|
Банкнинг зарар кўриши, банк фаолиятида учрайдиган рискларнинг
олдини ололмаслик, ундан
қ
оча олмаслик натижасида юзага келади.
Банк фаолиятида рисклар келажакда амалга ошириладиган
операцияларни олдиндан обдан та
ҳ
лил
қ
илмаслик,
ҳ
олатни яхши
ўрганмаслик, мабла
ғ
ларни самарали жойлаштирмаслик, бозор
имкониятларига тў
ғ
ри ба
ҳ
о бермаслик, банк фаолияти учун салбий
натижаларга олиб келиши мумкин бўлган бош
қ
а
ҳ
олатларни
олдиндан сеза олмаслик туфайли юзага келиши мумкин.
Рискларни су
ғ
урталаш
•
Мамлакат и
қ
тисодиётини ривожлантириш учун
инвестицияларни
жалб
қ
илиш
ва
су
ғ
урталанувчиларга
су
ғ
уртага
қ
уйилган
ўз
омонатларини
ишончли
са
қ
ланишидан
фойдаланиш
имкониятларини
яратиш
ма
қ
садларида,
су
ғ
урта
турлари
ва
шартномаларни амал
қ
илиш муддатни хисобга
олган холда су
ғ
урта ташкилотларнинг молиявий
мабла
ғ
лари
қ
уйилмалари
йўналишни
мувофи
қ
лаштириш,
уларни
қ
уйилмалари
меъёрларини ўрнатиш, инвестиция о
қ
имларини
хаётни су
ғ
урталаш ва бош
қ
а су
ғ
урта турларига
ажратиш
шунингдек,
узо
қ
муддатли
инвестицияларни
ра
ғ
батлантириш
ма
қ
садга
мувофи
қ
бўлади. Мажбурий су
ғ
урта турларини
амалга
ошириш
натижасида
олинган
мабла
ғ
ларни жойлаштириш тартиби шунингдек,
фу
қ
ароларнинг шахсий су
ғ
уртаси, уни
инвестиция
қ
илиш рискни камайтириши
лозим.
Рискларни су
ғ
урталаш
•
Су
ғ
урта компаниялари су
ғ
урта бадаллари
ва инвестиция фаолиятидан таш
қ
ари хар
хил хизматлар авваломбор риск-
менежменти билан бо
ғ
ли
қ
хизмат,
маслахатлар бериш, кадрларни ўкитиш ва
бошка хизматлар кўрсатиш йўли билан
даромадлар олиш имкони мавжуд.
Си
зни
нг
со
ха
нгизда
ги
риск
ла
р?
?
Reinjiniringni amalga oshirish va
biznesning tashqi muhit
o'zgarishlariga moslashuvi
“Реинжиниринг” атамаси
•
“Реинжиниринг” атамаси муаллифи М.Хаммер
бизнес
-
жараёнлари реинжиниринги пайдо
бўлишини бизнесда инқилоб сифатида
қарайди. Унинг фикрича, бундан 200 йил аввал
А.Смит таклиф этган функционал бошқарувдан
четга чиқиб, бизнес
-
жараёнлари
реинжиниринги
–
бизнесни конструкциялаш
инженерлик фаолиятига айлантиради. Бундай
инқилобнинг бўлиши, биринчи навбатда
ахборот технологиялари соҳасида эришилган
ютуқлар билан асосланади.
•
Бозор муносабатлари шароитида ҳар бир
корхона
ўз
фаолиятини,
бошқарув
тизимини, маҳсулот ишлаб чиқаришни
бозор талаблари асосида қуриши лозим.
Чунки, рақобат, бозор элементларининг
ўзгариши, истеъмолчиларнинг талаблари,
технологиялардаги
ўзгаришлар
барча
турдаги корхоналарни динамик янгиланиб,
маҳсулот
ишлаб
чиқаришда
ва
менежментда янги усулларни тадбиқ
этишни талаб этмоқда.
Хорижий тажриба
•
Ривожланган
мамлакатларда
корпорациялар
ва
компанияларни
бошқаришда, маҳсулот ишлаб чиқаришни
яхшилашда, рақобатчилардан ортда қолиб
кетмаслик,
бозордаги
ўз
ўрнини
мустаҳкамлашда
янги
ёндашувлардан
фойдаланилмоқда.
•
Ушбу ёндашувлар “интеграцион”
характерга эга бўлиб, менежментнинг
асосий тамойилларига таянган ҳолда,
замонавий ахборот технологияларини
қўллаш асосида компания ва
корпорацияларни самарали фаолият
юритишларига олиб келмоқда.
•
ХХ асрнинг 90
-
йилларидан бошлаб,
менежмент ва ахборот технологиялари
соҳасидаги мутахассислар ўртасида бизнес
-
жараёнлари реинжиниринги (БЖР) катта
қизиқиш уйғотмоқда.
М.Хаммер ва Ж.Чампи
•
М.Хаммер ва Ж.Чампи ўз ишида “Реинжиниринг
–
бу
қиймат, сифат, сервис ва суръатлар каби компания
фаолиятининг замонавий, ҳал қилувчи кўрсаткичларини
яхшилашга кескин ва сакраш йўли билан эришиш учун
ишбилармон жараёнларни тубдан қайта
лойихалаштириш ва фундаментал қайта англашдир”
-
деб таърифлаган. Шу билан бирга реинжиниринг
замонавий компанияларнинг жаҳон бозоридаги кескин
рақобат курашида “яшаб қолиш” усули сифатида
қаралади.
•
Реинжинирингнинг зарурлиги замонавий
бизнеснинг юқори динамик ривожланиши
билан боғлиқдир. Технологиялар, сотиш
бозорлари ва мижозлар эҳтиёжларидаги
узлуксиз ва муҳим ўзгаришлар оддий ҳол
бўлиб бормоқда, шунинг учун ҳам
компаниялар ўзининг рақобатбардошлигини
сақлаб қолишга интилиб, корпоратив
стратегияси ва тактикаларини узлуксиз қайта
қуришга мажбурдирлар.
•
Бизнес
-
жараёнлари реинжинирингининг
моҳияти, аввало
–
бу корхонани тубдан
қайта қуришдир. Ж.Морганнинг фикрича
реинжиниринг “компанияни машинага
айлантиради
Қоидага кўра, бизнес
-
жараёнлари реинжиниринги лойиҳаси олдига бир ёки
қолган барча пировард мақсадларга эришиш вазифаси қуйилади, яъни:
•
1) хизмат кўрсатиш даражасини кўтариш;
•
2) жараён циклининг умумий муддатини
қисқартириш;
•
3) унумдорликни ошириш;
•
4) кутиш вақтини қисқартириш;
•
5) фаолиятларни амалга ошириш
харажатларини қисқартириш;
•
6) товар
-
моддий захираларини сақлаш
харажатларини қисқартириш.
•
Бизнес
-
жараёнлари
реинжиниринги
бошқарув (менежмент) ва
информатика фаолият
соҳаларининг кесишган
жойида пайдо бўлди.
•
Бизнес
-
жараёнлари реинжинирингининг
асосий хусусиятларидан бири бўлиб,
реинжиниринг функцияга эмас, балки
жараёнларга йўналтирилган бўлади.
•
Россияда илк бор реинжиниринг соҳаси
бўйича илмий ишлар муаллифи
э.Г.Ойхманнинг фикрича “Реинжиниринг
–
бу энг янги ишбилармон мақсадларга
эришиш учун энг сўнгги ахборот
технологияларидан фойдаланишдир
2
”.
•
ижрочилар мустақил қарор қабул қиладилар, яъни
жараёнларни фақат горизонтал эмас, балки вертикал
сиқиш ҳам амалга оширилади (ходимларга катта
ваколатларни бериш ва уларнинг ҳар бирини ролини
ошириш, кўпроқ қайтим бериш самарасига эга бўлади);
•
жараён қадамлари табиий тартибда бажарилади;
•
жараёнлар турли хил бажариш вариантига эга (у ёки бу
вариант аниқ ҳолатдан келиб чиққан ҳолда танланади);
•
иш шундай пайтда бажариладики (бўлинма, бўлим),
унинг у ерда бажарилиши мақсадга мувофиқ бўлади
(ортиқча интеграция бартараф қилинади, бу эса
жараённинг самарадорлигини оширишга олиб келади);
•
текширишлар ва бошқарув таъсирлари
миқдори камаяди;
•
контактнинг ташқи нуқталарини
камайтириш йўли билан келишувлар
миқдори камайтирилади;
•
контактнинг ягона нуқтаси ваколатли
менежер томонидан таъминланади
(жараёнлар жуда мураккаб бўлган ҳолда).
Бизнес
-
жараёнлари реинжиниринги
•
Бизнес
-
жараёнлари реинжиниринги
–
бу
кескин рақобат курашининг оқибати бўлиб,
корхона фаолиятини самарадорлиги ва
унумдорлигини оширишнинг воситаси
бўлган кўп билимларни талаб қилувчи
инновацион технологияларни тадбиқ
этишни талаб қилади.
Бизнес инжиниринги компаниянинг берилган мақсадларини қондирувчи,
бизнесни лойиҳалаштириш учун фойдаланиладиган услублар йиғиндиси
ҳисобланади ушбу услублар ўз ичига қуйидагиларни олади:
•
1) бизнесни лойиҳалаштириш учун қадали
процедуралар;
•
2) бизнесни лойиҳалаштиришни
таснифловчи белгилашлар тизими;
•
3) аниқланган мақсадларга
лойиҳалаштирилган бизнеснинг мос келиш
даражасини ўлчашга имкон берувчи
эвристик ва прагматик ечимлар.
•
Шундай қилиб, бизнес инжиниринги
рақобатчилик асосида тижорат
тадбиркорлигини ташкил этишга
йўналтирилган фақат инжиниринг
компанияни ташкил этишга инженерлик
фаолияти сифатида қарашни назарда
тутади.
Реинжиниринг турлари ва уни
ўтказиш асосий босқичлари
Do'stlaringiz bilan baham: | 
