Мавзу: Илк ўзбек алифбосининг вужудга келиши

2. AMALIY MASHG‘ULOT TOPSHIRIQLARI:

1 -GRAMMATIK TOPSHIRIQ

Berilgan misollardantalaffuzi vayozilishi farqli bo‘lgan tovushlarni ajratib, yozuv qoidasini aniqlang.

odob, kitob qibla, tobla, avtobus, avtomat, obod, ozod, izsiz, yuzko‘rmas, manba, tanbur, shanba,fayz, , to‘qson, maqsad, maqtov, saqlamoq, gʻisht, Fotima, Mahmud

2–GRAMMATIK TOPSHIRIQ

Berilgan so‘zlardagi nuqtalar o‘rniga i yoki u unlilarining mosini qo‘yib ko‘chiring.

arg‘..mchoq, atirsov...n, ajabtov...r, bahuz...r, bemavr...d, bo‘y...n, juld..r, juj...ncha, zul...k, kuch...k, kulg..., ko‘zg..., kum...sh, mur...d, muxb...r, muh...m, mud...r, muh...t, muh...m, nuf...z, nuq...l, put...r, puch...q, suz...k, suk...t, sunb...la, sup...rgi, surg...n, sur...shgirmoq, sur...nkali, surg‘...ch, suqs...r, sug‘...rta, tug...n, tuzl...q, tuz...k, tuz...m, tuz...sh, tuyn...k, tumsh...q, tun...ka, turk...m, turm...sh, tur...sh, turg‘ ...n, tut...n, tut...q, tutq...n, tux...m, tush...ng, tush...ncha, ust...vor,xur...j, chumch...q, chuch...k, quy...n, ho‘k...z.

3-GRAMMATIK TOPSHIRIQ

Berilgan so‘zlarga qavs ichidagi qaysi qo‘shimcha qo‘shilishini aniqlang.

tog‘ (-ga, -ka, -qa); qishloq (-ga, -ka, -qa); dala (-ga, -ka, -qa); terak (-ga, -ka, -qa) chiq (-gach, -kach, -qach); oq (-gani, -kani, -qani); bog‘ (-ga, -ka, -qa) ek (-gach, -kach, -qach); to‘k (-gani, -kani, -qani), yog‘ (-gan, -kan, -qan);

yoq (-gan, -kan, -qan); yog‘ (-gan, -kan, -qan); yoq (-gach, -kach, -qach); ek (-gach -kach, -qach).

4-GRAMMATIK TOPSHIRIQ

Qaysi to‘g‘ri?

1) ek(-tir, -dir), uq(-tir, -dir), yop(-tir, -dir), ter(-tir, -dir), kel(-tir, -dir), eshit(-tir, -dir), ko‘kar(-tir, -dir), yon(-tir, -dir), sevin(-tir, -dir), sin(-tir, -dir); 2) ma’sul / mas’ul; taalluqli / ta’luqli; mutolaa / mutoala; matba / matbaa; muomala / muomila, kulgi / kulgu, ko‘zgu / ko‘zgi, tatbiq / tadbiq, mudofaa / mudofa, umumdavlat / umum davlat, taajjub / ta’jub, tonggi shabada / tongi shabada, bahor tongi / bahor tonggi, do‘stimni uyi / do‘stimning uyi, maktab bog‘i / maktabningbog‘i; 3) tug‘(u,i)ldi, yug(u,i)rmoq, tush(u,i)nmoq, ur(u,i)shib qoldi, ur(u,i)sh boshlandi, ma(x,q)tov, mulo(x,h)aza, mu(x,h)lat, mu(x,h)im, (x,h)olis, (x,h)ushvaqt, a(x,h)loq, (x,h)olos, (x,h)o(x,h)ish, (x,h)olis, (x,h)ayfsan, (x,h)alokat, mo(x,h)ir, tu(x,h)fa, zo(x,h)ir. lo(x,h)as; 4) Yer (yer) Quyosh (quyosh) atrofida, Quyosh (quyosh) Yer (yer) atrofida aylanadi.