Mavzu: Ishlab chiqarishni ijtimoiy tashkil etish

Mavzu: Ishlab chiqarishni ijtimoiy tashkil etish

Reja:

Reja:

1.Mujassamlashuv 2.Ixtisoslashuv 3,Kooperatsiya 4.Kombinatsiya

Mujassamlashuv. Iqtisodiyot rivojlanishi uning ijtimoiy va hududiy tashkil etilishi bilan bog’liq. Ishlab chiqarishning bunday shakllari esa muayyan bir jarayonning ikki tomoni bo’lib, u mohiyatan ijtimoiy va hududiy mehnat taqsimoti xusussiyatlaridan kelib chiqadi. Ijtimoiy tashkil etish shakllari mujassamlashuv, ixtisoslashuv, hamkorlik va kombinatlashuvdan iborat. Bular ham o’zaro aloqadorlikda rivojlanib boradi va ko’pincha birgalikda sodir bo’ladi. Ularning asta-sekin takomillashib borishi, bir-birlari bilan uyg’unlashuvi fan-texnika taraqqiyoti, jamiyat rivojlanishi bilan hamkorlikda yuz beradi.

Mujassamlashuvning yuqori yoki pastligi ayni paytda ma’lum bir sohaning rivojlanganlik darajasini belgilaydi. Bu yerda umumiy maxraj bo`lib shahar, viloyat yoki boshqa bir joyda yashovchi aholining ulushi, hissasi xizmat qiladi. Aytaylik, Farg`ona vodiysida O`zbekiston Respublikasi aholisining 27 foizi joylashgan. Agar u yoki bu ishlab chiqarish ko`rsatkichi shu raqamdan qancha yuqori bo`lsa, u holda mazkur ishlab chiqarish tarmog`i vodiyda rivojlangan, mujassamlangan bo’ladi.

Ixtisoslashuv ham ishlab chiqarishni tashkil etishning muhim shakli bo’lib, u mehnat taqsimoti va iqtisodiy rayonlarni tarkib topishi bilan chambarchas bog’liq. Uning uch bosqichi va uch turi mavjud. Ixtisoslashuvning uch bosqichi deganda korxona, shahar yoki rayon miqyosidagi ixtisoslashuv tushuniladi. Ularning har biriga hududiy yoki ijtimoiy mehnat taqsimoti natijasida ma’lum bir mahsulotni ishlab chiqarilishi biriktiriladi. O’z navbatida ixtisoslashuv shu korxona va rayonlarning mehnat taqsimotida tutgan o’rnini belgilab beradi.

• Ixtisoslashuv ham ishlab chiqarishni tashkil etishning muhim shakli bo’lib, u mehnat taqsimoti va iqtisodiy rayonlarni tarkib topishi bilan chambarchas bog’liq. Uning uch bosqichi va uch turi mavjud. Ixtisoslashuvning uch bosqichi deganda korxona, shahar yoki rayon miqyosidagi ixtisoslashuv tushuniladi. Ularning har biriga hududiy yoki ijtimoiy mehnat taqsimoti natijasida ma’lum bir mahsulotni ishlab chiqarilishi biriktiriladi. O’z navbatida ixtisoslashuv shu korxona va rayonlarning mehnat taqsimotida tutgan o’rnini belgilab beradi.