Mavzu: Bromatometriya,xloryodometriya,nitritometriya usullarini qo’llanilishi Reja

Yodidlarni bevosita titrlab aniqlash. Yodid-ionlarini aniqlash (2) va (3)reakstiyalarga asoslangan

5J- + JO3-+ 6H+ = 3J₂ + 3H₂O (2) 2J₂ + JO₃-+ 6HC1 = 5JCl + Cl- +3H₂O(3)

Taҳlilni amalga oshirish uchun tekshiriluvchi eritmaga TSN ni aniqlash uchun bir necha tomchi CCl4 yoki CHCl₃ qo’shiladi. Aralashma kaliy yodatning standart eritmasi bilan titrlanadi.Titrlanuvchi eritma (2) reakstiyada ajralgan yod ҳisobiga qo’ng’irlashadi, so’ngra titrant JO3- qo’shila borgach eritmaning rangi qoldiq yodning och sariq rangigacha yorishadi. Aralashma silkitib aralashtiriladi. Molekulyar yod organik ekstragentga ekstrakstiyalanib binafsha rang xosil қiladi. Titrlash eritmani silkitib aralashtirgan xolda organik қatlamdagi binafsha rang o’chguncha davom ettiriladi.Surma (III) ni bevosita titrlash usulida aniқlash. Surma (III) ni aniqlash uchun taҳlil etiluvchi surma (III) ning xlorid kislotali eritmasi kaliy yodatning standart eritmasi bilan titrlanadi. Bunda quyidagi reakstiya boradi

5H[SbCl₄] + 2KJO₃ + 12HCl = J₂+ 5H[SbCl₆] + 2KS1 + 6H₂O

Ajralgan yod қo’shilaѐtgan titrant bilan yod monoxloridni xosil qiladi

2J₂ + KJO₃ + 6NCl = 5JCl + KCl + 3H₂O

Mazkur reakstiyani titrlash sharoitiga muofiқ Quyidagicha tasvirlash ҳam mumkin 2J₂ + KJO3 + 11HCl = 5HJC12 + KCl + ZH₂O

Indikator sifatida kraxmal yoki yod ta’sirida binafsha rang xosil қiluvchi organik ekstragent qo’llanadi. Askorbin kislotani aniқlash uchun taҳlil etiluvchi eritmaga indikator sifatida ozgina kraxmalni 1% li eritmasidan qo’shiladi. So’ngra kaliy yodatning standart eritmasi bilan eritmada turg'un ko’k rang xosil bo’lguncha titrlanadi.Askorbin kislota C₆H₈O₆ yod monoxlorid ta’siridagi kabi (yuqorida bayon etilgandek) C₆H₆O₆ gacha oksidlanadi, buni sxematik tarzda қuyidagicha tasvirlash mumkin

3C₆H₈O₆ + KJO₃ = 3C₆H₆O₆ + KJ + 3H₂O EN
dan so’ng titrantning қo’shilgan birinchi tomchisi yodid-ionini yodgacha oksidlaydi

5J- + JO3- + 6N+ = 3J2 + 3N2O

Yod kraxmal indikatori ishtirokida eritmada ko’k rang xosil qiladi.