Mavzu: Fan ijtimoiy-madaniy hodisa Reja: 1

Inson bilimining tarixan birinchi shakliga shartli qabul qilingan qoida va maqsadlarga asoslanib qurilgan о‘yin shaklidagi bilim kiradi. U kundalik hayotdan ajralishga, amaliy foyda haqida о‘ylamaslikka, о‘zini qabul qilingan о‘yin normalariga mos ravishda erkin tutishga imkon beradi. О‘yin shaklidagi bilim о‘rgatuvchi-rivojlantiruvchi xarakterga ega bо‘lib, insonning sifat va imkoniyatlarini ochib beradi, muloqot jarayonidagi psixologik noqulayliklarga barham beradi.
Noilmiy bilimning alohida shakllaridan biri konkret shaxsning boyligi hisoblangan shaxsiy bilimdir. Shaxsiy bilim ma’lum subyektning qobiliyati va intellektual bilish faoliyatining xususiyatlariga bog‘liq. Jamoa bilimi umum ahamiyatga ega yoki shaxsdan ustundir, barcha tizimlarni tuzish uchun zarur hamda umumiy bо‘lgan tushuncha, usul, qoidalarning mavjud bо‘lishini belgilaydi. Insonning individual ijodiy qobiliyatlarini namoyon qiladigan shaxsiy bilim bilishning zarur va real komponenti sifatida tan olingan. U fanni, insonni va san’atni yoki bilish faoliyatini faqat darslik bilan о‘rganish mumkin emasligini, u faqat olimning yoki shaxsning ijod jarayonida egallanishini e’tirof qiladi.
Noilmiy va noratsional bilimning yana bir alohida shakli xalq ilmi bо‘lib, hozirgi kunda u alohida guruh va subyektlarning (tabiblar, ekstrasenslar, ilgari esa qabila boshlig‘i kohinlar, avliyolar) faoliyatida namoyon bо‘ladi. Paydo bо‘lishiga kо‘ra xalq ilmi jamoa ongi sifatida shakllangan. Klassik fan ustuvor bо‘lgan davrda u intersubyektivlik maqomini yо‘qotadi va rasmiy eksperimental va nazariy izlanishlar markazidan chetga chiqadi. Odatda, og‘zaki ilm ustozdan shogirdga og‘zaki о‘tadi va shu yо‘sinda avloddan avlodga meros qoladi. Ba’zida esa uni urf-odatlarda ham uchratish mumkin.