III. Xulosa
Davlatimiz mustaqillikka erishganidan song, xamma soxalarda uzgarishlar roy bermokda. Iqtisodiyotdagi ozgarishlar, uning asosini tashkil etuvchi korxonalarda xam uzini tula aksini topmoqda. Barcha mamlakatlarda buxgalteriya xisobi birinchi navbatda balanslashtirish prinsipiga tayanadi.
Ma'lumki, buxgalteriya balansi xisobni mustaqil yuritadigan xar bir xujalik yurituvchi sub'ektning ma'lum bir vaqtga bulgan moliyaviy axvolini pul ifodasida aks ettiradi. Keyingi paytlarda buxgalteriya xisobi va xisobot tizimida katta ozgarishlar bolib otmoqda. Bunda ayniqsa 1992 yil bozor iqtisodiyoti xamda xalkaro talablarga javob beradigan xisob tizimini yaratishda muhim sana bulib qoldi. Bozor iqtisodiyotiga otish sharoitidagi buxgalteriya xisobini takomillashtirishning asosiy xususiyati shundaki, davlat tomonidan xisob ishlarini tashkil kilishga doir xujjatlarda buxgalteriya ishlarini uyushtirishning asosiy uslubiy prinsiplari bilan birgalikda sub'ektga xisob yuritishda u yoki bu siyosatni, buxgalteriya xisobining shaklini, xisob axborotini ishlash texnologiyasini, buxgalteriya ishlarini tashkil kilish usullarini tanlash xuquqlari berilgan. Shu munosabat bilan keyingi yillarda vatanimizdagi xisob nazariyasi va amaliyotida sub'ektning xisob siyosati degan tushuncha paydo bulib, u zamonaviy sharoitdagi buxgalteriya xisobining rivojlanish yunalishini aks etttirgan
Buxgalteriya xisobini yuritishning eng asosiy prinsipi bulgan balanslashtirish prinsipidan tashqari, 1996 yilning 30-avgustida qabul qilingan Ozbekiston Respublikasining "Buxgalteriya xisobi tug’risidagi qonunidir. Ozbekiston Respublikasining «Buxgalteriya xisobi tug’risida» gi qonuniga kura buxgalteriya xisobining tashkil qilinishi korxona, muassasa va tashkilotlarning raxbari tomonidan amalga oshiriladi.
Bozor iqtisodiyoti sharotida xar bir korxona, tashkilot yoki firma farmon, nizom va korsatmalarga rioya qilgan xolda xisob siyosatini ozi belgilaydi va sub'yektning raxbariyati yoki mulk egasining buyrug’iga muvofiq amalga oshriladi. Bu buyruqda buxgalteriya apparatini tashkil qilish va uning tuzilishi, moliyaviy va boshqaruv xisobini tashkil kilish va buxgalteriya xisobini
yuritishning aniq tartib va qoidalari belgilanadi.
Xulosa qilib aytganda korxona va firmalarda moliyaviy va boshqaruv xisoblarini tashkil kilish quyidagi qurinishda tashkil qilinsa maqsadga muvofiq buladi.
Mexnat va unga xaq tulash guruxi
|
Ishlab chiqarish xarajatlarini xisobga olish guruxi
|
Moddiy resurslarni xisobga olish guruxi
|
Tayyor maxsulotlar va ularni realizasiya qilishni xisobga olish guruxi.
|
Xisoblashish muomalalarini xisobga olish guruxi.
|
Soliq, ishlab chiqarish va xujalik faoliyatini xisobga olish guruxi.
|
Axborotlarni mashinalarda xisoblash guruxi.
|
Yigma - taxlil guruxi.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |