|
9) Yuksaltirilgan robotlar
Xitoyning robototexnika olamidagi ilg'or sa'y-harakatlari o'zining Dongguan zavodi bilan 650 kishini 60 ta robot qo'l bilan almashtirdi. Zavod egasi Everwin Precision Technology yaqin kelajakga qadar ishlab chiqarishning 80 foizini 1000 ta robot qo'l bilan almashtirishga umid qilgan
Robototexnika uni ko'r-ko'rona qabul qilish uchun juda ko'p falsafiy tashvishlarni keltirib chiqaradi. To'liq avtomatlashtirish umumiy samaradorlikka foyda keltirishi mumkin, ammo nazariyotchilar bu innovatsiyalarga zarar yyetkazishini ta'kidlaydilar.
G'arb robototexnikaga qarama-qarshi munosabatda bo'lib, insonning yutuqlariga ko'proq e'tibor qaratada. Xitoydan tashqarida robotlar hali ham inson ishchilarini o‘rnini bosmaydi, to‘ldiradi, ya’ni “kobotika” deb ataladi.
Industrial va noindustrial ishlab chiqarish.
Sanoat ishlab chiqarishi iqtisodiyotning sanoat sektori mahsuloti ko'rsatkichidir. Sanoat sektoriga ishlab chiqarish, tog'-kon sanoati va kommunal xizmatlar kiradi. Garchi bu tarmoqlar yalpi ichki mahsulotning (YaIM) kichik qismini tashkil qilsa-da, ular foiz stavkalari va iste'mol talabiga juda sezgir. Bu sanoat ishlab chiqarishini kelajakdagi yalpi ichki mahsulot va iqtisodiy ko'rsatkichlarni bashorat qilishning muhim vositasiga aylantiradi. Sanoat ishlab chiqarish ko'rsatkichlari markaziy banklar tomonidan inflyatsiyani o'lchash uchun ham qo'llaniladi, chunki sanoat ishlab chiqarishining yuqori darajasi nazoratsiz iste'mol darajasiga va tez inflyatsiyaga olib kelishi mumkin. Sanoat ishlab chiqarishlari sanoat inqilobi davrida paydo bo'ldi.
2020-yil 21 oktyabr kuni prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida sanoat tarmoqlaridagi 9 oylik natijalar va yil yakunigacha bajarilishi lozim bo‘lgan vazifalar muhokamasi bo‘yicha videoselektor yig‘ilishi o‘tkazildi. Bu haqda davlat rahbarining Matbuot xizmati xabar bergan.
Yig‘ilishda pandemiya oqibatlari sanoat ishlab chiqarish sur’atlariga ham ta’sir o‘tkazmay qolmagani qayd etildi. Shu bois davlatimiz tomonidan har bir tarmoqni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha tezkor choralar ko‘rilgani va karantin davrida ham ishlab chiqarish davom etgani aytilgan. Natijada sanoatda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan jiddiy yo‘qotishlarning oldi olindi.
E’tiborlisi, iqtisodiyotda yuqori qo‘shilgan qiymatni ta’minlovchi qayta ishlash sanoatida 9 oyda qariyb 3 foiz o‘sish qayd etildi. Xususan, elektr texnikasi ishlab chiqarish 25 foiz, to‘qimachilik mahsulotlari 12 foiz, metall rudalari qazish 7 foiz va qurilish materiallari 6 foizga o‘sdi.
Shuningdek, avtomobillar 1,5 baravar, elektr texnikasi mahsulotlari 1,3 barobar, to‘qimachilik tovarlari 16 foiz, mis sim 15 foiz ko‘p eksport qilindi.
Natijada yalpi ichki mahsulotning o‘sish sur’ati 0,4 foiz ijobiy darajada saqlab qolindi va byudjet daromadi 1,9 trillion so‘m ortig‘i bilan bajarilishiga erishildi.
Ta’kidlanishicha, ayrim tarmoq va hududlarda ishlab chiqarishda qoloqlikka yo‘l qo‘yilgani oqibatida sanoat mahsulotlari bo‘yicha umumiy ko‘rsatkich 2,7 foizga kamaygan.
«Sanoat korxonalari boshqaruv tizimida muammolar bor. Mahsulotlar tannarxini tushirish kerak. Bu raqobat muhitini yaratishning muhim asosidir», — deya ta’kidladi Shavkat Mirziyoyev. [ gazeta.uz ]2
Manba: Tradingeconomics.com | Oʻzbekiston Davlat Statistika Qoʻmitasi
O‘zbekistonda sanoat ishlab chiqarishi 2002-yildan 2021-yilgacha o‘rtacha 7,95 foizni tashkil etib, 2018-yilning to‘rtinchi choragida 14,40 foizni tashkil etib, rekord darajadagi eng past ko‘rsatkichga yetdi va 2020-yilning uchinchi choragida -2,70 foizni tashkil etdi. O‘zbekistonda sanoat ishlab chiqarish – haqiqiy qadriyatlar, tarixiy ma'lumotlar, prognoz, jadval, statistika, iqtisodiy kalendar va yangiliklar. O‘zbekiston sanoat ishlab chiqarishi – qiymatlar, tarixiy ma’lumotlar va jadvallar – oxirgi marta 2021-yil noyabrda yangilangan.
2020-yilning yanvar-may oylarida Farg`ona viloyat korxonalari tomonidan 7 454,3 mlrd. so'mlik sanoat mahsulotlari ishlab chiqarilgan bo'lib, o'tgan yilning tegishli davriga nisbatan sanoat ishlab chiqarish indeksi 96,5 % ni tashkil etdi.
Jami sanoat ishlab chiqarish fizik hajmi indeksining asosiy omili bo‘lib, tog’- kon sanoati va ochiq konlarni ishlash – 98,6 % ga, ishlab chiqaradigan (qayta ishlash) sanoat – 96,0 % ga, elektr va gaz, bug' bilan ta'minlash va havoni konditsiyalash – 151,5 % ga va suv bilan ta'minlash, kanalizatsiya tizimi, chiqindilarni utilizatsiya qilishning – 113,7 % ga o’sishi hisoblanadi.
Tog’- kon sanoati va ochiq konlarni ishlash korxonalari tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmi 85,8 mlrd.so’mni yoki jami ishlab chiqarilgan sanoat mahsulotlari hajmining 1,1 % ni tashkil etdi.
Tog'-kon sanoatida tog`-kon sanoati bilan bog`liq boshqa faoliyat turi hajmi o'tgan yilning tegishli davriga nisbatan fizik hajmi indeksi - 98,6 % ni tashkil qildi.
2020-yilning yanvar-may oylarida ishlab chiqaradigan sanoat korxonalari tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmi 6778,5 mlrd. so’mni yoki jami ishlab chiqarilgan sanoat mahsulotlari hajmining 96,0 % ni tashkil etdi.
Ishlab chiqaradigan sanoat tarkibida yuqori texnologiyali tarmog`ining hajmi - 14,9 mlrd.so`mni (ishlab chiqaradigan sanoatdagi ulushi-0,2 %), o`rta yuqori texnologiyali – 1090,0 mlrd.so`mni (16,1 %), o`rta quyi texnologiyali – 2153,7 mlrd. so`mni (31,8 %) va quyi texnologiyali – 3519,9 mlrd.so`mni,(51,9 %) tashkil etdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
