Mavzu: fito pereparatlari olish uchun homashiyo tayyorlash

Rutinni tibbiyotda ishlatilishi
Rutin va undan tayyorlangan preparatlarni qon tomir devorlari o’tkazuvchanligining

buzilishdan kelib chiqqan kasalliklar, gemorragik diatez, ko’z pardasiga qon quyilishi,

gipertoniya, qizamiq, bod, terlama, nur va boshqa kasalliklarni davolashda hamda ularning

oldini olishda (0,05-0,1-0,15g dan ichiriladi) qo’llaniladi. Rutin ko’pincha askorbin kislota

bilan birgalikda ishlatiladi.

Rutin og’zi mahkam yopiladigan shisha idishlarda, qorong’i joyda saqlanadi.

Hozirgi vaqtda rutin asosini, ya‘ni uning aglikon qismini tashkil qiluvchi kversetin suyuq

holda tibbiyotda turli kasalliklarni davolashda keng qo’llaniladi. Kversetin Quereus

tinstoria o’simligining po’stlog’idan suv yordamida ekstraksiya qilib olinadi. Ekstraktda

kversetin ramnozi bilan glakozidsimon birikkan kversitron (ramnozidokversetin) moddasi

qolida bo’ladi. Keyinchalik uni mineral kislotalar, jumlasidan xlorid kislota bilan

qaynatish yordamida parchalab, sof kvarsetin olinadi.

Mavzu: Flamin olish texnologiyasi

Jigar xastaligida Flamin (Flaminum) - bu kumlok buznochi (Melichzysum

arenarium DS) gullarining tozalangan flavonoidlar yigindisi. Preparat kukun xolatda va sarik rangda bulib, suvda kiyin, issikda oson eriydi. Surinkali xolestit va

gepotoxoletsistitlarda ko’llaniladi. Tabletka shaklida 0,05 gr dan chikariladi.

Buznoch murakkab gulida 10) dan ortik flavonoidlar bo’lib, ularning onasida

noremginin flavoni erish xamda xom 5 monovadiglyukozidlar kurinishida shuningdek

ariginin flavoni erish va 5 monogiozid va flavoin nempferol 3 digmoiozid kurinishida

borligi aniklangan.

Kumlok buznochida boshka moddalardan N vitamin ushlovchi moddalar efir

moyining izlari xam topilgan.

Kumlok buznoch MDX mamlakatlarining Evropa kismidagi chul rayonlarida,

Kavkaz oldi, O’rta Osiyo va Janubiy Sibirda keng tarkalgan.

Gullashning boshidayok savatchalar yigib olib tez kuritiladi.

Flamin texnologiyasi tanlab ekstraksiyalash usuli bilan flavonoidlarni ajratish va

tozalashga asoslash. Flamin olishning texnologiyasi kuyidagicha boskichlardan iborat:

1. Xom ashyoni tayyorlash.

Murakkab gullari 5 mm gacha maydalaniladi, undan xam maydarok maksadga

muvofik emas.

2. Kattik suyuk ekstraksiya.

Maydalangan xom-ashyo 50 % li spirt bilan karshi okimli davriy ekstraksiya usuli

bilan bajariladi.

3. Vakuum-buglanish va filtratsiya.

Suvli spirtli aralashma vakuumda dastlabki xajimning 1/5 kismi kolguncha

buglatiladi, bunda spirt butunlay ajraladi, suvli chukma koladi, xamda chukmaga suvda

erimiydigan smola va keraksiz moddalar tushadi. CHukma issik kurinishda filtrlanadi va

kaynok suvda yuviladi.

4. Suyuklik-suklik ekstraksiyasi.

Flavonoidlarni suvda eriydigan aralashmadan tozalash maksadida ularni suvli

eritmada etil atseton va spirt (9:1) aralashmasi bilan ajratiladi. Etil atsetatga spirt etil

atsetatda flavonoidlar ervchanligini «suv etil atsetat» fazasida taksimlanish koeffitsientini

oshishi

xisobiga

ortish

uchun

kushiladi. Suyuk

ekstraksiyani

Goncharenno

konstruksiyasining ekstraksiyasida olib boriladi.

5. Vakuum-buglatish, kuritish.

Flavonoidli etil atsetatli aralashma yupka plyonkali rator buglatgichda vakuumda

kuyuk konsentratsiya bulguncha konsentrlanadi. Flavonoidlar yigindisining umumiy

chikish unumi ularning guldagi kiymatining 75 % larini tashkil etadi. Usimlik xomashyosidan kompleks foydalanish xisobiga texnologiyani takomillashtirish mukin.

Masalan: Lvov XFZ tomonidan xom-ashyoni kaynok suv bilan ekstraksiyani utkazishni

taklif etdi. Keyin olingan massaga etil spirtni (1:3) kushiladi, bunda polisaxarid kistlotasi

chukmaga tushadi, flavonoidlar esa eritmada koladi. Polisaxaridli kompleks kuruk

ekstraksiya olish uchun ishlatiladi.