Мавзу: Қишлоқ хўжалигида экинларни алмашлаб экишнинг иқтисодий самарадорлиги

---

 

1 

О‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI   OLIY VA О‘RTA 

MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 

 

QARSHI MUHANDISLIK - IQTISODIYOT INSTITUTI 

 

 

Iqtisodiyot fakulteti 

 

I-362 guruh talabasi Shokirov Shaxbozning 

 

Qishloq 

xо‘jaligi iqtisodiyoti  

fanidan tayyorlagan 

 

 

 

R E F E R A T I 

 

 

Mavzu: Qishloq xо‘jaligida ekinlarni almashlab ekishning iqtisodiy 

samaradorligi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Qarshi-2015 

---

 

2 

Mavzu: Qishloq xо‘jaligida ekinlarni almashlab ekishning iqtisodiy 

samaradorligi. 

 

REJA: 

 

Kirish 

 

1.  Qishloq  xо‗jaligida  sug‗oriladigan  yerlarning  miqdori,  sifati  va 

ahamiyati. 

 

2. Qishloq xо‗jaligida shakllanayotgan yer munosabatlari. 

 

3.  Almashlab  ekishda  tuproq  unumdorligini  oshirish  va  iqtisodiy  baho 

berish. 

 

4. Almashlab ekishning iqtisodiy samaradorligini oshirish yо‗llari. 

 

Xulosa va takliflar 

 

Foydalanilgan adabiyotlar rо‗yxati 

---

 

3 

KIRISH 

 

Bugungi  kunda  mamlakatimiz  qishloq  xо‗jaligi  samaradorligini  oshirish  masalasi 

sug‗oriladigan  yerlarning  va  unumdorligini  oshirish  bо‗yicha  о‗ta  muhim  vazifani  hal 

etish bilan bevosita bog‗liqdir.  

О‗zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimov  ta‘kidlaganidek  ―Qishloq  xо‗jaligini 

isloh  qilish,  fermer  xо‗jaliklariga  biriktirilgan  yer  uchastkalarini  optimallashtirish,  paxta 

va  g‗allaning  xarid  narxlarini  oshirish  bо‗yicha  amalga  oshirilayotgan  izchil  ishlar 

natijasida iqtisodiyotimizning agrar sektorida tarkibiy sifat о‗zgarishlari yuz bermoqda‖1.  

Qishloq xо‗jaligining asosiy masalasi, bu–qishloq xо‗jaligida ishlab chiqarishni barqaror 

ishini  ta‘minlash  va  iqtisodiy  samaradorligini  oshirib  borish  asosida  mamlakat 

aholisining  oziq-ovqatga,  sanoatning  esa  xom  ashyoga  bо‗lgan  ehtiyojini  qondirishdir. 

Bugungi  kunda  aholi  jon  boshiga  tо‗g‗ri  keladigan  oziq-ovqat  mahsulotlarining  yillik 

iste‘moli  55-70  foizini  tashkil  qilmoqda.  Chakana  savdoda  oziq  ovqat  mahsulotlari 

importi salmog‗i 40 foizdan ziyod.  

О‗zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimov  ta‘kidlaganidek  ―Ichki 

bozorimizni  raqobatdosh  va  sifatli  mahsulotlar  bilan  tо‗ldirishda,  bugungi  kunda  biz 

uchun  eng  dolzarb  masalardan  biri  bо‗lmish  aholimizni  ish  bilan  ta‘minlash  va  shu 

asnoda  ularning  munosib  daromad  topishi,  farovonligining  oshib  borishiga  erishishda 

ayni  shu  sohani  tez  va  jadal  sur‘atlar  bilan  rivojalantirish  eng  asosiy  omillardan  biri 

ekanini hech unutmasligimiz darkor‖

2

. 

Bozor  munosabatlarini  shakllantirish  jarayonida  qishloq  xо‗jaligini  isloh    qilish 

asosida  dehqon  mehnatining  nufuzini  oshirish,  oziq-ovqat  mahsulotlariga  bо‗lgan 

ehtiyojlarni qondirish, mamlakatimiz qishloq joylarida aholi uchun qulay ish va turmush 

shart-sharoitlarini  yaratish  muammolarini  hal  etish  bugungi  kunning  eng  muhim  ilmiy 

masalalaridan biri hisoblanadi.  

Darhaqiqat,  О‗zbekistonda  iqtisodiy  islohotlar  chuqurlashuvi  sharoitida  qishloq 

joylarida  kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlikni  rivojlantirish  ustuvor  vazifalardan  biri 

sifatida  qabul  qilingan.  Ushbu  vazifani  amalga  oshirish  uchun  eng  avvalo  qishloq 

xо‗jaligi  mahsulotlari  yetishtiruvchilarga  talab  darajasida  xizmat  kо‗rsatish  va  ularning 

ehtiyojlari tо‗liq qondirilishi uchun ilmiy asoslangan infratuzilmani yaratish talab etiladi.  

Agrar  islohotlar  natijasida  qishloq  xо‗jaligida  xо‗jalik  yuritishning  bozor 

shakllariga  о‗tildi  va  mustaqil  tovar  ishlab  chiqaruvchilarning  salmog‗i  oshdi.  Qishloq 

xо‗jalik  korxonalarini  moliyaviy  sog‗lomlashtirish,  davlat  byudjeti  subsidiyalari  orqali 

kredit  tizimidan  foydalanish,  hosilni  sug‗urtalash  va  boshqa  bir  qator  ishlar  amalga 

oshirilmoqda. Biroq, qishloq xо‗jaligining barqaror va jadal rivoji hozircha ta‘minlangani 

yо‗q.  Qishloq  xо‗jalik  ishlab  chiqarishida  innovatsiya,  zamonaviy  texnika  va 

texnologiyalar  hamda  xо‗jalik  yuritishning  yangicha  shakllaridan  foydalanish  orqali 

ushbu muammoni hal etish mumkin.