|
2. Andijon viloyati Izboskan tumani “LAZIZ GO‘ZAL CHORVASI” xo‘jaligida chorvachilik maxsulotlarini tannarxini statistik taxlili
Izboskan tumanidagi Laziz Go‘zal Chorvasi fermer xo‘jaligida tuman bosh zootexnigi va fermer xo‘jaligining boshlig‘ining va a’zolari ishtirokida mavjud hayvonlar 2021 yil 13 yanvar kuni inventarizatsiyadan o‘tkazildi (2-jadval)
2jadval Izboskan tumanidagi Laziz Go‘zal Chorvasi fermer xo‘jaligida
inventarizatsiyadan o‘tgan hayvonlar ro‘yhati
№
|
Qoramollar gruppasi
|
YOshi
|
Tirik vazni (kg)
|
Tusi
|
|
Sigir
|
9
|
380
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
400
|
qora
|
|
Sigir
|
8
|
390
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
9
|
350
|
malla
|
|
Sigir
|
9
|
370
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
380
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
8
|
390
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
380
|
malla
|
|
Sigir
|
7
|
410
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
8
|
360
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
11
|
380
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
390
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
380
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
9
|
370
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
390
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
11
|
415
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
9
|
370
|
qora
|
|
Sigir
|
9
|
375
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
8
|
387
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
9
|
390
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
400
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
11
|
380
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
8
|
375
|
qo‘ng‘ir
|
|
Sigir
|
10
|
410
|
qo‘ng‘ir
|
|
Novvos
|
4
|
485
|
qo‘ng‘ir
|
|
Novvos
|
5
|
390
|
qora
|
|
Novvos
|
3
|
380
|
qo‘ng‘ir
|
|
Novvos
|
3
|
390
|
qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
3
|
305
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
2,5
|
280
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
2
|
280
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
2,5
|
300
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
3
|
290
|
Qora
|
|
Xunajin
|
2
|
270
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
2,5
|
290
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
2,5
|
280
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Xunajin
|
2
|
270
|
Qora
|
|
Xunajin
|
2,5
|
280
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq erkak 2019
|
1,1
|
110
|
Qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq erkak 2019
|
1,2
|
120
|
Qora
|
№
|
Qoramollar gruppasi
|
YOshi
|
Tirik vazni (kg)
|
Tusi
|
|
Buzoq erkak 2019
|
1
|
90
|
malla
|
|
Buzoq erkak 2019
|
1,3
|
110
|
eston
|
|
Buzoq erkak 2019
|
1
|
100
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq erkak 2019
|
1
|
90
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2019
|
1,2
|
110
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2019
|
1,3
|
110
|
malla
|
|
Buzoq urg‘ochi 2019
|
1
|
90
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2019
|
1
|
80
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2019
|
1,2
|
100
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2020
|
1
|
100
|
eston
|
|
Buzoq erkak 2020
|
0,9
|
75
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq erkak 2020
|
0,8
|
70
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq erkak 2020
|
0,7
|
55
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq erkak 2020
|
0,5
|
50
|
qora
|
|
Buzoq urg‘ochi 2020
|
0,8
|
65
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2020
|
0,9
|
70
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2020
|
0,10
|
80
|
qo‘ng‘ir
|
|
Buzoq urg‘ochi 2020
|
0,10
|
75
|
qora
|
|
Buzoq urg‘ochi 2020
|
0,9
|
70
|
malla
|
|
Ot erkak
|
6
|
415
|
qora
|
|
Ot urg‘ochi
|
2
|
390
|
qora
|
Ma’lumki sog‘in sigirlarning sermaxsul davri asosan 5-6 yoshlarida namoyon bo‘ladi. 2-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, Andijon tumanidagi Laziz Go‘zal Chorvasi fermer xo‘jaligidagi mollar 2021 yil 13 yanvarda inventarizatsiyadan o‘tkazilganda 116 nafar sigir 7-11 yoshda, 54 ta novvos 3-5 yoshli, 10 ta xunajin 2-3 yoshli, 6 ta erkak buzoq (2019 y) 1-1,3 yoshli, 6 ta urg‘ochi buzoq (2019 y) 1-1,3 yoshli, 4 ta erkak buzoq (2020 y) 0,5-0,9 yoshli, 5 ta urg‘ochi buzoq (2020y) 0,8-0,9 yoshli mollar mavjudligi aniqlangan. Sut yo‘nalishidagi Chorvachilik fermer xo‘jaligi uchun qo‘yilgan poda tarkibida ayni mahsuldor yoshdagi sigirlar ham, keyingi bosqichlarda sut mahsuloti bera boshlaydigan yosh g‘unajinlarni parvarishlashga ham alohida e’tibor berilgan. SHu o‘rinda 10-11 yoshli qari sigirlarning o‘rniga yetarli o‘rindoshlarni tiklab borishga erishish kerak. Bundan tashqari Chorva mollarining zotlarini yaxshilash xo‘jalikning samaradorligini yaxshilashga xizmat qiluvchi muhim omillardan biri sanaladi
Laziz Go‘zal Chorvasi fermer xo‘jaligining o‘ziga xos muammolari ham mavjud. Fermer xo‘jaliliga ijaraga ajratib berilgan yer maydonini qaytadan yanada kengaytirish imkoniyatlarini qidirish lozim. Xo‘jalikning yer maydoniga qo‘shimcha kamida 10 gektar qo‘shilsa, Chorva mollariga yetarlicha ozuqa bazasini jamg‘arishga, xo‘jalikda asosiy vositalardan unumli foydalanishga va takror ishlab chiqarishni kengaytirishga hamda fermer xo‘jaligi o‘z daromadlari hisobiga yangi qishloq xo‘jalik mashinalari sotib olish imkoniyatlari yanada kengaygan bo‘lar edi.
Sut qoramolchiligini sanoat usulida mahsulot yetishtirishga o‘tkazish sigirlar podasini komplektlashga quyiladigan talablarni yanada oshiradi.
Keyingi yillarda jamoa xo‘jaliklarida selektsiya naslchilik ishlariga yetarli e’tibor berilmayapdi, xayvonlarni tanlash, saralash shulari umuman zootexnik-selektsioner mutaxassislarimizning bu boradagi aniq rejalari yo‘qligi poda tarkibidagi mavjud zotli mollar genotipining buzilib ketishiga olib kelmoqda. Natijada hayvonlarning genetik potentsialidan 66-75 foiz darajasida foydalanilmoqda, buzok olish 75-85 foizni tashkil qilmoqda. Bu albatta nafaqat sut ishlab chiqarish, balki go‘sht yetishtirishning ham kamayib borishiga sabab bo‘lmoqda. Podani qayta to‘ldirishda jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yilmoqda.
Tahlillar kuni ko‘rsatmoqdaki, sigirlarning aksariyati maxsuldorligi pasayib borayotgan 7-9 yoshdagi qari va 2-4 yoshdagi mollarga to‘g‘ri kelmoqda.
3-jadvalda Izboskan tumanidagi Laziz Go‘zal Chorvasi fermer xo‘jaligida Chorva mollari tarkibining o‘zgarishi, ya’ni poda harakati xaqida ma’lumotlar keltirilgan.
Ma’lumki sog‘in sigirlarning sermaxsul davri asosan 5-6 yoshlarida namoyon bo‘ladi. Izboskan tumanidagi Laziz Go‘zal Chorvasi fermer xo‘jaligidagi mollar 2022 yil 13 yanvarda inventarizatsiyadan o‘tkazilganda 24 nafar sigir 7-11 yoshda, 4 ta novvos 3-5 yoshli, 10 ta xunajin 2-3 yoshli, 6 ta erkak buzoq (2019y) 1-1,3 yoshli, 6 ta urg‘ochi buzoq (2020y) 1-1,3 yoshli, 4 ta erkak buzoq (2021y) 0,5-0,9 yoshli, 5 ta urg‘ochi buzoq (2021y) 0,8-0,9 yoshli mollar mavjudligi aniqlangan. Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, Laziz Go‘zal Chorvasi fermer xo‘jaligidagi Chorva mollari poda harakatiga alohida e’tibor berilgan. Sut yo‘nalishidagi Chorvachilik fermer xo‘jaligi uchun qo‘yilgan poda tarkibida ayni mahsuldor yoshdagi sigirlar ham, keyingi bosqichlarda sut mahsuloti bera boshlaydigan yosh g‘unajinlarni parvarishlashga ham alohida e’tibor berilgan. SHu o‘rinda 10-11 yoshli qari sigirlarning o‘rniga yetarli o‘rindoshlarni tiklab borishga erishish kerak. Bundan tashqari Chorva mollarining zotlarini yaxshilash xo‘jalikning samaradorligini yaxshilashga xizmat qiluvchi muhim omillardan biri sanaladi.
Sog‘in sigirlardan jadal foydalanishning ahamiyati katta. Sigirlarning eng samarali sut berish davri 10 yil davom etadi. SHu davr ichida har yili 10% sog‘in sigirlarning qari, mahsulot berishi pasaygan qismini almashtirish tavsiya etiladi. Ayrim hollarda almashtirish 15-20%ni tashkil etadi. U holda sigirlar mahsuldorligiga qarab almashtirish yana ham tezlashishi mumkin. Laziz Go‘zal
Do'stlaringiz bilan baham: |
