Mavzu. Davlat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirish

Mamlakatni ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish bO’yicha vazifalarni 
amalga oshirishda davlat xususiy sheriklikning zamonaviy mexanizmlarini joriy etish. 
Fuqarolik jamiyati qaror topishining muxim shartlaridan biri davlat bilan jamoatchilik tizimlari 
hamda xususiy sektorning yaqin hamkorligi, ular o‘rtasida ijtimoiy sheriklikni amalda 
ta’minlashga erishishdan iborat. Biz mustaqil davlatchilik sari qadam qo‘yilgan dastlabki 
yillardayoq Asosiy qonunimizda nodavlat-notijorat tashkilotlari faoliyatiga doir asosiy 
printsiplarning mustahkamlab qo‘yilgani, iqtisodiy faoliyat erkinligi va xususiy xayot 
daxlsizligi kafolatlangani barcha aholi qatlamlari manfaatlarini aks ettiradigan tuzilma hamda 
tashkilotlarning keng tarmoqlari vujudga kelishi, faoliyat yuritishi va rivojlanishi uchun qulay 
muxit yaratdi.
Odgan chorak asr mobaynida jamoat va nodavlat tashkilotlarining nufuzi ortdi, xuquqiy 
maqomi mustahkamlandi, jamiyat boshqaruvidagi roli oshib bordi. Bugungi kunda mazkur 
tuzilmalar davlat bilan fuqarolik jamiyatining o‘zaro samarali aloqasini ta’minlash, 
odamlarning kayfiyatini aniqlash, ularning jamiyat va davlat xayotida yuz berayotgan 
o‘zgarishlarga munosabatini bilishning muxim vositasi sifatida maydonga chiqmoqda.
Demokratik yaigilanishlar jarayonida fuqarolik institutlarining roli va ahamiyatini 
kuchaytirishga, fuqarolarning eng muxim ijtimoiy-iqtisodiy muammolarini xal etishga 
qaratilgan 250 dan ziyod qonunlar, yuzlab farmonlar va xukumat qarorlari qabul kilindi. Ushbu 
keng kodamli xuquqiy baza bu tashkilotlarning davlat organlari bilan teng muloqot olib borishi, 
xuquqiy munosabatlarda kafolatli ishtirok etishining zamini boddi.
Davlat bilan xususiy sektor tuzilmalari hamkorligining markazida inson va fuqaroning 
iqtisodiy hamda ijtimoiy sohadagi manfaatlarini ta’minlash masalasi turadi.
Masalan, kasaba uyushmalari davlat organlari, ish beruvchilar bilan uch tomonlama ijtimoiy 
sherikchilik to‘g‘risidagi shartnomalar asosida mehnat kiluvchi xodimlarning fuqarolarning 
mehnat jarayonida mexnat xuquqlari, ijtimoiy muxofazasi, ish xaqi, dam olish, ishlovchi 
ayollarning yosh bolalariga parvarish berishi bilan bogdiq imtiyozlardan foydalanish, pensiyaga 
rasmiylashtirish borasidagi va boshqa manfaatlarini muxofaza qilishda salmoqli faoliyatni 
amalga oshirmoqda. Nodavlat va jamoat tashkilotlari fuqarolarning ta’lim olish, sogdiqni 
saqlash, tadbirkorlik bilan shug‘ullanish, ijtimoiy ta’minot tizimidan foydalanish, buzilgan 
xuquqlarini tiklash kabi qator sohalarda xuquq va erkinliklarini

---

ta’minlashda davlat organlari bilan bodadigan munosabatlarda vositachi va ko‘makchi 
vazifasini odamoqda.
Bu yo‘nalishdagi faoliyatning xuquqiy negizlarini yanada mustahkamlash maqsadida 2014 
yilda «Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida»gi qonun qabul kilindi. Ushbu qonun fuqarolarning 
ijtimoiy-iqtisodiy sohada, shuningdek, gumanitar muammolarini xal etish, aholi turli 
qatlamlarining xuquq va manfaatlarini himoya qilishda nodavlat tuzilmalarining davlat idoralari 
bilan o‘zaro munosabatlarining aniq chegaralarini belgilash bo‘yicha xuquqiy mexanizmlarini 
yaratadi.
Qonun amal kila boshlaganidan buyon odgan qisqa davrda to‘plangan amaliy tajriba 
guvoxlik berishicha, xali bu sohada tashkiliy-xuquqiy mexanizmlar yanada takomillashtirilishi 
lozim. Shu bois Xarakatlar strategiyasi doirasidagi «Xalq bilan muloqot va inson maifaatlari 
yili» Davlat dasturida davlat va xususiy sheriklik (hamkorlik) shakllarini kengaytirishga 
yo‘naltirilgan «Davlat va xususiy sheriklik to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni 
loyixasini ishlab chiqish nazarda tutilgan. Unda davlat va xususiy sheriklik tushunchasi, tabiati 
(moxiyati), printsiplari, vazifalari va asosiy yo‘nalishlari, shakllari (vositalari), ishtirokchilari 
doirasi, ularning xuquq va burchlari, bu borada amalga oshiriladigan ustuvor tadbirlar va 
munosabatlar tartibga solinadi.