Mavzu: “Investitsiya loyihalarining moliyaviy va iqtisodiy samaradorligini baholash”

Соф жорий қиймат

• Соф жорий қиймат (NPV) - инвестициялаш объектидан фойдаланиш даврида олдиндан қатъий белгиланган ва ўзгармас фоиз ставкасида олинадиган даромадлар ва қилинадиган xаражатларнинг алоҳида муайян даврдаги барча кирим ва чиқимларнинг дискотлаштирилиши йўли билан олинган ва улар ўртасидаги фарқни ифодаловчи қиймат. Унинг моҳияти шундаки, йиллик соф пул оқими миқдори ҳар бир давр учун лойиҳани амалга оширишнинг бошланғич йилига келтирилади ва у оқибатда ўзини пул миқдорида соф жорий қиймат ёки соф дисконтлаштирилган даромад сифатида намоён этади.

• Соф жорий қиймат

• Бу ерда, NPV-соф жорий қиймат; k-дисконтлаш ставкаси; Io- бошланғич инвестиция; CFt-t давр охирида келиб тушган пул оқими (тушуми).

Соф жорий қиймат

• Агар инвестиция лойиҳаси йиллар давомида молиявий
• ресурсларнинг кетма-кет инвестицияланиши талаб этса,
• у ҳолда NPV ни ҳисоблаш қуйидагича бўлади:

Соф жорий қиймат

• Инвестиция лойиҳаларини соф жорий қиймат усули асосида баҳолашдан олинган натижа, яъни соф жорий қиймат ижобий миқдорга эга бўлса (NPV>0), у ҳолда инвестицияларнинг рентабеллиги дисконт миқдоридан юқори бўлади, NPV=0 ҳолатда лойиҳа рентабеллиги дисконт ставкасига (минимал қоплаш меъёрига) тенг бўлади, агар NPV<0 бўлса, лойиҳа рентабеллиги минимал миқдордан паст бўлади.
• Биринчи икки ҳолатда инвестиция лойиҳасини амалга ошириш мумкин. Бунда биринчиси инвестор капиталининг ўсиши таъминланишини кўрсатса, иккинчиси кўпаймаслигини ҳам, камаймаслигини ҳам билдиради. Учинчи ҳолатда эса лойиҳадан кутиладиган даромадни олиш имконини бермайди.

• Инвестиция лойиҳаларининг самарадорлигини дисконтлашнинг инвестициялар рентабеллиги усули асосида баҳолаш (PI).

• Инвестицияларнииг рентабеллиги усули (РI) – дисконтлаштирилган
• даромадларнинг дисконтлаштирилган инвестиция ҳаражатларига
• нисбатини ҳисоблаб топишга асосланган. Бу қандай ҳолатда инвестор
• бойлиги ўсиши мумкинлигини кўрсатиб беради ва қуйидагича аниқланади:

• Агар инвестиция сарфлари турли даврларда узоқ
• амалга оширилса, (РI)ни аниқлаш формуласи
• қуйидагича бўлади: