Mavzu Cho‘kish va elektr tokidan shikastlanish, kuyish va sovuq olishi, ularda birinchi yordam ko‘rsatish. Reja

I - darajada odam hushidan ketmagan holda yiqilib tushish, mushaklarni
qisqarishiga olib keladi;
II - darajada odamning nafas olishi va yurak faoliyatiga ta ’sir etilmagan holda
hushdan ketish;
III - darajada nafas va yurak faoliyatiga ta’sir etilgan holda hushdan ketish;
IV - darajada elektr shok, qon aylanishi va nafas olish to‘xtab, klinik o’lim yuz
beradi.
Elektr tokidan engil shikastlangan vaqtda skelet mushaklarining kuchli titrab qisqarishi, bosh og‘rishi, bosh aylanishi, ko‘krakda og‘riq, umumiy darmonsizlik, halloslash kuzatiladi. Og‘ir hollarda yuqoridagi simptomlardan tashqari hushdan ketish ro‘y beradi. Bir vaqtning o‘zida kuchli hayajonlanish, retrograd amneziya, sezuvchanlik, ko‘rish, eshitish, hid bilish qobiliyatlarining buzilishi, turli patologik reflekslarning paydo bo‘lishi, kalla suyagi ichki bosimning ko‘tarilishi kuzatiladi. Puls sekinlashadi, yurak tovushlari sust eshitiladi, titratuvchi aritmiya vujudga keladi.
Yurakning to‘xtashi elektr tokining adashgan nervga va markaziga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir etishi natijasida, hamda nafas to‘xtab, kislorod etishmovchiligi natijasida ro‘y beradi. Elektr tokining to‘g‘ridan-to‘g‘ri nafas markaziga va nafas mushaklariga ta’sir etishi natijasida bo‘g‘ilish ro‘y berib, nafas to‘xtaydi.
Qon tomirlarida ham xavfli o‘zgarishlar ro‘y beradi : qon tomir devoriga qon quyiladi, devorning mushak tolalari buralib, uziladi. Qon tomirlarda tromboz vujudga keladi, bu esa nafaqat to‘qimalarning zararlanish hududini kengaytiradi, balki keyinroq bo‘ladigan qon ketishlarni vujudga keltiradi. Shunday qilib, elektr tokida shikastlanganda bo‘ladigan og‘ir, ba’zan o‘limga olib keladigan holatlar quyidagi sabablar natijasida bo‘ladi: yurakning birinchi falajlanishi (oq asfiksiya), nafasning birlamchi falajlanishi (ko‘k asfiksiya), miya shishi, «soxta o‘lim» belgilarini rivojlanishi, ya’ni funktsiyalarni keskin buzilishi yoki susayishi, hayot belgilarini yo‘qolishi kuzatiladi.