Mavzu: dori allergiyasi

Profilaktikasi
-Anamnezida kontakt dermatit bo’lganlarda qaytadan kontakt bo’lishiga yo’l qo’ymaslik (farmakologik anamnezni sinchiklab yig’ish)
-Professional kontakt dermatit bilan og’riganlarda hatto faoliyatni boshqa turga o’zgartirish orqali noxush oqibatdan qochish
-dori vositalarini qat’iy ko’rsatmalar asosida qo’llash
-gistaminliberator dori vositalarini sekin kiritish(vankomitsin, yod saqlovchi rentgenkontrst vositalar, ayrim miorelaksantlar, ximiopreparatlar, kaltsiy preparatlari)
Anafilaksiya holatida shoshilinch yordam ko’rsatishga ixtisoslashgan dorilar va vositalar qo’l ostida bo’lishi lozim.
Dori vositalariga qayta allergik reaksiyalar bo’lishini oldini olish
-Muqaddam allergik reaksiyalar bergan dori vositalarini qayta qo’llamaslik
-Muqaddam allergiya bergan dori vositalari guruhiga mansub dori vositalarini qo’llamaslik
-Turli savdo markalariga mansub, ammo tarkibida muqaddam allergiya bergan kimyoviy vositalar saqlovchi preparatlarni qo’llamaslik
-Bemorning ambulator yoki statsionar kartasi muqovasiga bemorning qaysi dorilarga allergiyasi borligi xususida aniq yaqqol bitiklar bo’lishi lozim.
-Aholi orasida sanitar oqartuv ishlarini olib borish
Skrining
So’nggi yillarda umum tomonidan qabul qilingan yagona tasnifnoma mavjud emasligiga qaramasdan, amaliy faoliyatda quyidagilar qo’llaniladi:
Etiologiyasiga ko’ra:
-oddiy kontakt dermatit( KD)
-Allergik KD
-fototoksik KD
Sababiga ko’ra:
-O’tkir KD
-Surunkali KD
-Tizimli KD
-Oddiy KD
Oddiy KD ( yallig’lanishli) ta’sirlovchi omillarning teriga ta’siri oqibatida yuz berib, allergiya bilan bog’liq bo’lmasligi mumkin. Allergik KD esa allergen tenriga qayta ta’sir qilganida yuz beradi.KD chaqiruvchi aksariyat allergenlar-past molekulali kimyoviy birikmalar. Metall ionlari bo’lib teri orqali oson so’rilib kirish xususiyatiga ega.

9-jadval
Allergik KD chaqiruvchi moddalar