Mavzu: Elеmеntlar Davriy sistеmasi va Davriy qonuni

CH3COOH	Sirka kislota
Etan kislota
C2H5COOH	Propion kislota	Propan kislota
C3H7COOH	Moy kislota	Butan kislota
C2H7COOH	Izomoy kislota	2-metilpropan kislota
C4 H9COOH	Valerian kislota	Pentan kislota
C5H11COOH	Kapron kislota	Geksan kislota
C15 H31,COOH	Palmitin kislota	Geksadekan kislota
C16H33COOH	Margarin kislota	Geptadekan kislota
C17H35COOH	Stearin kislota	Oktadekan kislota

Elektron tuzilishi. Karboksil guruhning tarkibiy qisml karbonil guruh va gidroksil guruhlardan iborat ekanligi yuqorida aytib o`tdik. Bu guruhdagi -OH guruh xossal endi spirtdagi xossalarni namoyon qilmaydi, >C=O guru ham aldegidlardagi kabi xossalarni namoyon qilmaydi. Biz ma'lumkS, karbonil guruh kuchli qutblangan (aldegidlarg qarang), elektronlar kislorod tomonga siljigan, uglerod qisman musbat zaryadlangar Shuning uchun, uglerod gidroksiguruh kislorodidagi elektronlarni o`zi tomong tortadi, bu esa O-H bog`ining elektron bulutini kislorod tomoniga siljishiga oli keladi. Buning natijasida kislorod va vodorod orasidagi bog` kuchsizlanadi. Kislotalarning spirtlardan ko`ra kuchli kislotali xossalarga egaligi shu hodisa bilan izohlanadi.
Fizik xossalari. Karbon kislotalar orasida aldegidlarga o`xshab gazsimonlar yo`q. Karbon kislotalar qatorining quyi vakillari palmitin kislotasigacha o`tki hidli, suvda yaxshi eruvchan, suyuq moddalardir. Yuqori vakillari-palmitir kislotadan boshlab, qattiq, hidsiz, suvda erimaydigan moddalardiro`rinbosarlarning induksion effektlari ta'siri ostida xlorsirka kislota va a-brompropan kislota dastlabki kislotalardan kuchliroq bo`ladi.
Ishlatilishi. Chumoli kislota organik moddalar sintezida kuchli qaytaruvchi; oziq-ovqat sanoatida-dezinfeksiyalovchi va konservalovchi vosita sifatida; to`qimachilik sanoatida gazlamalarni bo`yashda; tabiiy kauchukni qayta ishlashda koagullovchi vosita sifatida, tibbiyotda ishlatiladi.Sirka kislota bo`yoqlar ishlab chiqarishda, plastmassalar, dorilar (aspirin, fenatsetin), sun'iy tola, yonmaydigan kinoplenka va hokazolar ishlab chiqarishda; uning tuzlari esa gazlamalarni bo`yashda, tibbiyotda, qishloq xo`jaligi zararkunandalariga qarshi kurashda; murakkab efirlari erituvchi va xushbo`y vositalar sifatida ishlatiladi.Palmitin va stearin kislotalari sham ishlab chiqarishda, ularning natriyli tuzlari xo`jalik sovuni, kaliyli tuzlari esa tibbiyot uchun suyuq sovunlar ishlab chiqarishda qo`llanadi.