Mavzu: Bromatometriya,xloryodometriya,nitritometriya usullarini qo’llanilishi Reja

Usulning moҳiyati. Mazkur usul қuyidagi yarim reakstiyaga asoslangan Br2 + 2e- = 2BrBr2/2Br- redoks-juftning xona xaroratidagi standart oksidlanish-қaytarilish potenstiali 1,09 V, ya’ni brom kaliy bromatga nisbatan kuchsizroқ oksidlovchi. Bundan қat’iy nazar bromometrik titrlash қator organik birikmalarni miқdoriy taҳlilida samarali qo’llab kelinmoқda. Chunki organik birikmalarni bromlash reakstiyalari oson va қat’iy stexiometrik nisbatda boradi.

Usulning titranti. Bromning eritmasi beқaror va juda zaxarli bo’lgani uchun titrant sifatida қo’llanmaydi. Brom xosil қiluvchi man’ba sifatida KVrO3 + KVr aralashmasi қo’llaniladi. Kislotali sharoitda bu aralashmadan xosil bo’lgan brom

BrO^3- + 5Br ^- + 6H+ = 3Br₂ + 3H₂O

aniqlanuvchi modda bilan reakstiyaga kirishadi. Bevosita titrlashda tahlil etiluvchi moddani kislotadagi eritmasiga ortiқcha kaliy bromid, indikator qo’shib, kaliy bromatning standart eritmasi bilan indikatorning rangi uchguncha titrlanadi. Tabiiyki, aniqlanuvchi modda indikatordan avval bromlanishi lozim. EN da barcha aniқlanuvchi modda bromni biriktirib olgach, ortiқcha brom ta’sirida indikator bromlanadi va eritmaning qizil rangi o’zgaradi. qoldiqni va maҳsulotni titrlash usullari odatda iodometrik titrlash bilan yakunlanadi. Bunday usullarda taxlilni bajarish uchun taҳlil etiluvchi moddaning kuchli kislotali eritmasiga kaliy bromat standart eritmasidan ortiқcha ammo aniқ miқdori va kaliy bromiddan ortiқcha қo’shib ma’lum muddat saqlanadi. Mazkur muddatda ajralgan brom aniқlanaѐtgan moddaga birikadi (bromlaydi). So’ngra aralashmaga kaliy yodiddan ortiқcha qo’shiladi. Aniқlanuvchi moddaga birikmay, ortib қolgan bromning қoldiғi yodid-ioni bilan reakstiyaga kirishadi

Br2 + 2J^- = J₂ + 2Br

Ajralib chiqqan yod natriy tiosulfatning standart eritmasi bilan titrlanadi.