Mavzu: Bozor islohatlari vaularning asosiy yo’nalishlari. Islohatlar bosqichlari va vazifalari

Qattiq siyosat,
bunda pul massasi qisqartiriladi,
uni emissiya (pul chiqarish) hisobidan o'sishi q a t’iy
chegaralanadi. Natijada pul massasi qisqarib tovar mas-
sasiga tenglashadi. Pulning qisqarishi talabni kamaytiradi,
narxlar esa o'sm aydi, pul birligining xarid qurbi bar-
qarorlashadi. Pul topishga intilish iqtisodiyotning jonla- 
431 
I I В О ‘ L I M . Bozor iqtisodiyotining qonun-qoidalari 
nishiga olib keladi. Bunday siyosat biz ilgari ko'rgani-
m izdek odatda iqtisodiyotni tanglikdan chiqarish yoki
inflyatsiyani jadal bostirish uchun qo‘llaniladi. 
2.
Yumshoq monetar siyosat.
Bunda davlat pul mas-
sasining ortishiga to 'sqin lik qilm aydi, pul emissiyasi
hadeb cheklanaverm aydi, natijada pul ko'payib uning
arzonlashuvi yuz beradi. Yum shoq siyosat iqtisodiyot
o'sish pallasida bo'lganda ko'proq qo'llaniladi, chunki
pul m assasining o'sishiga qarab tovarlar massasi ham

---

o'sadi. Bunda tovar-pul m uvozanati pulni qisqartirish
hisobidan em as, balki tovarlarning ko'payishi tufayli
ta ’minlanib turadi. 
Fiskal siyosat.
Bu davlatning soliq-byudjet siyosatidir,
unga binoan soliqlar belgilanadi, byudjet mablag'lari aniq
maqsadlar y o iid a ishlatiladi.
Soliq siyosati
soliqlar vosi 
tasida byudjetga pul to'plashga qaratiladi. Unga binoan
soliq turlari aniqlanadi, soliq stavkalari, soliq solinadigan
obyektlar, soliq imtiyozlari, soliq undirish tartibi belgi 
lanadi. 
Soliqlar
davlatning
iqtisodiyotga
ta ’sir
etishida
qo'llaniladigan
asosiy vositadir.
“ Soliq tizim i nafaqat
soliqlami undirish, balki birinchi galda, rag'batlantirish
xususiyatiga ega b o iish i lozim ” 1. 
Iqtisodiyotni rag'batlantirish zarur bo'lganda soliqlar-
dan im tiyozlar beriladi. Bunda soliq kam aytiriladi,
soliqni undirish m uhlati cho'ziladi yoki um um an soliq
undirilm aydi.
N atijada

---

firm alarga
tegadigan
foyda
ko'payadi, ular foydani reinvestitsiya
qiladi, ya’ni qay 
tadan ishlab chiqarishni o'stirishga yuboradi. Ishlab
chiqarishni rag'batlantirish maqsadida 0 ‘zbekistonda foy-
dadan to ia n a d ig a n soliq stavkasi 2004-yili 24% dan
20% ga tushirildi. Ishlab chiqarish qizib ketganda uning
o ‘sishini sekinlashtirish zarur b o is a soliqlar oshiriladi.
Bu usul kapitalning eski tarm oqlardan chiqib yangi
istiqbolli tarm oqlarga k o'ch ib o'tishiga ham yordam 
I.A.Karimov.
Bizning bosh maqsadimiz - jam iyatni demokratiyalashtirish va
yangilash, mamlakatni modernizatsiya va isloh etishdir. Т.: 0 ‘zbekiston, 2005,
89-
bet. 
432 
XX b о b. Iqtisodiy siyosat 
beradi, chunki eski joydagi yuqori soliq xarajatni oshirib,
foydani kam aytirib yuboradi, yangi joydagi soliqning
kamligi foydani oshiradi. 

---

Fiskal siyosatda iqtisodiyotni barqarorlashtirish va
o ‘stirish uchun ikki xil yo‘ldan boriladi: 
1. Ilgari kiritilgan va hozir amalda bo‘lgan