4-jadval
O’xshash allergik reaksiyalar beruvchi va o’xshash funktsional guruhlarga mansub dori vositalari
V laktam halqali DV
Monobaktam ( aztreonam)
|
Pentsillin qatoriga mansub hamma tabiiy va polisintetik preparatlar (bitsillin, ampitsillin, amoksitsillin, amoksiklav, oksatsillin, ampioks va boshqalar)
Sefalosporin guruhiga mansub dorilar
( sefazolin, seftriakson va boshqalar)
|
Amfinekollar
|
Xloramfinekol( levomitsetin), sintomitsin. Kombinirlangan, levomitsetin saqlovchi vositalar(levomekol, iruksol, olazol va boshqalar)
|
Aminoglikozidlar
|
Streptomitsin, neomitsin, monomitsin, kanamitsin, gentamitsin (garamitsin), tobromitsin.
Aminoglikozid saqlovchi murakkab dorilar
( polijinaks, sofradeks, triderm)
Aminoglikozid saqlovchi vaktsinalar (qizamiq, qizilcha, parotit, gripp, poliomielit)
|
Tetratsiklinlar
|
Tetratsiklin,metatsiklin, doksitsiklin
Tetratsiklin saqlovchi murakkab dorilar
(olitetrin. Gioksizon, oksikort)
|
Makrolidlar
|
Eritromitsin, oleandomitsin, azitromitsin (sumamed), midekamitsin (makropens), roksitromitsin (rulid).
Makrolid saqlovchi murakkab dorilar (olitetrin)
|
Linkozamidlar
|
Linkomitsin, klindamitsin
|
Ansamitsinlar
|
Rifamitsin, rifampitsin, rifaksimin
|
Benzolsulfanamid guruhi
|
Sulfanilamidlar (streptotsid, albutsid, ftalazol, sulfosalazin)
Sulfamnilamid saqlovchi murakkab dorilar
(sulfametoksazol, trimetoprim, ko trimoksazol, biseptol, baktrim)
Sulfanilmochevina unumlar (maninil, diabeton, glyurenorm, butamid)
Diuretiklar
|
Paraminogruppa
|
Novokain (prokain)
Benzoy kislotaning boshqa unumlari( benzokain, aneztezin, dikain, tetrakain, kokain, alkain)
Benzoy kislota efirlarini saqlovchi murakkab dorilar (menovazin,anestezol, almagel)
Novokinamid
Sulfanilamidlar (streptotsid, albutsid, ftalazol, sulfosalazin)
Sulfamnilamid saqlovchi murakkab dorilar
(sulfametoksazol, trimetoprim, ko trimoksazol, biseptol, baktrim)
Sulfanilmochevina unumlar (maninil, diabeton, glyurenorm, butamid)
PABK va uning unumlari
Aminosalitsil kislota va unumlari etakridin laktat (rivanol)
|
Lidokain(ksilokain)
Va boshqa amid saqlovchi preparatlar
|
Boshqa amid hosilalari: mepivakin (skandonest), prilokain, bupivakain (markain), artikain (ultrakain, ubistezin,septonest)
Lidokain saqlovchi boshqa dori vositalari: (otipaks, instillagel, kamistad, strepsils plyus)
|
Pirazolonlar
|
Pirazolon hosilalari: metamizol natriy (analgin), antipirin, amidopirin, butadion
Tarkibida pirozolon saqlovchi dori vositalari:andipal, benalgin,tempalgin, mentalgin, baralgin, teofedrin, spazgan, kaffetin)
|
Atsetilsalitsil kislotasi
|
Aspirin, tromboass
Aspirin saqlovchi dori vositalari (akofen, kofitsil, sitramon, sedalgin, kardiomgnil)
Aminosalitsil kislota va uning unumlari
Sulfosalazin
|
Paraaminofenollar
|
Atsetaminofin (paratsetamol) va tarkibida paratsetamol saqlovchi dori vositalari (koldreks, teraflyu, sitramon)
Fenatsetin va tarkibida fenatsetin saqlovchi dori vositalari (kofitsil, sedalgin, sitramon)
|
Fenobarbital va boshqa barbituratlar
|
Fenobarbital va uni saqlovchi murakkab dori vositalari(andipal,bellataminal, teofedrin, korvalol, salokordin, pentalgin,sedalgin)
|
Fenotiazin qator unumlari
|
Prometazin (pipolfen)
Aminazin va boshqa neyroleptiklar (propazin, alimamemazin (teralen), tioridazin
Parkinsonizmga qarshi dorilar (dinezin) qusishga qarshi preparatlar (torekan)
Metil ko’ki
Antidepressantlar
Koronarolitiklar
Antiaritmik preparatlar(etmozin)
|
Eufillin(aminofillin)
|
Etilendiamin hosilalari (xlorapiramin gidroxlorid (suprastin), antazolin, ranitidin, etambutol. O’smaga qarshi preparatlar (prodimin), piperazin va uning unumlari
Ksantin preparatlari: kofein, pentoksifillin, teobromin,t(teofedrin)
|
Furatsillin va boshqa nitrofuranlar
|
Furazidin (furagin), furazolidon, nitrofuranlar
|
Oksixinolin unumlari
|
Nitroksolin (5NOK), xlorxinaldon (intestopan)
|
Vitamin V 1( iamin)
|
Kokarboksilaza
|
So’nggi yillarda pentsillin va sefalosporin qatoriga mansub dori vositalari orasida chambarchas bog’liqlik borligri haqida ko’plab ma’lumotlar paydo bo’lmoqda.
Dori vositalariga nojo’ya ta’sirlarning tasnifnomasi:
1.Ehtimol tutilgan nojo’ya ta’sirlarning toksikligi, doza ko’payib ketgandagi holati, teratogen ta’sirlari kabilar
2.Dori vositalariga ehtimol tutilmagan nojo’ya ta’sirlar:idiosinkraziya, sezuvchanlikning oshib ketishi (o’z navbatida allergik va noallergik turlarga taqsimlanadi)
Dori allergiyalari turli taraqqiyot mexanizmlariga ega bo’lib har xil klinik manzara berishi mumkin.
Dori allergiyasi diagnostikasi haqida biz yuqorida malumotlar berib o’tgan edik, istisno tariqasida yana ayrim malumotlarni havola etmoqchimiz, jumladan anamnez bo’yicha:
1.1.Farmakologik anamnezni to’g’ri yig’ish
-qaysi dori vositalariga reaksiya rivojlandi
-dori qabulidan qancha muddat o’tib rivojlandi
-dori kiritilgan usul
-oxirgi dori qabulidan qancha muddat o’tib allergiya rivojlandi
Reaksiyaning klinik manzarasi
Reaksiya qanday bartaraf qilindi
-qaysi kasallikda dori vositasi qo’llanildi
-avvallari ham shunday holat yuz berganmidi
Reaksiyadan keyin ham shu preparatdan qabul qilinganmidi
-qaysi preparatlarni nojuya ta’sirlarsiz qabul qilgan
Do'stlaringiz bilan baham: |