mavzu. Iqtisodiy siyosat asoslari va tarkibi. – soat. Iqtisodiy siyosat va uni amalga oshirish

hamma narsa tabiiy yo‘l bilan bo‘ladi”.
A.Smit fiziokratlardan farqli ravishda sanoat va tijorat kapitalini unumdor deb hisobladi. Boylikning o'sishiga ayirboshlashning rivojlanishi, mehnat taqsimoti va iqtisodiy erkinlik sharoitida kapital to'planishi orqali erishiladi. Avvalo, mehnat erkin bo'lishi kerak.
Iqtisodiyotda mehnat taqsimoti va ixtisoslashuv tufayli: ishchilarning epchilligini oshirish, vaqtni tejash, mehnatni osonlashtiruvchi mashinalar ixtiro qilish.
Olim o‘z asarlarida odamlar ba’zi tabiiy xususiyatlarga ega, ana shunday xususiyatlardan biri - egoizm (xudbinlik) bo‘lib, odamlar o‘z xo‘jalik faoliyatlarida unga amal qiladilar. Ammo ayrim shaxsninggina manfaatlari jamiyat manfaatlariga mos tushadi, deb uqtiradi. Har bir odam o‘z shaxsiy manfaatini ko‘zda tutadi, ammo bu holatda ko‘p boshqa holatlardagi kabi, u «ko‘rinmas qo‘l» tomonidan uning niyatida ham bo‘lmagan maqsad sari yo‘naltiriladi...
Bunda u ongli ravishda xususiy manfaatlarga intilgandan ko‘ra ko‘proq haqqoniy ravishda jamiyat manfaatlariga xizmat qiladi.
«Ko'rinmas qo’l» bu – ob’yektiv iqtisodiy qonunlarning stixiyali harakati.
Har bir odam ko‘proq foyda olish uchun kapitalni imkoni boricha qulay ishga joylashtirishga urinadi, chunki u jamiyatning emas, o‘zining shaxsiy manfaatini ko‘zlaydi.
Ammo inson o‘z shaxsiy manfaatini o‘ylagan paytda, bu holat muqarrar ravishda jamiyat uchun ko‘proq naf keltiruvchi mashg‘ulotni tanlashiga olib keladi. Smitning ta’rifi bo‘yicha, foyda ketidan quvish va raqobat jamiyatga naf keltiruvchi faoliyatga aylanadi.
Iqtisodiy rivojlanishning shaxsiy manfaat va stixiyali qonunlarning o‘zaro samarali harakati sharoitlarini A.Smit «tabiiy tartib» deb atagan. Demak, jamiyatga naf keltiruvchi faoliyatni biror harakat bilan
cheklamaslik kerak.
Bu tamoyilga ko‘ra quyidagilar taklif etiladi:
1. Ishchi kuchining erkin harakati;
2. Savdoda (yer savdosida ham) to‘la erkinlik;