Mavzu: Elеmеntlar Davriy sistеmasi va Davriy qonuni

Yangi darsni rejasi.

1. 
   Organik kimyo fanini rivojlanishi uchun tuzilish nazariyasining zarurligi.
   

Yangi darsning bayoni.
Organik birikmalarni xossalari VIII asrdan XIX asrga qadar bo’lgan davrda Jobir ibn Xayyon, Ar Roziy, Abu Rayxon Beruniy, I.Bertsellius, A.Lavuazg’e, A.Kekkule, A.Kuper, G.Kolg’be, M.Bertlo, N.Zinin kabi mashxur olimlar tomonidan xar tomonlama o’rganildi.
XIX asrga kelib A.M.Butlerov tomonidan tahriflangan tuzilish nazariyasi organik birikmalar orasidagi o’zaro tabiiy bog’liqlikni ilmiy asoslangan xolda izoxlab berish imkonini yaratdi. SHu bilan birga organik birikmalarni tarkibi bir xil bo’lgan xolda tuzilishi asosida turlicha bo’la olishi mumkinligini ko’rsatib berdi.
Natijada organik kimyo mustaxkam nazariy ilmiy asosga ega bo’ldi va organik kimyo fanini jadal rivojlanishida muxim omil bo’ldi.
Organik birikmalarning kimyoviy tuzilish nazariyasi asosida yangi moddalarni sintez qilish va ularni xossalarini oldindan bashorat qilish, ularni kashf qilish, tabiatda uchramaydigan organik birikmalarni sintez qilish ishlari boshlandi. Xozirgi kunga kelib sunhiy va sintetik organik birikmalar xisobiga organik moddalar soni 5 mln dan ortib ketdi.
Organik birikmalarni tuzilish nazariyasi va izomeriya xodisasini atroflicha o’rganish uchun mustaqil ravishda masala va mashqlar yechish muxim ahamiyatga egadir.
Organik birikmalarning kimyoviy tuzilish nazariyasidagi asosiy qoidalar.

1. 
   Molekulalarda atomlarning birikishi va o‘zaro ta’siri.
   
2. 
   Izomeriya
   
3. 
   Modda xossalarini molekulaninig kimyoviy tuzilishiga bog‘liqligi.
   
4. 
   Kimyoviy tuzilish nazariyasining ahamiyati
   

1. 
   Atom va molekulalar real mavjud. Atomlar molekulada tartibsiz holda emas, balki valentliklariga mos ravishda ma’lum izchillikda bir-birlari bilan kimyoviy bog‘lar orqali birikadilar.
   
2. 
   Moddaning xossalari nafaqat sifat va miqdoriy tarkibga, balki molekulalarning kimyoviy tuzilishiga ham bog‘liq.
   
3. 
   Molekuladagi atom yoki atomlar gruppasi bir-birlariga bevosita va bilvosita ta’sir ko‘rsatadilar.
   

• 
  Bir xil molekulyar massa, sifat va miqdoriy tarkibga ega, lekin kimyoviy tuzilishi, fizik va kimyoviy xossalari turlicha bo‘lgan moddalar-izomerlar deb ataladi.
  

Uyga vazifa. O`tilgan mavzuni mustahkamlab kelish.
“Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari : ________________
Sana: 9- .03.2018 Sinf: 9-B, 9-V Dars: 49