|
Interaktiv doska – sifatli dars tashkil qilishning asosiy vositalaridan biri.
XXI asr ta’lim jarayoni bugungi kunda yangi yo’nalishni talab qiladi. Mustaqillikdan oldin an’anaviy : ”Ustoz uchun bo’r va doska ” bu gaplar endilikda samarali dars tashkil qilishda kamlik qiladi, chunki o’quvchi –yoshlar endilikda o’qituvchi bilimini asosli qabul qilishni talab qiladi. O‘qituvchi nafaqat maktab o‘quvchilariga balki o‘zidan tarqatayotgan nuri va ziyosini atrof muhitga tarqatib bilishi lozim. Biz va o’quvchi yoshlar uchun yaratilgan imkoniyatlardan foydalanib ta’lim bermaslik-bu nonko’rlik hisoblanadi. Pedagog hech qachon to’xtab qolmasligi kerak, chunki u kelajak poydevorini yaratuvchi yoshlarning “sarboni”dir. Bugungi yoshlar “o’qishim kerak” deb emas,” o’qishni, bilim olishni xohlayman” degan ruhda tarbiyalanishi kerak.
Interaktiv doskaning afzalliklari
Masofaviy ta‘limni tashkil etish vositalari quyidagilardan iborat mahsus
ekran va proektor Internet brauzeri va online video shular orqali biror bir
oldindan tanlangan mavzuni masofadan turib orgatish mumkin bu asosan
videokonferensiya orqali amalga oshiriladi
Mul’timedia tizimlarini paydo bo’lishi axborot texnologiyalarini
rivojlanishiga va ilm- fanda, ta`limda, savdoda (biznesda) tibbiyotda keng ko’lamda tadbiq etilishiga turtki bo’ldi. ATlarining mulьtimedia vositalari o’quv jarayonida quyidagi eng muhim jihatlari bilan alohida ahamiyatga egadir:
-differentsial va individual o’qitish jarayonini tashkil qilishi;
-o’qish jarayonini baholash, teskari aloqa bog’lashi;
-o’zini-o’zi nazorat qilish va tuzatib borishi
-o’rganilayotgan fanlarni namoyish etishi va ularning dinamik jarayonini ko’rsatishi;
-fan mavzularida animatsiya, grafika, mulьtiplikatsiya, ovoz kabi kompyuter va axborot texnologiyalardan foydalanishi;
-o’quvchi –talabalarga fanni o’zlashtirish uchun strategik ko’nikmalar hosil qilishi va hokazo.
Shuningdek, mulьtimedia vositalarining amaliy tomoni, ulardan o’quv jarayonida foydalanish va kelgusida ta’lim tizimida o’quv jarayoni uchun ma’lumotlar bazasini va animatsion taqdimotlar yaratishdek muhim vazifani amalga oshirishga zamin hozirlaydi
Multimedia gurkirab rivojlanayotgan zamonaviy axborotlar texnologiyasidir. Uning ajralib turuvchi belgilariga quyidagilar kiradi:
-axborotning xilma-xil turlari: an’anaviy (matn, jadvallar, bezaklar
va boshqalar), original (nutq, musiqa, videofilьmlardan parchalar,
telekadrlar,animatsiya va boshqalar), turlarini bir dasturiy mahsulotda integratsiyalaydi. Bunday integratsiya axborotni ro’yxatdan o’tkazish va aks ettirishning turli qurilmalari;-muayyan vaqtdagi ish, o’z tabiatiga ko’ra statik bo’lgan matn va grafikadan farqli ravishda, audio va videosignallar faqat vaqtning ma’lum oralig’ida ko’rib chiqiladi. Video va audio axborotlarni kompьyuterda qayta ishlash va aks ettirish uchun markaziy protsessor tez harakatchanligi, ma’lumotlarni uzatish shinasining o’tkazish kobiliyati operativ va video -xotira, katta sig’imli tashqi xotira, hajm va kompьyuter kirish - chiqish kanallari bo’yicha almashuvi tezligini taxminan ikki barovar oshirilishi talab etiladi-“inson - kompьyuter” interaktiv muloqotning yangi darajasi, bunda
muloqot jarayonida foydalanuvchi ancha keng va har tomonlama axborotlarni oladiki, mazkur holat ta’lim, ishlash yoki dam olish sharoitlarini yaxshilashga imkon beradi-mulьtimedia vositalari asosida o’quvchilarga ta’lim berish va kadrlarni qayta tayerlashni yo’lga qo’yish hozirgi kunning dolzarb masalasidir. Rivojlangan mamlakatlarrda o’qitishning usuli hozirgi kunda ta’lim sohasi yo’nalishlari bo’yicha tadbiq qilinmokda. Amaliyot shuni ko’rsatmoqdaki, mulьtimedia vositalari asosida o’quvchilarni o’qitish ikki barobar unumli va vaqtdan yutish mumkun. Mulьtimedia vositalari asosida bilim olishda 30%gacha vaqtni tejash mumkin bo’lib, olingan bilimlar esa xotirada uzoq muddat saqlanib qoladi. Agar o’quvchilar berilayotgan materiallarni ko’rish asosida qabul qilsa, axborotni xotirada saklash 25-30% oshadi. Bunga qo’shimcha sifatida o’quv materiallari audio, video va grafika ko’rinishda mujassamlashgan holda berilsa, materiallarni xotirada saqlab kolish 75% ortadi. Bunga biz mulьtimedia vositalari asosida chet tillarni o’rganish jarayonida yana bir bor ishonch xosil qildik Mulьtimedia vositalari asosida o’quvchilarni o’qitish kuyidagi afzalliklarga ega:
-berilayotgan materiallarni chuqurroq va mukammalroq o’zlashtirish imkoniyati borligi;
-ta’lim olishning yangi sohalari bilan yaqindan aloqa qilish ishtiyoqi yanada ortadi;
-ta’lim olish vaqtining qisqarish natijasida, vaqtni tejash imkoniyatiga erishish;
-olingan bilimlar kishi xotirasida uzoq saqlanib, kerak bo’lganda amaliyotda qo’llash imkoniyatiga erishiladi. Mulьtimedia vositalari asosida o’qitish jarayonida aniq fanni kompьyuter asosida to’liq o’qitish, ma’ruza matnlarini taxrirlash, talabalar topshirgan nazorat natijalarining taxlili asosida ma’ruza matnlarini bayon qilish uslubini yaxshilash, o’quvchi- talabalar axborot texnologiyalarini
mulьtimedia vositalari asosida animatsiya elementlarini dars jarayonida ko’rishi, eshitishi va mulohaza qilish imkoniyatlariga ega bo’ladi.Sifatli multimedia ilovalari ishlab chiqishga yo’naltirilgan turli-tuman, bir biridan farqli texnologik usullar mavjud. Multimedia ilovalari quyidagilarga bo’linadi:
-Taqdimot/prezentatsiyalar (ing. presentation)
– audiovizual vositalardan foydalanib ko’rgazmali shaklda ma’lumot taqdim etish shakli. Taqdimot yagona manbaga umumlashgan kompьyuter animatsiyasi, grafika, video, musiqa va tovushni o’zida mujassam etadi. Odatda taqdimot ma’lumotni qulay qabul qilish uchun syujet, stsenariy va strukturaga ega bo’ladi.
Animatsion roliklar:
Animatsiya – mulьtimediali texnologiya;
tasvirning harakatlanayotganligini ifodalash uchun tasvirlarning ketma - ket namoyishi. Tasvir harakatini tasvirlash effekti sekundiga 16 ta kadrdan ortiq videokadrlarning almashinishida hosil bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
