Mavzu: Bolaning ijtimoiy rivojlanishida nutqning ahamiyati Bolalarning ijtimoiy rivojlanishi

Mavzu: Bolaning ijtimoiy rivojlanishida nutqning ahamiyati

 

 

1. Bolalarning ijtimoiy rivojlanishi.

2.Ijtimoiy rivojlanishning omillari

3. Bolalarga nutq egallashning ahamiyati

–“Nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik” quyidagi maxsus vazifalardan iborat:
Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablarining asosiy yo‘nalishlaridan biri nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlikdan iboratdir
-nutqning tovush madaniyatini tarbiyalash,
-lug‘atini boyitish,
- мustahkamlash va faollashtirish,

• nutqning grammatik to‘g‘riligini takomillashtirish,

-og‘zaki nutqni shakllantirish,
-ravon nutqni rivojlantirish,
-savodga tayyorlash.

Bolaning til to‘g‘risidagi tasavvurlari va bilimlarga ega (antonim va sinonimlarni topa oladi ),
o‘qish va yozish malakalarini shakllantirishdan iborat.
Bola o‘z ona tilining fonetik gramatik tuzilishini biladi, so‘zlardagi birinchi tovushlarni biladi, bo‘g‘inlab o‘qiydi, alifbeni biladi deb belgilangan.
Bu vazifalarni bajarish uchun tayyorlov guruhida yildavomida jami 72 tamashg‘ulot o‘tkaziladi. Shulardan 36tasi bolalarning og‘zaki nutqini o‘stirish bo‘yicha, 36tasi savodga tayyorlash bo‘yicha bo‘ladi. Mashg‘ulotlarning davomiyligi 25-30 daqiqa.
Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablarining tayyorlov guruhdagi “ Nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik” yo‘nalishining asosiy vazifalari:
Savodga o’rgatish ikki davrga ajratiladi
“ Nutq, o’qish va Savodga tayyorlash” bo’limi
1- DAVR
ТAYYORGARLIK DAVR
2- DAVR
ASOSIY DAVR (Savodga tayyorlash)
1-Savodga o‘rgatishning tayyorgarlik davri vazifalari sentyabr, oktyabr oylarida rejalashtiriladi.
Bu davrda quyidagi ishlar olib boriladi:
1. Tovushlarni to‘g‘ri talaffuz etish va so‘zning tovush tarkibi haqidagi tasavvurlarini aniqlash va shakllantirish
2. Unli va undosh tovushlar haqida tushuncha berish.
Jarangli va jarangsiz tovushlarni ajratishga o‘rgatish asosida fonematik idrokni va tasavvurni rivojlantirish
3. Oddiy tahlil va sintez qilish ko‘nikmalarini rivojlantirish:
a/ Gapni so‘zlarga bo‘lish, so‘zlarni bo‘g‘inlarga bo‘lish;
b/ ma’lum tovushlarni o‘rnini aniqlash (so‘zning boshida, o‘rtasida va oxirida);
v/ so‘zda tovushlar ketma-ketligini va sonini aniqlash;
g/ tovushlardan bo‘g‘inlar, so‘zlar tuzishga o‘rgatish;
d/ tovushlarni eshitishda farqlashga o‘rgatish;
 
jarangli va jarangsiz undoshlar
B-lab portlovchi jarangli undosh tovush. So’zning oxirida, boshida va o’rtasida keladi.
B…, …B…, …B,
Bog’, …b…., …….b
P-lab portlovchi jarangsiz undosh tovush.
P…, …P…, ….P,
Paxta, …p…, ………p,
kelib-kelip
1-qator: D harfi bilan boshlanadigan so’zlardan ayting.

D………………………………………..
2-qator: O’rtasida D harfi qatnashgan so’zlardan ayting.
…………………..D……………..
3-qator: Oxirida D harfi qatnashgan so’zlardan ayting.
…………………………………………….D
2- Tayyorlov guruhida nutq, o‘qish va savodga tayyorlash yo‘nalishining savodga o‘rgatish bo‘limining
asosiy davrida (oktyabr- may) quyidagi ishlar olib boriladi:
1. Berilgan tovushni harf belgisi bilan tanishtirish
2.Kesma harflar yordamida tovush-harf tahlil va sintezi bo‘yicha mashqlarni bajarishga o‘rgatib borish;
4. Bo‘g‘in o‘qish;
5. Kesma harflar yordamida bo‘g‘in va so‘zlarni tuzish va ularni bo‘g‘inlab o‘qishga o‘rgatish.
 

• D d tovushi va harfi

D qanday talaffuz qilinayapti?
D qanday tovush? Nima uchun?

DDDDDDD

-U

T

O

R

D

O’

-M

B

-I

R

A

Bolalar “D” harifi haqid quvnoq she’r eshiting Оyijonim olmani To’rt bo’lakka bo’ldilar: Bir bo’lagin ko’rsatib, “D”ga o’xshar, dedilar. ”Insert” metodini qo’llash

E’tiboriz uchun raxmat