Mavzu: bolalar nutqining tovush madaniyatini tarbiyalash uslubiyoti

Kapalak so‘zi necha bo‘g‘inli? Men aytaman, siz aniqlaysiz: Ka-pa-lak men shu so‘zni qayta aytaman, siz birinchi tovushni aytasiz.Yana k tovushidan keladigan so‘zlarni bilasizmi?Masalan:Kabutar,kilogram,kesak,karovat,kakku,kalish.

Tarbiyachi: “K” tovushini talaffuz qilganimizda quyidagilar sodir bo‘ladi: lablar biroz ochiq, harakatsiz, tinch holatda bo‘ladi, tishlar bir-biriga yaqinlashgan, lekin jipslashmagan, “K” tovushi unli “a”, “i”, “o”, “u” tovushlari bilan qo‘shib talaffuz etilganda tilning oldingi kurak qismi yuqorigi tishlarga yoki alveolalarga tiralib turadi. “K” tovushi ka, ko, ke, ku unli tovushlari birikmasi bilan talaffuz etilganda tilning uchi pastga tushgan bo‘lib, pastki kurak tishlari orqali talaffuz qilinadi.

Tarbiyachi: endi men “K” tovushini talaffuz qilaman, “K” tovushini cho‘zib aytib bo‘ladimi? (Yo‘q) Tarbiyachi “K” tovushining hosil bo‘lishini tushuntiradi. “K” tovushi undosh tovushlar sirasiga kirishi qayd etiladi. “K” tovushining xususiyatlari quyidagi savollar asosida bolalardan so‘raladi:
“K” tovushi qanday tovush?Undosh tovushlar qanday rang bilan belgilanadi?Kiyik qanday talaffuz qilinadi?
“K” undosh tovush. Undosh tovush unli bilan birga bo‘g‘in hosil qiladi.
“K” tovushining talaffuzi o‘rgatiladi. “K” tovushining so‘z boshida kelgani haqida tushuncha beriladi.
Tarbiyachi:
-Bolajonlarim yuqoridagi tovushlarni talaffuz qilish qiyin emas ekanmi?
_”K” tovushini talaffuz qilganimizda to’siqqa uchraydimi?
–Sizning o’yinchog’ingiz “K” harfidan keladigani bormi?
–Ota- onangiz sizga asosan qachon o’yinchoq sovg’a qilishadi?
–Qorbobodan qanday o’yinchoqning so‘rardingiz?
Mashg`ulot yakunida tarbiyachi bolalar bilan o’yinchoqlarning turlari haqida gaplashib,"Har bir narsaning qadriga yeting" va "Kattalar o’giti" ,” kabi ibratli so’zlarni izohlang.
Nazorat savollari
1.Bolalarni “K” tovushi bilan tanishtirishda qaysi metodlar eng qulay deb hisoblaysiz?
2.Nutqni shakllantirishga doir mashg`ulotlarda tovushlarning qanday ahamiyati bor ?
3.Bolalarni monologga o`rgatish “K” tovushining qanday tarbiyaviy ahamiyatga ega?
4.Bolalarning so`z boyligini qanday rivojlantirish mumkin?
5. Tovushlarni talaffuz qilishda nimalarga ahamiyat berasiz ?