Mavzu. Bozor sharoitlarida sifat va raqobatbardoshlik. 1 Sifat XXI asr bo’sag’asida raqobatning umumjahon maydoni

Seminarlarning tuzilishi shartnomalar va muhandislik hisoblarida yetarli darajada ifodalanmagan ishga bog'liq va texnik axborotlarning hammasini o'zida aks ettirishi kerak. Tijorat shartlari va ishlab chiqarish rejalarining o'zgarishi, yangi texnik shartlar, o'lchash usullaridagi yutuqlar, kirish materialini nazorat qilish tamoyillari yoki zaxiralarni boshqarish usullarining o'zgarishi, ishlab chiqarish jarayonini nazorat qilishning yangi tamoyillari va ta'minotchilarning muvaffaqiyatli faoliyati bilan bog'liq masalalar seminarlarning kun tartibidan o'rin olishi mumkin. Shu kabi masalalarni muhokama qilish buyurtmachi va ta'minotchining o'zaro munosabatlarini yo'lga qo'yish uchun katta ahamiyatga ega, chunki ularning oz qismi buyurtmachi va ta'minotchining huquqlari va majburiyatlari ifodalangan hujjatlarda to'liq aks etadi.
Seminarlarni o'tkazish. Seminarlarni o'tkazilish jadalligi foydalanilayotgan texnologiyalarning murakkabligi va intensivligiga bog'liq. Seminarlar bir joyda o'tkazilmasligi kerak. Buyurtmachining korxonasiga ta'minotchilarni taklif qilish ularga ishlab chiqarish liniyasini ko'rish va komplektlanuvchi buyumlar ekspluatatsiya qilinadigan sharoitlar bilan tanishish imkonini beradi. Bu odatda buyurtmachining talablarini yaxshiroq tushunishga imkon beradi. Bundan tashqari, buyurtmachining korxonasida seminarlarni o'tkazish ta'minotchilarga buyurtmachining hamma xodimlari bilan yaqindan tanishish imkoniyatini beradi.
Ta'minotchi - korxonalardan uzoqda seminarlarni tashkil qilish barcha xohlovchilarning qatnashish imkoniyatini istisno qiladi. Shunga ko'ra, potentsial ta'minotchilarning bir necha korxonalari to'plangan joylarda vaqti - vaqti bilan seminarlarni o'tkazish tavsiya qilinadi. Ta'minotchilarning korxonalariga tashriflar buyurtmachiga ularning ish sharoitlari bilan yaqindan tanishish imkoniyatini beradi. Biroq buyurtmachi va ta'minotchilarning korxonalarida almashinib seminarlarni o'tkazish eng maqbul yo'l hisoblanadi.
Ta'minotchilar uchun rag'batlantirish dasturlari. Dasturlarning ikki turi farqlanadi: ijobiy - bular mukofotlar va salbiy - jarimalar.
Mukofotlar. Ba'zi buyurtmachilar katta bo'lmagan miqdorda sifatsiz buyumlari bo'lgan mahsulotlarni yetkazib berishning to'liq narxini to'lashga intiladilar va nuqsonli buyumlarning ulushini qisqartirish maqsadida ta'minotchilarga mukofot to'laydilar. Bunday yondashuv jiddiy kamchilikka ega. Nuqsonli mahsulotlarni yetkazib berish narxini to'liq to'lashni ko'zlovchi shartnomalarni imzolash sifatli mahsulot ishlab chiqarish majburiyatlarining buzilishi hisoblanadi. Sifatsiz mahsulotni ishlab chiqarish ehtimoli haqidagi g'oya yanada ko'proq salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi, chunki u sifatni umuman ta'minlab berolmaydi.
Jarimalar. Agar buyurtmachiga yetkazib berilyapgan mahsulot sifatga qo'yilgan talablarga javob bermasa, jarimalar dasturlari tovar biriligining narxiga to'g'ri keladigan chegirmalarning aylanuvchi shkalasiga muvofiqlikda amalga oshiriladi. Jarimalarni to'lashni ko'zda tutuvchi ko'plab shartnomalar faqat nuqsonsiz mahsulotlarni yetkazib berish uchun haq to'lanishini nazarda tutadi.
Shartnomaviy majburiyatlarning ba'zi qattiq talablari nafaqat narx uchun chegirmani, balki hamma kelgusi zararlar, shu jumladan, olinmagan foydani qoplashni ko'zda tutadi. Nuqsonli mahsulotlarni qaytarish bilan bog'liq qayta ishlash va transport harajatlari kabi bevosita harajatlarni to'lash hisoblarini buyurtmachiga taqdim qilish odatiy hol hisoblanadi.
Hozirgi vaqtda nuqsonli mahsulot buyurtmachi uchun jiddiy muammolarning sababiga aylanganda ta'minotchilarga katta hajmda jarima to'lashni yuklovchi qoidalar ishlab chiqilgan. Qoidalarda ishlab chiqarish liniyasini to'xtatish, ishlab chiqarish jarayonidan ishonchsiz jihozlarni olib tashlash, ishlab chiqarishni qayta jihozlash, nuqsonlarni tuzatish, mahsulotni qaytarish va ishlab chiqarilyapgan mahsulotning sifatiga da'vo qo'zg'atish nazarda tutiladi.