Mavzu: elektr maydonni hisoblash. Elektrostatik maydon induktsiya vektori va uning oqimi

(3.4). 
 
Yozilgan
(3.4)
ifoda Tekis zaryadlangan sharning markazidan biror 
masofadagi elektr maydon kuchlanganligini aniqlaydi. 
Ushbu yozilganlardan xulosa qiladigan bo’lsak: 
1-xulosa:
Shar ichida maydon noldan farqli bo’lib 
, faqatgina 
markazidagi nuqtada kuchlanganliknolga teng bo’ladi 
. Shuningdek bu 
maydon, markazdan boshlanib, qaralayotgan nuqtagacha bo’lgan masofaning 
funksiyasi bo’lar ekan
. 

---

2-xulosa:
bo’lganida shar sirtidagi nuqtalar maydoni nuqtaviy zaryadning 
maydoni kabi bo’lar ekan. 
3-xulosa: 
Agar 
bo’lsa, maydon kuchlanganligi 
qonun bo’yicha 
o’zgaradi. 
4-xulosa: 
Agar 
bo’lsa, maydon kuchlanganligi musbat bo’ladi (
).
Ushbu hulosalar quyidagi grafikdan 
keltiriladi
 (12- Rasm)
. 
Nazorat savollari: 
1.
Elektr maydon induktsiya vektori va uning oqimini tushuntiring. 
2.
Gauss teoremasini ta’riflang, isbotini bering va qo’llanish chegaralarini 
ko’rsating. 
3.
Gauss teoremasidan foydalangan holda yassi kondensator elektr maydonini 
hisoblash formulasini keltirib chiqaring. 
4.
Gauss teoremasidan foydalangan holda silindrik kondensator elektr maydonini 
hisoblash formulasini keltirib chiqaring. 
5.
Gauss teoremasidan foydalangan holda ikki simli tarmoq elektr maydonini 
hisoblash formulasini keltirib chiqaring. 
6.
Gauss teoremasini elektr maydon kuchlanganligi oqimi orqali ta’riflang. 
7.
Elektr maydonida biror nuqtaviy zaryad turg’un muvozanatda bo’lishi 
mumkinmi? 
Adabiyotlar: 
1.
С.Г.Калашников. Электр. Ўқув қўлланма. Тошкент. 1979.,1-боб, §13. 

---

2.
Г.А.Зисман, О.М.Тодес. Курс общей физики, ч.2.,М., 1994.,гл.2, §5,6,7. 
3.
И.Е.Иродов. Основные законы электро-магнетизма.М,. 1983.,гл.1., §1.2-
1.3. 
4.
Д.В.Сивухин. Общий курс физики.,т-3.,2004., 
5,6.