Mavzu: Interpolyatsiyon kvadratur formulalar. Nyuton-Kotess tipidagi kvadratura formulalari



Download 244,24 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/4
Sana24.06.2021
Hajmi244,24 Kb.
#100219
1   2   3   4
Bog'liq
1-Mavzu

4.Nyuton - Kottes  formulalari. 

Kvadratur  formulaning  sonli  turg’unligi.Tekis  to’rli  interpolyatsion  turdagi kvadratur 

formulalar Nyton Kottes formulalari deb ataladi. Agar shu  tugun nuqtalar  

  ,       




k=0, 1,  ….n       kabi  aniqlangan bo’lsalar,  unda kvadratur formulalar yopiq turdagi kvadratur 

formula deb ataladi. Agar       x=a  

  ,  0

       h=



  , almashtirish       bajarsak  ,  

       k=0, 1,  ….n  bunda 

 

Ko’rinishda ifodalanadilar.  Nyuton- Kottes  formulalari  n



  bo’lganda  axyon-axyonda  

ishlatiladilar       chunki  bu  xolda ular  xisoblash  uchun turg’unmas  bo’ladilar . Bunga  sabab ,  

  koeffitsientlarining  turli  ishorali  bo’lishlaridadir. Hisoblash  uchun  koeffitsientlar       

ishorasining  bir  xil  ekanligini  muhimligiga       alohida to’xtalamiz.   

 

Kvadratur  yig’indini  qaraymiz .  f(x)  funksiyaning  qiymatlari  biror  bir  xatolik  bilan  



hisoblanadi,  ya’ni  aniq  qiymat  o’rnida  ( )= f( )+            taqribiy  qiymat  topiladi  deb  

faraz  qilamiz .  Unda          o’rnida  

 

Qiymat  hosil  bo’ladi ,  bunda  



 

Interpolyasion       kvadratur  formula  f(x)=1  funksiyani  aniq  interallaydigan  bo’lgani  uchun   

 

Bo’ladi. 



       Bundan  p(x)

       bo’lganda 

Bo’ladi       va  yig’indining  n-ta  bog’liq  bo’lmagan  

M

  ,  bilan  chegaralanganligi  kelib  chiqadi. 



  Faraz  qilamiz  bizga  

  koeffitsientlar  manfiymas  bo’lsinlar .  Unda  

 

Tengsizlikka  ega  bo’lamiz. 



  Bu  tengsizlik       kvadratur  yigindining  xatoligi  tartibi  funksiya  qiymatini  hisoblashdagi  

xatolik  tartibi  bilan  bir  xil  ekanligini  ko’rsatadi. 

 Agar       

  koeffitsientlarning       ishoralaari  turlicha  bo’lsa , 

 

Yig’indi n bo’yicha tekis chegaralangan bo’lmasligi mumkin va natijada n ning oshishi bilan   



ni  hisoblash xatoligi o’sib borish mumkin. Bunday xolda  Nyuton -Kottes formulalari bo’yicha 

xisoblash  turg’un  bo’lmaydi.  Natijada  bunday  formulalardan  n-ning  katta  qiymatlarida 

foydalanib  bo’maydi.  Shuday qilib  (10.1)  –  integralni istalgan aniqlikda xisoblash uchun ikkita 

imkoniyat  mavjud:  Birinchidan:[a,b] kesmani bir-nechta qismlaga  ajratib  xar bir qism kesmada 

tugun nuqtalari soni katta bo’lmagan, Nyuton-Kottes formulasini qo’llash mumkin. Bunday usul 

bilan  hosil  qilingan  formula  murakkab  kvadratur  formula  deb  aytiladi.  f(x)  funksiya 

qiymatlarining  ko’p  marotaba  xisoblanadigan  bo’lganligi  tufayli  bunday  formulalarni  tejamli 

emasligiga  qaramasdan  ulardan  tez-tez  foydalaniladi.  Xuddi  shunday  tugun  nuqtali  Nyuton-




Kottes kvadratur formulasining aniqlikda  yuqori bo’ladi. Ikkinchidan: tugun nuqtalarni maxsus 

tanlash  yo’li bilan tugun nuqtalar soni Nyuton  –Kottes kvadratur formulasining tugun nuqtalar 

soniga teng bo’lgan,lekin aniqlik tartibi yuqori bo’lgan kvadratur formula ko’rish mumkin. 


Download 244,24 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish