mavzu: investitsiya faoliyatida kapital qurilish – mavzu: Kapital qurilish va kapital qo‘yilmalar. Reja

deganda  mulkni  bir  kundan  to  bir  yilgacha  bulgan  kiska  muddatga  ijaraga  berish 
nazarda  tutilsa,  xayring  deganda  esa  mulkni  1  yildan  3  yilgacha  muddatga  ijaraga 
berish tushuniladi. Odatda, bu muddat o‘rta muddat hisoblanadi. 
Moliyaviy  lizingda  kelishilgan  muddat  tugagandan  so‘ng  ijarachi  tomonidan 
ijaraga  olingan  uskunalar  kiymatini  to‘lashi  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Ijaraga 

---

berilgan  mashina  va  uskunalar,  ularni  ishlab  chiqargan  korxona  tomonidan 
belgilangan iqtisodiy foydalanish muddati (amortizatsiya davri)ni o‘tashi, shubhasiz, 
lizing  kompaniyalari  kutgan  va  oldindan  belgilagan  foydani  keltiradi.  Moliyaviy 
lizing ham o‘z navbatida quyidagi turlarga bo‘linadi: 
-  ba’zi xizmat turlarini qamrab oluvchi lizing; 
-  leveridj-lizing; 
-  “paketdagi” lizing. 
Ba’zi  xizmat  turlarini  kamrab  oluvchi  lizingda  lizing  kompaniyasi  ijaraga 
berilgan  uskunalarni  o‘rnatish,  sozlash,  mutaxassislar  tayyorlash  kabi  bir  kator 
majburiyatlarni o‘z zimmasiga oladi. 
Leveridj-lizingda  ijaraga  berilayotgan  uskuna  va  jihozlar  narxining  katta 
miqdori uchinchi tomondan, ya’ni investordan qarzga olinadi. 
“Paketdagi”  lizingda  mavjud  ishlab  chikarish  inshootlari  va  binolar  kreditga 
berilib,  zarur  bo‘lgan  mashina  va  uskunalar  esa  ijarachiga  ijara  shartnomasi  asosida 
beriladi. 
Lizing  xizmati  ob’ektga  egalik  kilish  manbalari  nuqtai-nazaridan  ikkiga: 
bevosita va qaytariladigan lizing turlariga bo‘linadi.