Mavzu: Hujayra va to'qima. Moddalar va energiya almashinuvi. Endokrin tizim. Reja

M i о к а r d i n f a r к t i

Miokard infarkti-bu miokard nekrozi (jonsizlanishi)dir. U yurak toj arteriyalarining tromb bilan to’satdan bekilib qolishi yoki ularning o'tkir spazmga uchrashi oqibatida paydo bo’ladi.

Miokard infarkti ko'pincha ateroskleroz, gipertoniya kasalligi bilan kasallangan shaxslarda sodir bo'ladi. Stenokardiyani bu asallikning darakchisi deb hisoblaydilar, biroq ba'zan miokard infarkti to’satdan yuz beradi.

Yurak sohasida yoki to’sh sohasida to’satdan paydo bo'lib, chap yelkaga, chap kurakka, pastga jaqqa va tananing boshqa qismlariga o'tadigan og’riq infarkt miokardining asosiy simptomi hisoblanadi. Stenokardiyadagi og'riqdan farqli ravishda, miokard infarktida og'riq uzoqroq (bir necha soatgacha) bo'ladi, toj arteriyalarini kengaytiradigan vositalar (validol, nilrogliserin) qabul qilingandan keyin bosilmaydi. Miokard infarktining yetakchi simptomi kuchli og'riqda bemor o’lim vahimasiga tushadi, rangi oqarib ketadi, peshonasini sovuq ter bosadi.

Miokard infarktining belgilaridan biri tana haroratining ko’tarilishi hisoblanadi. Harorat qonga nekroz o’chog'i (infarkt)dan parchalanish mahsulotlari tushishi sababli ko’tariladi. Harorat katta raqamlargacha chiqishi mumkin, lekin ko'pincha subfebril bo'ladi.

Davosi. Agar miokard infarkti ko’chada, jamoat joyda yuz bersa, zudlik bilan tez va shoshilinch tibbiy yordam mashinasi chaqiriladi va bemorni yaqindagi stasionarga (kasalxonaga, klinikaga) joylashtiriladi. Miokard infarkti uyda sodir bo’lganda ham bemor kasalxonaga yotqiziladi. Hamma hollarda miokard infarktida birinchi navbatda og'riq xurujini to’xtatish ta'minlanadi, o'tkir yurak yetishmovchiligi bilan kurash olib boriladi. Bunda teri ostiga 1,0-2,0 ml morfin yuboriladi. Arterial bosimni ko’tarish maqsadida mezaton, kofein, kamfora, qordiamin yuboriladi.

O'tkir tomirlar yetishmovchiligi

O'tkir tomirlar yetishmovchiligiga ko'p qon va suyuqlik (ich ketish, tinmay qusish), og'ir shikastlanish, zaharlanish, asab va ruxiy zo’riqishlar sababchi bo'ladi.O'tkir tomirlar yetishmovchiligiga hushdan etish, kollaps, shok holatlari bilan yuzaga chiqadi.Hushdan ketish miya to’qimalarining o'tkir qonsizlanishi (ishemiyasi), natijasida qisqa vaqt hushni yo’qotishdir. Ruxiy ko’chinmalar, ko'p qon yo’qotish, og'riq, charchash, jazirama issiqda uzoq vaqt bo’lish hushdan ketishga sababchi bo'ladi.Bemor huhidan ketadi, teri va shilliq pardalari oqaradi, sovuq ter bosadi, ko'z qorachiqlari torayadi. Tomir urushi (puls) to'liqligi kuchsiz, nafas olishning yuza bo'lishi kuzatiladi.

Davosi. hushdan ketishga sabachi bo’lgan omillar tezda bartaraf qilinadi. Bemorni boshi past, oyoqlari esa balandroq qilib yotqiziladi. Bunday vaziyatda miyaning qon bilan ta'minlanishi yaxshilanadi. Bemor yotgan xonaga sof havo kirib turishini
ta'minlash lozim. Nashatir spirti bug'lari hidlatiladi. Og'ir hollarda sun'iy nafas oldiriladi.