Мавзу. «Диншунослик фанининг предмети, мақсади ва вазифалари»

Диний-экстремистик ташкилотлар раҳномалари ўзларини бошқалардан устунлигини даъво қилишни хуш кўрадилар. Жумладан, Хасан ал-Баннонинг сўзидан:

• «Мен Аллоҳнинг танлаган бандасиман», «Аллоҳнинг шарофати билан инсонлар орасида энг зеҳнлисиман».

Диний-экстремистик ташкилотлар раҳномалари ўзларини бошқалардан устунлигини даъво қилишни хуш кўрадилар. Жумладан, Шукрий Мустафо сўзидан:

• «Исломни асл ҳолатини тиклаш учун Аллоҳ мени ерга юборган»

Диний-экстремистик ҳаракатлар фаоллари янги қўшилган аъзоларни жамоага янада кўпроқ мойил қилиш мақсадида ўз раҳнамоларини улуғлашга алоҳида эътибор берадилар.

• Хасан ал-Банно

• Саид Қутб

Ёшларнинг диний экстремистик харакатга қўшилиб колганини қандай билса бўлади? Бирор диний экстремистик ҳаракат таъсирига тушиб қолган одамни унинг белгилари, гуруҳнинг тузилиши ҳақидаги маълумотлар орқали аниқлаш мумкин.

• Ёшларнинг диний экстремистик харакатга қўшилиб колганини қандай билса бўлади? Бирор диний экстремистик ҳаракат таъсирига тушиб қолган одамни унинг белгилари, гуруҳнинг тузилиши ҳақидаги маълумотлар орқали аниқлаш мумкин.
• Бундай кишининг ташқи аломатлари – хулқ-атвори, юриш-туриши, кийиниши, сўзлашув луғати ва қизиқишларининг ўзгариши, одатдан ташқари ва такрорланувчан далилларни кўпроқ келтириши, оиласи, дўсти, касби ёки ўқишига қизиқишининг йўқолиши, овқатланиш тартибининг ўзгариши кузатилиши мумкин.
• Бу қандай оқим ёки гуруҳ эканини аниқлашда унинг раҳбари ўзини қандай намоён қилиши, гуруҳ тузилишида қатъий иерархия (табақаланиш) мавжудлиги, ундаги ҳукмронлик қандай тақсимланиши ва ким томонидан бошқарилишига алоҳида эътибор қаратиш муҳим. Шунингдек, ушбу гурухда янги аъзоларни жалб қилиш учун қандай услублар (ҳаққонийлик ёки ёлғон орқали) қўлланилиши, молиявий маблағлар қаердан олиниши, қандай тақсимланиши ва қайси мақсадларга ишлатилиши ҳақида маълумотга эга бўлиш зарур.
• Инсон яқин кишисининг диний экстремистик ҳаракатга қўшилиб қолганини аниқлашда овқатланиш, ухлаш тартиблари, яқин кишилари билан мулоқоти, умуман шахсий ҳаётидаги ўзгаришлар қай даражада эканига жиддий эътибор қилиш ва тўғри таҳлил қилиш муҳим ҳисобланади.