Mavzu: Elеmеntlar Davriy sistеmasi va Davriy qonuni



Download 3,81 Mb.
bet2/131
Sana22.06.2022
Hajmi3,81 Mb.
#691736
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   131
Bog'liq
9-sinf kimyo

Davr boshlanishi yangi elektron pogona tashkil bolishi bilan mos keladi. Har bir davr inert gaz bilan tugaydi. Ularda (geliydan tashqari) tashqi pogona 8 ta elektrondan iborat va ns2np6 (n-bosh kvant soni) simvolikasiga ega.

  • Bosh va yonaki guruhchalar elementlari elektron pogonalari tolib borishi bilan farqlanadi. Bosh guruhlardagi barcha elementlarda yo tashqi s-pogonacha (I va II guruhlar s-elementlari), yoki tashqi p-pogonacha (III va IV guruh p-elementlari) tolib boradi. Uchta dekadadan (Sc-Zn, Y-Cd, La-Hg) iborat birinchi yonaki guruhchalarda ichki d-pogonachalar tolib boradi va ular d-elementlar deb ataladi. Lantanoid va aktinoidlar ikkinchi yonaki guruhchalarida yanada ichkiroq bolgan f-pogonachalar tolishi roy beradi va ular f-elementlar deb ataladi.


    Yangi mavzuni mustahkamlash.
    1. Qanday elementlar atomlari tugallangan va tugallanmagan tashqi elektron
    pog'onalariga ega?
    2.Bosh guruhchalarda element tartib raqami ortishi bilan xossalari qanday o'zgaradi?
    3.Qaysi metall faolroq hisoblanadi: a) natriy yoki rubidiy; b) kaliy yoki skandiy;

    Uyga vazifa. O`tilgan mavzuni mustahkamlab kelish.

    “Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari : ________________


    Sana: .09.2019 yil Sinflar: 9-A, 9-B Dars: 2
    Mavzu: Atom yadrosi
    Darsning maqsadi: 1. Ta`limiy maqsad: O‘quvchilarga 8-sinfda o‘rganilgan atom yadrositizilishi haqidagi nazariy bilimlarni takrorlash hamda chuqurlashtirishdan iborat.
    2.Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarga mavzuda keltirilgan misollar asosida nutqini oshirish va tarbiya berish;
    3. Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni ongini tafakkurini o`stirish dunyoviy bilimlarini rivojlantirish.
    4. Kompitensiya elementlari: Fanga oid kompitensiya- Kimyoviy elementlar davriy qonuni va davriy jadvalni biladi va tushuntira oladi; Umumiy kompitensiya- Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi, Milliy va umummadaniy kompetensiya
    Dasrning turi: an`anaviy Darsning usuli: ma`ruza darsi. Savol- javob
    Darsning jihozi: Elementlar davriy jadval. Kodaskop. Ko`rgazmali materillar , darsga
    oid sladlar kimyoviy moddalar to`plami va darsli
    Darsning tashkiliy qismi:
    1.O`quvchilar bilan salomlashish 2.O`quvchilarning davomatni aniqlash. 3.O`quvchilar bilan siyosiy daqiqa. 4. O`tilgan mavzuni so`rash.
    Darsning rejasi:

    1. Atom tarkibi. Izotoplar nima? Izobarlar nima? Izotonlar nima?


    Yangi darsning bayoni Darsda atom tuzilishini tushuntirishni quyidagi savollar ketma-ketligi asosida suhbat tarzida tashkil etish orqali amalga oshirish maqsadga muvofiq bo‘ladi:

    1. Атомнинг таркиби мураккаблиги қайси ҳодиса кашф этилгач маълум бўлди?

    2. Э.Резерфорд қандай тажрибалар ўтказди?

    3. Э.Резерфорд атомнинг қандай моделини таклиф этди?

    4. Атом таркибига қандай заррачалар киради? Уларнинг заряди қанақа?

    5. Атом таркибидаги заррачалар сони қандай топилади?

    6. Изотоп, изобар, изотонлар нима?

    7. Молекула ва ионлардаги заррачалар сони қандай топилади?

    O‘quvchilardagi mavjud BKM asosida mavzu qisqacha bayon etiladi.

    • Атом бўлинмас деган тушунча 2500 йил илгари юнон олими Демокрит томонидан киритилган бўлиб, 19 аср охиригача сақланиб келди;

    • 1896 йил радиоактивлик ҳодисаси кашф этилгандан сўнг атомнинг физикавий усулда бўлиниши мумкинлиги маълум бўлди, шунинг учун атомни кимёвий бўлинмас заррача деб аташ қабул қилинди;




    • Атом икки қисмдан иборат бўлиб, марказда мусбат зарядли ядро, унинг атрофида эса манфий зарядли қобиқ мавжуд;

    • Атом ядросида протон ва нейтрон жойлашган. Протон мусбат зарядли, нейтрон эса зарядсиз заррача. Уларни умумий ҳолда нуклонлар деб аталади;

    • Ядро заряди бир хил, массаси эса ҳар хил бўлган атомлар изотоплар деб аталади. Масалан, О16, О17, О18 каби. Водороднинг ҳам 3 та изотопи мавжуд бўлиб, улар тегишлича Н1 – протий, Н2 – дейторий (D), H3 – тритий (T) деб аталади. Улар иштирок этган сув формулалари қуйидагича ёзилади: Н2О – оддий сув, D2О – оғир сув, Т2О – ўта оғир сув;

    • Ядро заряди ҳар хил, массаси эса бир хил бўлган атомлар изобарлар деб аталади. Масалан, Na24, Mg24.

    • Фақат нейтронлар сони бир хил бўлган атомлар изотонлар деб аталади. Масалан, Mn55, Fe55. Уларнинг ҳар бирида тенг сондаги 30 тадан нейтрон бор.

    • Молекулалардаги заррачалар сони улар таркибидаги атомларнинг заррачалари сонини йиғиндиси билан топилади. Масалан, сув Н2О да 10 та протон, 10 та электрон, 8 та нейтрон бор.

    Дарсда қўшимча маълумотлар билан таништириш учун қуйидаги муаммоли саволлар берилади:



      1. С14 изотопининг қандай аҳамияти бор?

      2. Ўртача нисбий атом масса қандай ҳисоблаб топилади?

      3. Изотопнинг масса улуши қандай топилади?

      4. Нуклонларнинг масса улуши қандай топилади?

    Uyga vazifa:

    1. 8-sinf darsligidan II bob 7,8§ ni takrorlash.

    2. Darslikdagi § ni o‘qish.

    3. Mavzu yuzasidan test topshiriqlarini yechish.

    “Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari : ________________


    Sana: 12.09.2019 yil Sinflar: 9-A, 9-B Dars: 3

    Download 3,81 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   131




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish