Mavzu: Bog‘liqsiz tasodifiy miqdorlar seriyasi uchun katta sonlar qonuni. Reja: I kirish II asosiy qism

4.1- teorema. (Kolmogorovning “ 0 yoki 1” qonuni) bog’liq bo‘lmagan tasodifiy miqdorlar ketma-ketligi va bo‘lsin, u holda P(A) ehtimol faqat ikkita 0 va 1 ni qabul qilishi mumkin.
Isbot. Isbotlash yo‘li shundan iboratki har bir “ dum ” A hodisa o‘ziga bog’liq emas va demak

bunda P(A)=0 yoki 1 ekanligini ko‘rsatishdir.
Agar , va bu yerda bundan,
(4.1)
kelib chiqadi.
Lemma. Agar bo‘lsa , u holda har bir uchun A_n va A hodisalar bog’liq bo‘lmagan bundan (4.1) ga ko‘ra , kelib chiqadi va demak yoki 1 teorema isbotlandi.
Natija – - “ dumli” algebraga nisbatan o‘lchovli tasodifiy miqdorlar ya’ni bo‘lsin, u holda, aynigan tasodifiy miqdor bo‘ladi., ya’ni shunday c konstanta mavjudki .
3. Quyida keltirilgan 4.2- teorema Kolmogorovning “ 0 yoki 1” qonunining trival bo‘lmagan qo‘llanilishiga misol bo‘lib xizmat qiladi. . , p+q=1 , ehtimollarga esa bog’liq bo‘lmagan tasodifiy miqdorlar ketma- ketligi va bo‘lsin. Intensiv tushunarliki .Simmetrik holda tasodifiy deb olishning “tekis” trayektoriyalari cheksiz ko‘p marta 0 dan o‘tadi holda esa tengizlikka “ketadi” endi aniq natijani bayon etamiz.
4.2-teorema.
a) Agar p=1/2 bo‘lsa u holda cheksiz son marta ) = 1
b) Agar u holda cheksiz son marta ) = 0
Isbot. Avvalo cheksiz son marta ) “ dumli ” bo‘lmasligini ta’kidlaymiz, ya’ni shuning uchun, prinsp jihatdan B hodisa ehtimoli faqat 0 yoki 1 qiymatlarini qabul qilishi ravshan. b) tasdiq Borel Kantelle lemmasi bir qismini qo‘llash bilan oson isbotlanadi, haqiqatdan agar,
bo‘lsa u holda Sterling formulasiga ko‘ra

va demak, shuning uchun cheksiz son marta ) = 0
a) tasdiqni isbotlash uchun hodisa bir ehtimollikka ega bo‘lishini isbotlash yetarli chunki,

Bu yerda oxirgi tengsizlikning Muavr-Laplas teoremasidan kelib chiqadi.
Demak, barcha c>0 lar uchun P(A_c)=1 va demak, teorema isbotlandi.
4. Yana bir marta ta’kidlaymizki, B ={S_n=0 cheksiz son marta} hodisa “dumli” hodisalar holidagi faqat 0 yoki 1 qiytmatlarni qabul qiladi. Bu holat tasodifiy emas va Xyuitta va Sevidja “ 0 yoki 1” qonunining katta jihati hisoblanadi. U bog’liq bo‘lmagan bir xil taqsimlangan tasodifiy miqdorlar holi uchun 4.1- teorema natijasini “ O‘rin almashtiruvchi ” hodisalar sinfiga umumlashtiradi ( bu sinf o‘z ichiga “dumli” hodisalar sinfini ham oladi).
Zarur ta’rifni keltiramiz: (1, 2, …) to‘plam o‘z-o‘ziga o‘zaro bir qiymatli almashtirishni chekli o‘rin almashtirish deb ataymiz, agar chekli sondan n-lardan tashqari barcha n-larda bo‘lsa agar, tasodifiy miqdorlar ketma-ketligiga bo‘lsa u holda orqali ketma –ketlikni belgilaymiz. Agar, u holda, orqali hodisani belgilaymiz. , hodisani o‘rin almashtirishli deymiz. Agar ixtiyoriy chekli o‘rin almashtirish uchun hodisa A bilan ustma- ust tushsa o‘rin almashtirishli hodisaga misol bo‘lib cheksiz son marta ) bu yerda hodisa xizmat qiladi. Bundan tashqari miqdorlar bilan hosil bo‘lgan

“ dumli ” - algebradagi har bir hodisa o‘rin almashtirishli bo‘ladi.