Mavzu: Falsafada ontologiya va gnossologiya. Falsafa kategoriyalari va qonunlari reja

MAVZU: Falsafada ontologiya va gnossologiya. Falsafa kategoriyalari va qonunlari

REJA:

• Borliqning ontologiya falsafasi. Materiya, harakat, makon, vaqt.
• Bilish nazariyasi va uning darajalari.
• Falsafa tarixida rivojlanish haqidagi qarashlar. Dialektika rivojlanish haqidagi ta’limot.
• Metod, metodika va metodologiya tushunchasi. Bilishning mazmuni va mohiyati. Falsafa taixida bilishga oid qarashlar evolutsiyasi.

Falsafa

Ijtimoiy ongning o’ziga xos shakli, nazariy dunyoqarash turidir.

Ontologiya- yunoncha “ontos” –mohiyat, “logos”-tadqiqot, borliq uning mohiyati, shakllari, asosiy tamoillari va eng umumiy kategoriyalri haqidagi ta’limot.

Gnoseologiya- yunoncha “gnosis”-bilish, “logos”-ta’limot, bilish haqidagi ta’limot,inson taffakuri faoliyati qonunlarini o’rganadi.

Borliq

O’ziga ob’ektiv va sub’ektiv reallikni, mavjud bo’lgan va mavjud bo’ladigan olamlarni, moddiylik va ma’naviylikni, o’tmish va kelajakni, o’limni va hayotni, ruh va jismni qamrab oluvchi umumiy tushunchadir.

Borliq turlari

1

2

3

4

Falsafiy kategoriyalar-borliqning umumiy, muhim tomonlari, xossalari, aloqalari va munosabatlari haqida fikrlash uchun qo’llaniladigan o’ta keng tushunchalar majmuidir.

Alohidalik

Umumiylik

Butun

Zaruriyat

DIALEKTIKA-(yunoncha “dialektike”-suhbat qurish san’ati) so’zining “dialog”(yunoncha- “diologos”-ikki yoki bir nechta suhbatloshlar so’zlshuvi) so’zlari bilan umumiy jihatlari bisyor. Qarashlar qarama-qarshiligi vositasida haqiqatning tagiga yetish maqsadida muammoni o’zaro manfaatdo muhokama qilishga qaratigan munozara nazarda tutiladi.

QONUN –deb bir qancha zaruriy belgilarga ega bo’lgan o’zaro aloqaga aytiladi.

Aloqaning

Aloqaning

Aloqaning

Aloqaning

Aloqaning