|
Zamonaviy obyektga yo`naltirilgan va vizual dasturlash tillari.
So`ngi yillarda kompyuterning dasturiy ta`minoti rivojlanishi asosiy yo`nalishlaridan biri bu obyektga yo`naltirilgan dasturlash sohasi bo`ldi. Obektga yo`naltirilgan operatsion tizimlar (Masalan, Windows), amaliy dasturlar va obyektga yo`naltirilgan dasturlash (OYD) tizimlari ham ammviylashdi.
Birinchi OYD elementi Simula-67 (1967 y., Norvegiya) tili bo`ldi. Turbo PASCAL da 5,5 versiyasidan boshlab OYD vositalari paydo bo`ldi. Turbo PASCAL ning rivoji yakuni yakuni sifatida BORLAND filmasi tomonidan DELPHI dasturlash tizimi yaratilishi bo`ldi. Ushbu sistema yordamida tez va oson murakkab bo`lgan grafik interfeysni dasturlash imkoniyati mavjud. 1991 yilda Visual BASIC ning I versiyasidan boshlab bu til to`laligicha obyektga yo`naltirildi (1997 yil).
Bell Labs (AQSH) layuoratoriyasi S++ dasturlash tili yaratilganligini xabarini berdi. Bugungi kunda bu til OYD tillari orasida mashhurdir. Bu til yordamida istalgan mashina uchun – shaxsiydan to superkompyuterlargacha dasturlar yozish mumkin. Bu tilning asoschisi Born Straustrupd
OYD tillaridan yana biri 1995 yilda Jeyms Gosling boshchiligida Sun Microsystems kompaniyasida yaratilgan JAVA tilidir. Uni ishlab chiqishda maxsus o`rganish talab qilmaydigan, sodda tilni maqsad qilingan.
2. PHP – keng tarqalgan umumiy maqsadli dasturlash tilidir. Qisqacha aytganda PHP veb – serverda ishlaydigan veb-ilovani (skriptlarni) yozish uchun maxsus mo’ljallangan dasturlash tili hisoblanadi. PHP degan manoni anglatadi. Tilning sintaksisi C, Java PerlPhysics dan kelib chiqadi. PHP ning afzalligi veb- ishlab chiqaruvchilar tezda dinamik ravishda yaratilgan veb-sahifalarni yaratish qobiliyatidir. PHP ning Perl va S kabi tillari oldida muhm ustinligi PHP buyruqlari bilan HTML hujjatlarni yaratish qobiliyatidir . PHPga mijozlar tamonida masalan, javascriptda ishlaydigan har qanday koddan PHP uchun muhim farq PHP skriptlari server tomonidan amalga oshiriladi. Hatto serveringizni HTML fayillari PHP prosessori tomonidan qayta ishlangan tarzda sozlashingiz mumkin, bunda mijozlar normal HTML fayli yoki skriptni ishga tushirish natijasi haqida ma’lumotga ega bolmaydilar. PHP sizni juda qisqa vaqt ichida yuqori sifatli veb ilovalarni yaratishga kelgusida asonlikk bilan ozgartiriladigan va qollab quvatlanadigan mahsulotni yaratishga imkon beradi. PHP organish oson va ayni paytda professionall dasturchilar talablarini qondira oladi. PHP haqida birinchi eshitgan bolsangiz ham ushbu tilni organish siz uchun qiyin bolmaydi. Shubha yoqki PHP asoslarini bir necha soat ichida organganingizdan song siz oddiy PHP skriptlarini yaratishingiz mumkin. PHP tili doimiy ravshda takomillash boradi va albatta yaqin kelajakda veb dasturlash tillari sohasida uzoq vaqt hukumronlik qiladi. PHP (o’qilishi “Pi Eych”)- Script tili bo’lib Web Serverda ozgaruvchan HTML fayillarini yaratishda qollaniladi. Hozirgi kunda deyarli barcha hosting provayderlar mazkur tilni qo’llab quvvatlaydi. Odatda, PHP ma’lumotlar bazasi bilan ishlatiladi . PHP GNU GPL litsenziyasi orqali tekin tarqatialdi. PHP dasturlash tili orqali siz dinamik web saytlar dasturlar boshqaruv tizimlari shunga o’xshash narsalarni tuzsangiz bo’ladi . HTML orqali o’zgarmas saytlar tuzilsa PHP orqali o’zgaruvchan mukammal saytlar tuzishingiz mumkin. Turli komplyatorlar orqali mobill hamda kompyuter dasturlarini tuzsa ham boladi.
Java Script dasturlash tili nega hozirgi kunda eng ko'p foydalaniladigan til? Bu savolga javobni quyida olishimiz mumkin. Birinchi navbatda Java Script nima degan savolga javob beramiz. Bu savolga har xil javob berish mumkin. Bu dasturlash tili, to‘g‘rirog‘i veb dasturlash tili, undan ham to‘g‘rirog‘i klient(brauzer) tomonda ishlaydigan dasturlash tili, ya’ni bu veb dasturlash tili ishlashi uchun hech qanday server(Apache, ngnix) kerak emas, oddiy brauzerda(Javascript’da yozilgan kodlar) ishlayveradi. Bu til nima uchun kerak? Bu dasturlash tili orqali serverga so‘rov jo‘natmasdan, so‘rovlarni(javascript kodlarini), ya’ni yozilgan kodlar natijasini, brauzerni ishga tushirgan holda olishingiz mumkin. Asosan interaktiv(dinamik) saytlar yaratish uchun kerak. Har xil turdagi veb dasturlash tillari mavjud, misol uchun, PHP, ASP, JAVA. Bu dasturlash tillari serverga murojaat qilgan holda ishlaydi. Misol uchun, siz arifmetik qo‘shish amalini bajarmoqdasiz, yig‘indini olish uchun, siz yozgan kod, veb serverga jo‘natiladi, server bu kodni qayta ishlaydi va natijani sizga jo‘natadi. Shu tariqa siz natijani olasiz, brauzer ham serverdan javob(natija) kelguncha aylanib yotadi. Bundan ko‘rinib turibdiki, saytning(veb sahifaning) ishlash tezligi server sozlamalariga, servergacha bo‘lgan masofaga, aloqa kabellariga va boshqa narsalarga bog‘liq bo‘lib qoladi. JavaScript’da yozilgan kodlar esa, hech qanday serverga murojaatni amalga oshirmaydi, shu sababli bu dasturlash tili kodlari brauzerni qayta yuklamasdan ishlayveradi. Hozirgi kunda Java Script dasturlash tilining ko'plab frameworklari bor. Ulardan eng mashhurlari bu - Jquery, React, NodeJs, AngularJs, VueJs, Ajax lardir. Ular bilan birma bir tanishib chiqamiz.
Jquery - bu JavaScript va HTMLning o'zaro ta'siriga qaratilgan JavaScript funktsiyalari to'plami. JQuery kutubxonasi har qanday DOM elementiga, kirish atributlari va DOM elementlarining tarkibiga osongina kirish va ularni boshqarishga yordam beradi. JQuery kutubxonasi, shuningdek, AJAX bilan ishlash uchun qulay API bilan ta'minlaydi.
Ajax - Bu qisqartirish. Bu Asynchronous JavaScript-ni va XML ( "Asynchronous JavaScript-ni va IKSML") degan ma'noni anglatadi. Ko'pincha, qarang, yoki, bu yangi texnologiyalar, deb ma'lumot eshitish mumkin. Lekin bu to'g'ri emas. Javascript va XML, "Ayaks" Holbuki, allaqachon juda uzoq vaqt bor, deb dalil bu texnologiyalarning bir sintez bo'ladi. Eng tez-tez u muddatli Veb 2.0 bilan birgalikda ishlatiladi va ilg'or dizayn texnik foydalanish tushuniladi.
React - bu foydalanuvchi interfeyslarini yasash uchun mo’ljallangan Javascript kutubxonasi. U Facebook, Instagram va individual dasturchilar tomonidan qo’llab-quvvatlab turiladi. Kutubxona dasturchilarga ma’lumotlarni yetkazib beruvchi va sahifani yangilamagan holda o’zgartiruvchi veb-ilovalar yasashda qo’l keladi. Uning asosiy maqsadi tezlik, oddiylik va moslashuvchanlikdir. Ilovalarda kutubxona faqatgina foydalanuvchi interfeyslarini ishlab chiqishda qo’l keladi va boshqa Javascript kutubxonalari bilan birga ishlatilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
