Davlat kreditlarini konvertatsiya qilish ularning dastlabki shartlarining o'zgarishini (foizlar, muddat va boshqa qaytarish shartlari) o'z ichiga oladi. Konvertatsiya qilishning bir necha usullari mavjud: ixtiyoriy, majburiy va ixtiyoriy. Qachon ixtiyoriy konvertatsiyaobligatsiya egasi tanlash huquqiga ega: yoki yangi shartlarga rozi bo'ling yoki obligatsiyani qaytaring. Qachon majburiy konvertatsiyaobligatsiya egasi qarzning yangi shartlariga rozi bo'lishi shart, va agar ixtiyoriy konversiyaqarz beruvchi yangi kredit shartlariga rozi bo'lishi yoki rad etishi mumkin. Konversiya, qoida tariqasida, kredit kapitalining ortiqligi va foiz stavkasining pasayishi bilan amalga oshiriladi.
Davlat qarzlarini konsolidatsiya qilish qisqa va o'rta muddatli kreditlar muddatini uzaytirish yoki ilgari berilgan o'rta va qisqa muddatli kreditlarni bitta uzoq muddatli kreditga birlashtirish (birlashtirish) orqali sodir bo'ladi. Shunday qilib, konsolidatsiya qilingan qarz uzoq muddatli kreditlar berish natijasida hukumat qarzining umumiy miqdorining bir qismi sifatida shakllanadi.
Eski qarzlarni yangi kreditlar berish yo'li bilan to'lash jarayoni deyiladi qayta moliyalashtirish . Shuning uchun biz konsolide davlat qarzi qayta moliyalashtirish natijasi deb ayta olamiz. Biroq, hammasi ham qayta moliyalashtirishni birlashtirgan qarzga olib kelmaydi, chunki ikkinchisi olib keladigan bunday qayta moliyalashtirishni nazarda tutadi uzoq muddatli qarz.
Davlat qarzlarini boshqarish quyidagi tadbirlarni ham o'z ichiga oladi:
Qarz mablag'laridan samarali foydalanish;
Qarzni to'lash uchun mablag 'topish;
Davlat qarzining salbiy oqibatlarini neytrallashtirish.
Qarz mablag'laridan samarali foydalanish ularni ajratilgan vaqt ichida nafaqat qarz miqdoridan, balki u bo'yicha foiz to'lovlaridan ham ko'proq daromad olishga imkon beradigan loyihalarga yo'naltirishni o'z ichiga oladi. Foizlar miqdori qarz mablag'laridan foydalanish samaradorligining minimal mezoniga aylanadi. Ularning rentabelligi ushbu qiymatdan oshib ketishi kerak. Bunday holda, davlat nafaqat foizlarni to'laydi, balki qo'shimcha daromad ham oladi. Ushbu shartga rioya qilmaslik qarzni to'lash uchun boshqa manbalardan mablag 'topishda muammo tug'diradi. Qarzni to'lashni kechiktirish jarima sifatida foiz stavkalarining o'sishi bilan bog'liq zararlarning ko'payishiga olib keladi.
Davlat qarzining og'irligi va uni shakllantirishdagi shart-sharoitlar zamonaviy sharoitlarda mamlakatlar defitsitli moliyalashtirish siyosatidan kamomadsiz byudjetga o'tishga harakat qilayotganiga olib keladi. Yangi byudjet siyosati, avvalambor, davlat byudjetlarining daromad qismidagi o'zgarishlar, rag'batlantirishda o'z ifodasini topdi investitsiya faoliyati milliy iqtisodiyotning daromadlari va rentabelligini oshirish orqali soliq bazasini kengaytirish.
Do'stlaringiz bilan baham: |