Мавзу: Интернет тармоқлари



Download 210,5 Kb.
bet6/7
Sana23.02.2022
Hajmi210,5 Kb.
#172925
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Интернет тармоgлари

Коаксиал сим. Бундай сим тўрт қатламдан ташкил топган бўлади: унинг энг ички қатлами металл симдан иборат. Бу изоляция билан ўралган бўлиб, у 2-қатламини ташкил қилади. 3-қатлам изоляцияси юпқа металл экран билан қопланган бўлади Экран эгилувчан ўқи, ички сим эгилувчанлик ўқи билан кетма-кет тушади. Шунинг учун хам коаксиал сим дейилади. Тўртинчи қатлам пластик қатламдан иборат бўлиб, у учта қатламни қоплайди
Кейинги пайтда кенг ривожланган кабел телевидениесида ишлатиладиган сим коаксиал симдир. Кабел телевидениеси ёрдамида бир қанча каналлар орқали кўрсатувлар берилишининг сабаби хам коаксиал симлар орқали бир пайтда бир қанча турли сигналларни узатиш имконияти борлигидандир. Бунда хар бир сигнал турига биттадан канал мос келади. Хар бир канал ўз частотасида ишлайди, шунинг учун улар оралиқда бир-биридан мустақил хисобланади.
Коаксиал симнинг асосий афзаллиги, унинг катта кенгликда ишчи частоталарига эга бўлганлиги туфайли катта хажмдаги маьлумотлар оқимини юқори тезликда узатиши мумкинлигидадир. Бу имконият юқори тезлик билан ишлайдиган махаллий компьютер тармоқларини яратиш имкониятини беради.
Коаксиал симларнинг иккинчи алзалииги уларнинг турли ташқи қаршиликларга чидамлилиги ва нисбатан узоқ масофаларга маьлумотларни (сигнал шаклидаги) узатиши мумкинлигидадир.
Коаксиал симлари учун қабул қилинган андозалар мавжуд бўлиб, у Интернет компьютер тармоғи учун Интернет йўғон сими (тахминан қўлнинг калта бармоғи йўғонлигида) деб хам юритилади. Бундан ташқари, йўғонлиги тахминан кичик бармоқ йўғонлигида бўлган, хозирда кенг тарқалган Чеапернет ёки Тхиннет симлари мавжуд. Йўғон ва ингичкароқ коаксиал симлар албатта ўз хусусиятларига эга: йўғон симлар ингичкага нисбатан узоқроқ масофага маьлумотларни узатади ва ташқи қаршиликка чидамлироқдир.
Юқорида айтганимиздек, афсуски, бу симлари тўғридан-тўғри компьютерга улаб бўлмайди. Бунинг учун қўшимча боғловчи сифатида BNS боғловчисидан фойдаланилади.
Коаксиал симнинг асосий хусусияти унинг универсаллигидир, яъни унинг ёрдамида деярли барча турдаги: товуш, видео ва хоказо сигналларни узатиш мумкин.
Omninet, Onet компьютер тармоғи бундай симлами биринчи бўлиб ишлатган. Биринчи тармоқларда бундай симлар орқали маълумотларни узатиш тезлиги 1 м/бит атрофида бўлган, (Ethernet тармоқларида ишлатилган) коаксиал симларга нисбатан узатиш тезлиги 10 баробар кам. Кейинги тармоқларда узатиш тезлиги коаксиал симлар орқали узатилиш тезлигига баробарлашди. Аммо маьлумотларни узатиш масофаси коаксиал симлар узатишига нисбатан 5 марта камдир.
Оптик-толали симлар. Оптиктолали дейилишига сабаб, ёруғлик қувватидан толалар орқали бошқа энергия турига айлантирилишидир. Бундай симларнинг диаметри бир неча микрон бўлади. Улар қаттиқ қатлам билан, ташқаридан эса химоявий қоплам билан қопланган кўринишда бўлади. Биринчи оптик тола симлар шиша материалидан тайёрланган эди. Хозир эса унинг ўрнига пластик толалар ишлатилади.
Оптик-толали симларнинг афзалликлари: хар қандай ташқи қаршиликларга чидамлилиги, маьлумотларни узоқ масофаларга ўзгартиришсиз ва тез узатилиши (аввалгиларига нисбатан хатто 10 баробар тез). Унинг камчилиги LKT (махаллий компьютер тармоғи)ни хосил қилишда симларни улашнинг нисбатан қийинлиги, уларга хизмат кўрсатишнинг қимматлиги ва қийинлигидадир. Бундан ташқари, оптик тола симларининг кенг тарқалмаганлигига сабаб, етарлича тажрибага эга бўлган мутахассисларнинг йўқлиги хам дейиш мумкин.
Шу билан бирга оптик толаларни бошқа воситалар билан бирлаштихиб ишлатиш мақсадида андозалар ишлаб чиқилган. Булар FDDI (Fiber Distributed Data Interlace- маьлумотларни тарқатишнинг оптик-тола интерфейси), FOSTAR IEEE (Institute of Electrical and Electronics Enginers-електротехника ва радио электроника инженерлари институти), VGA - Video Graphics Array — видеографикли массив. Булар Ethernet тармоғи оптик тола вариантини таклиф қилиб амалга оширганлар.
Биз юқорида айтганимиздек коаксиал ва оптик тола симларни IBM компьютерларига тўғридан-тўғри улаш қийин. Лекин бу масалани хал қилиш учун бирлаштирувчига эга бўлган тайёр симлардан фойдаланилса, мақсадга мувофиқ бўлади.
Оптик тола симлар магистрал (тез ишлайдиган) каналларда маьлумотларни юқори ишонч билан узатилишини таъминлаш талаб қилинадиган холларда қўлланилади. Бу усулдан фойдаланиш анча қимматроқ хисобланади. Лекин ундан фойдаланиш кўп афзалликларга эга ва катта хажмдаги маьлумотлар катта тезлик билан узатилади. Ўзининг эксплуатацион параметри туфайли, кўп холларда ундан фойдаланиш ўзини оқлайдл Республикамизда бу борада амалий лойихалар амалга оширилмоқда.
Махаллий компьютер тармоқлари ингичка (Ethernet) коаксиал сим ёки Витая пара базасида қурилади. Одатда бундай коаксиал симлар ёрдамида ташкил қилинган тармоқ умумий шина (сим) орқали бирлаштирилади. Бу эса маълум ноқулайликларга олиб келади. Масалан, коаксиал симнинг бирор жойида узилиш бўлса, тармоқ компьютерлари ишламай қолади. Сим узилган жойни топиш масаласи эса амримахол бўлиб қолади. Шунинг учун хозирда махаллий компьютер тармоқларини яратиш "тузилиш" негизига асосланади Бунда хар бир структура алохида "Витая пара" симлалари билан уланган бир неча Компьютерлар тармоқ адаптери (мословчиси) орқали Компьютер билан боғланган шаклда тузилади. Бунда хар бир структура алохида " Витая пара " симлари билан бир неча конипютерларнинг тармоқ адаптерлари орқали компьютерларга уланган холда бўлади. тармоқни кенгайтириш учун унга янги шундай структура қўшилади холос Витая пара " принципида тармоқ тузишда қўшимча жойлар (янги Компьютерлар олинганда) ташкил қилиш учун қўшимча симлар тортилади. Натижада янги фойдаланувчини тармоққа қўшиш бир ёки бир неча панел (чизим)ларда коммутацияни ўзгартиришга олиб келади холос. Toking ring ("витая пара") асосида қурилган тармоқлар бироз қимматроқ бўлсада, келажакда у ўзини тўла оқлайди ва кўп йиллар бузилмай ишлайдл
Бундай компьютер тармоқларида коммутация мақсадида қўшимча янги электрон қурилма - хаб (HUB) ишлатилади. Хар бир хаб 8 дан 30 тагача улаш жойларига эга. Бу улаш жойларига компьютер ёки бошқа хаб уланиши мумкин. Хабга компьютер уланса, унда электрониканинг бир қисми хабда бўлса, иккинчи қисми компьютерда бўлади. Бу эса уланишнинг ишончлилигини оширади Бундан ташқари, хаб хар хил ташқи носозликларни бартараф қилади. Шундай қилиб, хаб-системанинг асосий қисми бўлиб, унинг ишлаши ва имкониятларини белгилайди. Хабларда портлар холатини назорат қилувчи кўрсаткич мавжуд. Бу эса контактларнинг ёмон холатини, симларнинг зарарланганлигини ва бошқа вазиятларни тез хал қилиб боради. Бундай структурали тармоқнинг яна бир афзаллиги унинг ташқи носозликларни бартараф қилиши бўлса, иккинчи томондан, агар унинг икки элементи орасида носозлик пайдо бўлса, тармоқ ўз ишини давом эттира беришидадир.Турли андозаларданфойдаланувчи ташкилотларда мавжуд махаллий компьютер тармоқлари биргаликда ишлашини таъминлаш учун қўшимча махсус жихозлар: кўприклар, маршрутлаштирувчилар, консентраторлардан фойдаланилади.
Тармоқлардан фойдаланиш жараёни. Одатда сифат у қурилган компьютер тармоқлари қўшимча ишларни талаб қилмайди. Унинг доимо ишлаши учун программаларни хар хил вируслардан сақлаш, ўрнатилган операцион системани ишлашини кузатиш, қурилмаларни профилактик кўрикдан ўтказиб туриш етарлидир.
Тармоқдаги жихозларнинг бузилиши, физик носозликлар кўпинча тез бартараф қилинади чунки бундай холатлар андозавий тавсифга эга. Тармоқнинг кафолатланган холда ишлашини таъминлаш учун аввалдан, хар эхтимолга қарши, захирада симлар, тармоқ платалари, қурилмалар уланадиган қисмлар олиб қўйиш фойдалидир.
Агар тармоқда носозликлар пайдо бўлса, хабда мавжуд индикаторлар (кўрсатувчилар) бу тўғрисида маьлумот бериб туради. Бунда ишламайдиган компьютер индикатор ёриткичи ёнмайди. Худди шунингдек тармоқ адаптер ишламаса, унинг ёнидаги ёриткичи ёнмайди.
Коаксиал асосида ташкил қилинган махаллий компьютер тармоқларида симнинг бир қисми зарарланса, бутун тармоқ ишдан чиқади. Шунинг учун хам симларни ишчи холатда ушлаб туриш учун бегоналарнинг бу симларга тегиши, улар уланган жойларни узиш ва бошқа холатлардан доимо сақлаб туриш лозим.
Агар компьютерни тармоқдан узиш лозим бўлса, унда Т-симон жойга тегмасдан, симни компьютерга борувчи қисмини ажратиш керак. Компьютер тармоғида бошқа ишлаётганларга халақит бермаслик мақсадида, у ёки бу носозликни бартараф қилиш амалини тез бажариш, иложи бўлса, мутахассис билан маслахатлашиб амалга ошириш лозим.

Download 210,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish