Mavzu. Budjetdan tashqari mablag‘lar bo‘yicha daromadlar va xarajatlar smetalari. (Amaliy) Reja

MAVZU. BANKDAGI MAXSUS SCHYOTLARDA BAJARILADIGAN PUL MUOMALALARINING HISOBI (Amaliy)


Reja:

1. 
   Akkreditiv tushunchasi.
   
2. 
   Akkreditiv va maxsus schyotlar.
   
3. 
   Cheklar bo‘yicha hisob-kitob.
   

Akkreditiv – bu mol yetkazib beruvchi korxonaga xizmat qiluvchi bankning xaridor korxonaga xizmat qiluvchi bank tomonidan qarzni to‘lash haqidagi topshirig‘i. Hisob-kitobning akkreditiv shakli asosan shaharlararo hisobkitoblarda qo‘llaniladi. Akkreditiv mol yetkazib beruvchi korxona joylashgan joydagi bankda joylashadi. Xaridor korxona o‘zining bankiga akkreditiv ochish haqida ariza topshiradi. Bank xaridor korxonaning ma’lum miqdordagi mablag‘ini deponentlashtiradi va bu haqida mol yetkazib beruvchi bankka ma’lum qiladi. Akkreditivni korxona o‘z mablag‘lari yoki bank qarzi hisobidan ajratishi mumkin. Akkreditivlar bo‘yicha hisob-kitob muomalalari amalga oshirilganda quyidagicha schyotlar aloqasi belgilanadi:

Schyotlar aloqasi
DK 1 Korxona o‘z mablag‘i hisobidan akkreditiv ochildi 5510 5110
2 Bank krediti hisobidan akkreditiv ochildi 5510 6810
3 Akkreditiv hisobidan mol yetkazib beruvchining qarzi to‘landi 6010 5510
4 Akkreditiv yopildi yoki qaytarildi 5110 6810 5510
Maxsus schyotlarni korxona o‘z vakili orqali uzoq muddat ichida xo‘jalik faoliyatini qaysi ma’muriy hududda olib boradigan bo‘lsa o‘sha joyning bankida ochadi. Akkreditiv va maxsus schyotlar bo‘yicha hisob-kitoblar 5510«Akkreditivlar» degan schyotda hisobga olinadi. Bu hisob-kitoblarning sintetik va analitik hisobi 3- jurnal orderda yuritiladi. Rejalik to‘lovlar – korxonalar orasida muttasil tovar-material qiymatliklar jo‘natilib yoki xizmatlar ko‘rsatilib turilsa, amalga oshiriladi. Rejali to‘lovlar orqali olib boriladigan hisob-kitoblar hisobi mol
Muomalalar mazmuni
yuboruvchining balansida 4010-«Xaridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar» bunda «Rejali to‘lovlar hisob-kitobi» analitik schyotida yuritiladi. Analitik hisob 7 vedomostda har bir debetor bo‘yicha yuritilsa, olib borilsa, sintetik hisob 11-jurnal orderda yuritiladi. Cheklar bo‘yicha hisob-kitob bir shahar ichida amalga oshiriladi. Hisob-kitob cheki orqali schyot egasi o‘z schyotidan ma’lum summani chek olgan korxona schotiga o‘tkazish haqida ko‘rsatma beradi. Chek mol yetkazib beruvchi vakiliga berilgan kundan boshlab 10 kun davomida haqiqiy bo‘lib, so‘ngra o‘z kuchini yo‘qotadi. 5520-«Chek daftarchalari» schyoti bo‘yicha 3-jurnal order yuritiladi. Cheklar bo‘yicha muomalalarga quyidagicha schyotlar aloqasi beriladi.
Schyotlar aloqasi
D K
1 Chek daftarlarining berilishida mablag‘lar 5520 5110 deponentlashtirildi 5210 6310
2 Materiallar qiymati chek bilan to‘landi 6010 5520
3 Turli tijorat xarajatlari chek bilan to‘landi 9410 5520
4 Tijorat tashkilotining xarajatlari uchun to‘lov summalari chek asosida to‘landi 6990 5520
5 Ishlatilmagan summa qaytarildi: – hisob-kitob schyotiga; 5110 5520 – valuta schyotiga; 5210 5520 – qisqa muddatli bank kreditlariga; 6810 5520