Mavzu: ifodali o’qishda yuz ifodasi va harakat reja

TOSHKENT DAVLAT UNIVERSITETI PEDAGOGIKA UNIVERSITETI MAKTABGACHA TA’LIM YO’NALISHI 2-BOSQICH 207-GURUH TALABASI DANABAYEVA GULNOZANING “IFODALI O’QISHDA YUZ IFODASI VA HARAKATLARNING AHAMIYATI” MAVZUSIDA TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

MAVZU: IFODALI O’QISHDA YUZ IFODASI VA HARAKAT

 

REJA:

1. Ifodali o’qishda yuz ifodasi.

2. Ijrochining o’zi o’qiyotgan voqealarga munosabati.

3. Ifodali o’qishda ko’z, qosh, qo’l va bosh harakatlari.

4. Ifodali o’qishda ijroning ahamiyati.

Ifodali o’qishda notiqning ovozi bilan bir qatorda, uning tashqi ko’rinishi - bo’y-basti, qiyofasi, yuz ifodasi, so’zlash jarayonidagi xatti-harakatlari ham juda muhim ahamiyatga ega. “O’qituvchi o’rganilayotgan mavzu va material o’quvchilarga to’la yetib borishi, ulaming xulqiga ta’sir etishini ko’zda tutgan holda aytilayotganlarga mos harakatlar ham qiladi: ko’z, qosh, qo’l, yuz, bosh, kift harakatlarini ishga soladi. Bunday harakatlar tasdiqni, inkomi yoki mamnunlikni va hokazolami ifodalashi mumkin. Harakat o’z o ‘mida bo’lsa, yoqimli kechsa foyda keltiradi. Ammo hadeb o’rinli-o’rinsiz harakatlar qila berish o’quvchini zeriktiradi”

Darhaqiqat, notiqning boshqalami ishontirish va to’lqinlantirish uchun so’zlagan nutqi, avvalo, uning o’zini ko’proq to’lqinlantirishi kerak. Bu haqda Mark Tulliy Sitseron nihoyatda obrazli bir fikr bildirgan: “... agar sen hakamga o’zingdagi g’am-anduh belgilarini so’zlar, fikrlar, ovoz, yuz ifodasi va nihoyat ho’ngrab yig’lash orqali izhor etmasang, uning hamdard bo’lishiga erishish mumkin emas. Olovsiz obz-o’zidan yonib ketadigan yoqilg’i yo’q; agar sen o’zing huzurida yonib va alangalanib turmasang, shunday bir aql yo’qki, u sening nutqingdan yonib ketadigan bo’lsa”.

Sitseron notiqning fidoyiligi, aktyo’rlik mahorati haqida fikrmulohaza yuritar ekan, o’z kuzatishlaridan kelib chiqib, shunday bir voqeani misol keltiradi: “Uni tashlab о’zing Salaminga kirishga jur’at qildingmi? Yana otang yuziga qaraysanmi? Ushbu “yuziga” so’zini u shunday ay tar ediki, har safar buni eshitganimda, ko’zimga g’azablangan va o’g’lini deb, g’amginlikdan o’zini yo’qotgan Telamon ko’rinib ketardi. Ana shu aktyo’r o’z ovozini mahzunlikka almashtirganida: