Mavzu: Bir bosh bo‘lakli gaplar

M : Kim ko‘p o‘qisa , u ko‘p biladi .- Ko‘p o‘qigan ko‘p biladi .

Shuni sezdimki , oila – a`zolari bir-biri bilan ittifoq ekan .- Oila-a`zolari bir-biri

bilan ittifoq ekanligini sezdim .

Qo‘shma gaplar sodda gaplar bilan ma`nodoshligiga ko‘ra quyidagi turlarga

bo‘linadi : 1. Kesim ergash gapli qo‘shma gaplar .

2. Ega ergash gapli qo‘shma gaplar .

3. Hol ergash gapli qo‘shma gaplar .

4. To‘ldiruvchi ergash gapli qo‘shma gaplar .

5. Aniqlovchi ergash gapli qo‘shma gaplar .

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar

1. Bo‘lsa , esa so‘zlari yordamida bog‘langan qo‘shma gaplar orasida qanday

mazmun munosabati ifodalanadi ?

2 . Ergashgan qo‘shma gap deb nimaga aytiladi ?

3. Bosh va ergash gapni izohlab bering .

4. Ergash gapni bosh gapga bog‘lovchi vositalar nimalardan iborat ?

5. Ergashtiruvchi bog‘lovchilar yordamida ergashgan qo‘shma gaplarni tushuntiring .

6. Nisbiy so‘zlar yordamida bog‘langan qo‘shma gaplarga misollar keltiring .

7. Ko‘makchili qurilma yordamida ergashgan qo‘shma gaplar tuzing .

8. Deb so‘zi yordamida ergashgan qo‘shma gaplar orasida qanday mazmun

munosabati ifodalanadi ?

Test savollari:

1.Bir turdagi Bog‘lovchilar berilgan qatorni toping

sababli, natijada,va,lekin B) ammo,biroq ,balki agar

va,ham,ammo,lekin D) yoki,zeroki, chunki,-ki

E) Barcha javob to‘g‘i

2.Qaysi gapda ega sifat bilan ifodalangan

A.undan yoqimli va shirin hid kelardi

B.Iste`dodli adib ko‘p nasriy va dramatik asarlar yozdi

S,Soddalik kamtarlik alomati

.D.Ubiz bilan ketishi lozim

E.Bahor keldi

3.Egasi yashiringan gap berilgan qatorni toping

Bugun biznikida qolsangiz bulardi

Boshqalar ham xayrlashib chiqib ketishdi

Bunday unvonlar bekorga berilmaydi, albatta

Tekslik ufq bilan tutashgan joyda bir suruv qo‘y elas-elas ko‘zga tashlanadi

Ufq Qizardi

4.Ikkinchi darajali bulagi uyushgan gapni aniqlang

A.Birni birov berald,ko‘pni mehnat

B.Butun zamin larzaga keldi

S .Ilk bahor Shamollari yoqimli esadi

D.Saida goh afsuslanib ,goh kuyunib gapirdi

E.Quyosh chiqdi

5.Kengaygan ega ishtirok etgan gapni toping

A .ko‘chat ekish oyligi bahorda o‘tkaziladi

B.Ilmli bir yashar ,ilmsiz ming

S.A`lo o‘qish asosiy maqsadimiz

D.Yalqov bilan anqov Dushman uchun katta ov

E.Gullar ochildi

6.Bog‘lovchi yuklamalardan iborat qatorni toping

A.-kim,-agar,chunki, basharti, shuning ucun

B shuning uchun natijada,va,lekin

S.-mi,-yu,-ku,-da

D.sari-dek,-gacha.-toki

E.va.lekin

7.Ma`no jihatdan birikkan so‘z birikmalari ni toping

A.Moviy osmon,zuhro yulduzi

B.Tog‘ cho‘qqisi ,kitob o‘qimoq

S.Yoqimli ko‘y,dala yumushlari

D.A`lochi o‘quvchilar ,kitobsevarlar uyushmasi

E.uyning kattasi

8.Matnda qo‘llangan qo‘shma gapning turini toping

.Aql faqat insongagina xos bo‘lgan to‘g‘ma quvvat,ruhiy kuch, bilan bog‘liqdir.

A.Ergashtiruvchi bog‘lovchi

B.Teng bog‘lovch

S.Bog‘lovchi yuklamalar

D.nisbiy so‘zlar

E.Barcha javob to‘g‘ri

9.Qo‘shma gap berilgan qatorni toping

A.Biz ziyoli va madaniyatli bo‘lamiz

B.Biz ziyoli bo‘lamiz ,madaniyatli bo‘lamiz

Selbekni tanlovda bo‘lgani hammamizni xursand qildi

D.Izg‘irindan ko‘zlar yoshlanib,oyoq ostida qor garchillaydi

E.Barcha javob to‘g‘ri

10.Sodda gapni toping

A.Inson tabiatining ikki asosiy bisoti aql va fikrdir

B.Kimda vijdon bo‘lsa tezda ishga kirishsin

S.Suqrotning donoligi shunda ediki ,u bilmaganini bildim deb uylamadi

D.Tafakkur buyuk fazilatdir,va odamning donoligi haqiqatni aytishdadir

E.Bahor kelib gullar ochildi