yanada  yuqori  va  sifatli 

don hosili olishga erishiladi. 

 

Umuman  olganda  g‗alla  hosildorligi  tuproq-iqlim  sharoiti,  ekilayotgan  nav 



xususiyati,  qо‗llanilayotgan  agrotexnik  tadbirlarga  bog‗liq.  Boshoqli  don  о‗sishi, 

rivojlanishi,  hosildorligi  va  don  sifatiga  ta‘sir  etuvchi  agrotexnik  tadbirlardan  har  bir 

mintaqaning tuproq va iqlim sharoitiga mos nav tanlash, yerni ekishga sifatli tayyorlash, 

navdor  va  ekish  sifati  yuqori  urug‗lik  bilan  mintaqa  uchun  maqbul  muddat  va  meyorda 

ekish,  ekilgan  urug‗likni  bir  tekisda  undirib  olish,  bug‗doy  maysalari  tо‗la  tuplangan 

holda  tinim  davriga  kirishi  uchun  barcha  agrotexnik  tadbirlarni  о‗tkazish,  sug‗orish, 

ma‘dan  va  organik  о‗g‗itlar  bilan  oziqlantirish,  о‗suv  davrida  ildizdan  tashqari  azotli 

о‗g‗itlar  bilan  oziqlantirish  suspenziya  sepish,  begona  о‗tlar  kasallik  va 

zararkunandalarga  qarshi  kurash,  yetishtirilgan  hosilni  nobutgarchiliksiz  yig‗ib  olishga 

bog‗liq. 

 

Yuqorida  keltirilgan  boshoqli  don  ekinlarini  yetishtirish  texnologiyasidagi 



agrotexnik  tadbirlarni  maqbullashtirilgan  holda  о‗z  vaqtida  sifatli  qilib  о‗tkazilishi 

hosildorlik va don sifatini oshiradi. Bularni bajarilishidagi texnologik talablar: 




Download 492,07 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish