Mavzu: Imom al-g’azzoliyning

Tahlil natijalari

Kontent-tahlil qilinayotgan kitobning tuzilishi

Kitob nomi	Muallifi	Nashriyoti	Nashhr qilingan yili	Hajmi
―Ihyou ulumid- din‖(Din ilmlarini jonlantirish.) 1-juz-Ilm kitobi	Muhammad al- G‘azzoliy	Toshkent ―Movorounnaxr‖	2003-yil	231 bet

Ushbu «Ilm kitobi» jami yetti bobdan iborat.

1-

bob

2-

bob

3-

bob
4-

bob

5-

bob
6-

bob

7-

bob

aql, uning fazilati, qismlari va u haqda kelgan xabarlar haqida.



ilmlarning o‘rganish farzi ayn, farzi kifoya bo‘lgani, din ilmida fiqh va kalomning chegarasi, oxirat va dunyo ilmi haqida.

ilm va olimlar ofatlari hamda dunyoviy va oxirat olimlarini ajratuvchi alomatlar
munozara ofatlari, odamlar ixtilof va tortishuv bilan mashg‘ul bo‘lib qolishining sababi haqida.
56

Tayanch iboralarga asoslagan tahlil.

Birinchi bob tahlili

Ilm, ta‟lim berish va ilm olish fazilatining aqliy dalillari.

№	Tayanch tushunchalar	Kitobda tayanch tushunchalarga berilgan tarif
1.	Fazilat	«Fazilat» so‗zining ma‘nosi ayni o‗rnida tushunilmasa, uning nima maqsadda ilm yoki undan boshqa narsalarga sifat bo‗lib kelgani ham tushunilmaydi. Darhaqiqat, birovning hakimligi yoki hakim emasligini «hikmat» so‗zining ma‘nosidan kelib chiqib anglashiladi. «Fazilat» so‗zi ziyodalik ma‘nosidagi «fazl» so‗zidan olingan. Agar ikki narsada bir xil sifat mavjud bo‗lib, birining sifati boshqasinikidan ko‗proq bo‗lsa, afzalroq, ziyodaroq, deyiladi. Bunda mazkur narsaning mukammalligiga dalolat qiluvchi ziyodalik miqdori ahamiyatli emas. Masalan, ot eshakdan afzal, deyilsa, ot bilan eshak yuk tashishda teng, ammo ot chopish, tez yurish va chiroyli suratda eshakdan ortiqroq, afzalroq ekanitushuniladi. Hatto birorta eshak otdan kattaroq bo‗lsa-da, u otdan afzal deyilmaydi. Chunki eshak jussada otdan kattaroq bo‗lgani bilan yuqoridagi ma‘nolarda ustun emas va u mukammallikka dalolat qilmaydi. Shu singari, ilmning fazilati ham boshqa sifatlar bilan qiyoslanganda anglashiladi. Tez yugurishda ot eshakka nisbatan afzal sanalsa-da, u mutlaq fazilatli emas. Ilm esa aynan fazilatdir, boshqa narsaga qiyos qilinmaganida ham mutlaq afzal bo‗lib qolaveradi. Zero, ilm Alloh taoloning komil sifati, maloika va payg‗ambarlarning sharafidir. Bilgilki, nafis marg‗ub narsa uchga bo‗linadi: boshqa narsa u orqali yetiladigan, aynan o‗sha narsaning o‗ziga yetiladigan va o‗zidagi hamda boshqadagi narsaga barobaryetiladigan narsalar.