Mavzu: Elеmеntlar Davriy sistеmasi va Davriy qonuni

Yangi darsning bayoni.
Siz eritmaning muhitiga qarab indikatorlar rangini o‘zgartirishini bilasiz. Lakmus eritmasi qo‘shilgan kislota eritmasi (qizil rangli eritma)ga sekin asta ishqor eritmasini qo‘shsak eritmaning rangi o‘zgarib binafsha rangga o‘tadi. Buning sababi eritmani neytral muhitga o‘tganligidadir.
HCl + KOH = KCl + H₂O
Tenglamani ionli ko‘rinishi: Suv juda ham kuchsiz elektrolit u deyarli ionlarga ajralmaydi.
H⁺ + Cl ^-+ K⁺ + OH– = K⁺ + Cl^– + H₂O
Tenglamani qisqa ionli ko‘rinishi:
Cl^- + K⁺ = KCl
Reaksiya mahsulotlaridan biri suvda erimaydigan modda bo‘lsa, bu reaksiya oxirigacha sodir bo‘ladi. Masalan,
BaCl₂ + Na₂SO₄ = 2NaCl + ↓BaSO₄
Bu reaksiyada hosil bo‘lgan bariy sulfat suvda erimaydi, ionlarga ajramaydi.
Tenglamaning ionli shakli:
Ba⁺² + 2Cl^– + 2Na⁺ +SO₄^-2 = 2Na⁺ + 2Cl^– + ↓BaSO₄
Elektrolitlarning dissotsiatsiyalanishidan hosil bo‘lgan bariy va sulfat ionlari o‘zaro birikib cho‘kma (BaSO₄) hosil qiladi. Tenglamani qisqa ionli ko‘rinishi:
Ba²⁺ + SO₄ ^2– = ↓BaSO₄
Elektrolit eritmalari orasida sodir bo‘ladigan reaksiya mahsulotlaridan biri gaz bo‘lganda ham kimyoviy reaksiya oxirigacha boradi. Masalan,
Na₂S + 2HCl = 2NaCl + H₂S↑
Reaksiyaning ionli holati:
2Na⁺ + S^2– + 2H⁺ +2Cl^– = 2Na⁺ + 2Cl^– + H₂S↑
Qisqa ionli holati:
S^2– + 2H⁺ = 2H₂S↑
Uyga vazifa. : O`tilgan mavzuni mustahkamlab kelish.
“Tasdiqlayman” o`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari: ________________
Sana: _______________ Sinf: 9 Dars: 11
Mavzu: Tuzlarning gidrolizi