Mavzu: Fizik o’lchashlar xaqida asosiy va umumiy tushuncha

Mavzu: Fizik o’lchashlar xaqida asosiy va umumiy tushuncha.
Reja;
I.KIRISH.
II. ASOSIY QISIM.
1. O‘lchash haqida umumiy tushunchalar.
2. O‘lchash xatoliklari.
3. Absolyut va nisbiy xatoliklar.
III. XULOSA.
IV. Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘
yxati


KIRISH
Insoniyat faoliyat yuritadigan har sohada, albatta qandaydir o‘lchashlar amalga oshiriladi. O‘lchash jarayonini amalga oshirish uchun esa o‘lchash vositalaridan foydalaniladi. O‘lchash vositalarining yaratilishi tarixiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, u minglab yillarni tashkil etadi.
Dastlabki o‘lchash ishlari inson tanasi a’zolariga, asosan qo‘l va oyoqqa, asoslangan holda amalga oshirilgan. Keyinchalik inson ongining mahsuli sifatida oddiy va soda ko‘rinishdagi turli o‘lchash vositalari yaratila boshlandi. Masalan, vaqtni o‘lchash uchun Quyosh soatlari va qumsoatlar, massani o‘lchash uchun teng yelkali tarozilar, suyuqliki hajmini o‘lchash uchun mo‘ljallangan turli o‘lchav idishlari va h.k. yaratildi. Vaqtlar o‘tishi bilan fan-texnika sohasidagi kashfiyotlar va erishilgan yuruqlar ta’sirida o‘lchash vositalari ham takomillashib bordi va turi ham ko‘payib bordi.
O‘lchash vositalarining takomillashuvi o‘lchash jarayonida fizik hodisalar va qonuniyatlardan maqsadli va samarali foydalanish yotadi. Ishlab chiqarish sanoati korxonalarida va xizmat ko‘rsatish sohalarida faoliyat olib boruvchi mutaxassislar, jumladan muhandislar ham, o‘lchashlarning fizikaviy asoslari, o‘lchashlarni amalga oshirishda qo‘llaniladigan fizik qonuniyatlar va hodisalar, ularning mohiyati haqida nazariy bilimlarga ega bo‘lishlari lozim. Shuningdek turli o‘lchash vositalarining tuzilishi va ishlash prinsipida fizikaviy qonuniyatlar va hodisalarning qo‘llanilishi, kattaliklar va ularning turlari, birliklari va o‘lchamligi, o‘lchashlardagi va o‘lchash asboblaridagi xatoliklar va ularning kelib chiqish sabablari hamda ularni barataf etish usullari haqida ham bilimlarga ega bo‘lishlari zarur. Fizika – bu zarrachalarning harakatlanish qonuniyatlari, modda va maydon, atomlarning tuzilishi, gravitatsion va elektromagnit o‘zaro ta’sirlar, molekulyar jarayonlar haqidagi fandir.

1.