Indeks-ma'lumotlar tuzilmasi bo'lib, u ma'lumotlar bazasi tizimiga fayldagi alohida yozuvlarni tezda topishga va foydalanuvchi so'rovlarini bajarish vaqtini qisqartirishga yordam beradi.
Ma'lumotlar bazasidagi indeks kitobdagi mavzu mundarijasiga o'xshaydi. Bu fayl bilan bog'langan yordamchi tuzilma bo'lib, mavzu ko'rsatkichi bo'lgan kitobdagi kabi ma'lumotni qidirish uchun mo'ljallangan. Indeks kerakli ma'lumotlarni qidirishda faylni ketma-ket yoki bosqichma-bosqich skanerlashdan qochish imkonini beradi. Ma'lumotlar bazasida indekslardan foydalanilganda, qidiruv ob'ekti bir yoki bir nechta fayl yozuvlari bo'lishi mumkin. Kitob indeksi singari, ma'lumotlar bazasi indeksi ham tartibga solinadi va har bir indeks yozuvi qidirilayotgan ob'ekt nomini, shuningdek, u joylashgan joyga bir yoki bir nechta ko'rsatkichlarni o'z ichiga oladi.
Indeks strukturasi ma'lum bir qidiruv kaliti bilan bog'langan va kalit qiymatidan va ushbu kalit qiymatini o'z ichiga olgan fayldagi mantiqiy yozuvning manzilidan iborat yozuvlarni o'z ichiga oladi. Mantiqiy yozuvlarni o'z ichiga olgan fayl ma'lumotlar fayli, indeks yozuvlarini o'z ichiga olgan fayl esa indeks fayli deb ataladi. Indeks faylidagi qiymatlar odatda bitta atributga asoslangan indeks maydoni bo'yicha tartiblanadi.
Indeks strukturasi ma'lum bir qidiruv kaliti bilan bog'langan va kalit qiymatidan va ushbu kalit qiymatini o'z ichiga olgan fayldagi mantiqiy yozuvning manzilidan iborat yozuvlarni o'z ichiga oladi. Mantiqiy yozuvlarni o'z ichiga olgan fayl ma'lumotlar fayli, indeks yozuvlarini o'z ichiga olgan fayl esa indeks fayli deb ataladi. Indeks faylidagi qiymatlar odatda bitta atributga asoslangan indeks maydoni bo'yicha tartiblanadi.
Indeks fayllari (yoki indekslar) qattiq diskda qo'shimcha joy egallaydi. Agar siz indekslarni jadvalning barcha maydonlarida va maydonlarning barcha kombinatsiyalarida tuzsangiz, ular (indekslar) ma'lumotlar bazasidan ko'ra qattiq diskda ko'proq joy egallaydi.
Indeks (yoki ko'rsatkich) - yozuvning tartib raqami. Dastlabki ma'lumotlarni kiritishda, yozuvlar kiritilganda ketma-ket raqamlar beriladi. Yozuvlar bilan ishlash qulayligi uchun ularni maydon qiymatlari bo'yicha joylashtirish maqsadga muvofiqdir, ya'ni yozuvlar maydon qiymatlarining o'sishi (alifbo tartibida) yoki kamayish tartibida joylashtirilishi kerak. Shunday qilib, indeks fayli raqamlarning ikkita ustuni: birinchi ustunda yozuvlar jadvalga kiritilganda olingan raqamlar, ikkinchi ustunda - maydon qiymatlari bo'yicha tartiblanganidan keyin yozuvlar tomonidan olingan raqamlar. Agar siz indeks faylining ikkinchi ustuni raqamlari bo'yicha yozuvlarni tuzsangiz, jadvaldagi yozuvlar o'sish yoki kamayish tartibida - indeks maydonining qiymatlari bo'yicha tartiblanadi, ya'ni tartiblanadi.
Indekslar bitta maydonning qiymatlari bo'yicha ham tuzilishi mumkin - oddiy indeks va bir nechta maydonlar qiymatlari bo'yicha - murakkab indeks.
Indekslar bitta maydonning qiymatlari bo'yicha ham tuzilishi mumkin - oddiy indeks va bir nechta maydonlar qiymatlari bo'yicha - murakkab indeks.
Birlamchi indeks kalit maydoniga mos keladigan indeks hisoblanadi. Har doim bitta asosiy indeks mavjud. Shu bilan birga, boshqa sohalar uchun cheksiz miqdordagi indekslarga ruxsat beriladi.
Ikkilamchi indeks - bu kalit bo'lmagan maydon uchun yaratilgan indeks
Ikkilamchi indeks ham birlamchi indeksga o'xshash tartiblangan fayldir. Biroq, asosiy indeks bilan bog'langan ma'lumotlar fayli har doim ushbu indeks kaliti bo'yicha tartiblanadi, ikkinchi darajali indeks bilan bog'langan ma'lumotlar fayli esa indeks kaliti bo'yicha tartiblanishi shart emas.
Indekslar asosiy kalitlardan farq qiladi, chunki ular o'zlarining tarkibiy sohalari qiymatlarining ajralmas o'ziga xosligini talab qilmaydi. Indekslar ma'lumotlarni qidirish va saralashda tez-tez ishlatiladigan maydonlarga o'rnatiladi: indekslar tizimga kerakli ma'lumotlarni tezroq topishga yoki ularni kerakli ketma-ketlikda saralashga yordam beradi.
Indekslar asosiy kalitlardan farq qiladi, chunki ular o'zlarining tarkibiy sohalari qiymatlarining ajralmas o'ziga xosligini talab qilmaydi. Indekslar ma'lumotlarni qidirish va saralashda tez-tez ishlatiladigan maydonlarga o'rnatiladi: indekslar tizimga kerakli ma'lumotlarni tezroq topishga yoki ularni kerakli ketma-ketlikda saralashga yordam beradi.
Buyruqlar yordamida indekslar bilan ishlash
Jadvalning muayyan maydonlari indekslarini yaratish uchun CREATE INDEX buyrug'idan foydalaning:
Jadval_nomi (maydon_nomi) da INDEX indeks_nomini yaratish
Jadvaldagi istalgan maydon indeksini AddIndex ma'lumotlar to'plami usulini chaqirish orqali dasturlash orqali yaratish mumkin.
Indekslar bilan ishlashning uchta tartibi mavjud: indeks yaratish, joriy indeksni aniqlash va indeksni tushirish.
