Mavzu: Bajardi

Talabalarga davlat g‘amxo‘rligi: “Talaba-bitiruvchi” davlat elektron ma’lumotlar bazasini yaratadi va undan foydalanishni ta’minlaydi. Ta'lim sohasidagi davlatlararo, mintaqaviy va xalqaro rivojlanish dasturlarini belgilang : ^[3]
Har o‘quv yilida o‘quvchilar davlat hisobidan darsliklar bilan ta’minlanadi. O'qishda katta muvaffaqiyatlarga erishgan talabalar stipendiyalar (shu jumladan, maxsus stipendiyalar), shuningdek, davlat yordami bilan rag'batlantiriladi. ^{[ 3 ]}
Xulosa;
Hozirgi kunda talabalar juda omadli, chunki ular jahon universitetlari kutubxonasiga kirish orqali axborot texnologiyalari orqali ko'plab ma'lumotlarni olish imkoniyatiga ega. Bundan tashqari, davlatimiz tomonidan ta’lim, sport, obod yurt yoshlari salomatligiga alohida e’tibor qaratilmoqda. Agar zamonaviy Ozarbayjon ta'lim tizimini sovet ta'lim tizimi bilan solishtirsak, ular orasida shunday farqlarni ajratib ko'rsatishimiz mumkin: Sovet ta'lim tizimi bilim, o'qituvchi, fan, taklif va sifatni oshirish edi. Lekin zamonaviy milliy ta’lim tizimi shaxsiy, o‘quvchi, natijaviy, ehtiyojga asoslangan va xolis bahodir.
Ta'lim sifati tizim sifat ko'rsatkichlari (ta'lim dasturlari - o'quv rejalari, moddiy-texnika bazasi, infratuzilma, axborot resurslari, o'qituvchilarning ilmiy-pedagogik saviyasi, o'qitishning ilg'or texnologiyalari va boshqalar) bilan belgilanadi.
Milliy o‘quv dasturining maqsadi ta’lim dasturlari orqali rasmiy maktabda o‘qitishni o‘z ichiga oladi, o‘qitishda mukammallik tushunchasini birlashtiradi. So‘nggi yillarda mamlakatimizda maktablar, bolalar bog‘chalari, talabalar turar joylari, maxsus maktablar kabi ko‘plab yangi va rekonstruksiya qilingan ta’lim markazlari barpo etildi.
Bugungi kunda Ozarbayjon Respublikasida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) sohasidagi faoliyat umummilliy lider Haydar Aliyev tomonidan belgilab berilgan strategik yo‘nalishga muvofiq muvaffaqiyatli davom etmoqda. U tomonidan 2003-yilda tasdiqlangan “Ozarbayjon Respublikasini rivojlantirishning axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha Milliy strategiyasi (2003-2012-yillar)” ushbu yo‘nalishning mamlakatimiz uchun ahamiyati va ahamiyatini ta’kidlagan birinchi rasmiy hujjat bo‘ldi.
21-asrda Ozarbayjonda axborot jamiyatiga oʻtish va barpo etish tufayli, elektron hukumatning shakllanishi va intellektual salohiyatning rivojlanishi tufayli neft sektoridan keyin ustuvor boʻlgan axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasi oʻz oʻrniga ega. mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotiga yanada jiddiyroq kirib bordi. Zamonaviy davrda va kelajakda AKTning ahamiyati birinchi o'ringa chiqadi. Zamonaviy aloqa va axborot texnologiyalari mamlakatimizni har tomonlama rivojlantirish, aholining intellektual salohiyatini yuksaltirish, shuningdek, jahonda ro‘y berayotgan integratsiya jarayonlariga yanada faol jalb etish yo‘lida respublikamiz oldida yangi imkoniyatlar ochmoqda. Aloqa vazirligi tugatilib, uning negizida Aloqa va axborotlashtirish texnologiyalari vazirligi tashkil etilgani mazkur sohaning istiqboldagi rivoji, har bir fuqaroning zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalanishi uchun yaratilgan imkoniyatlar nuqtai nazaridan e’tiborga molik bo‘ldi. Qisqa vaqt ichida bu borada katta ishlar amalga oshirildi, muhim qadamlar qo‘yildi.
2003-yil 10-12-dekabr kunlari Jenevada BMT va Xalqaro elektraloqa ittifoqi tomonidan oʻtkazilgan Axborot jamiyati boʻyicha Butunjahon sammitida soʻzga chiqqan Prezident Ilhom Aliyev Ozarbayjonda AKTni rivojlantirish sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyillari va Milliy Harakat dasturining asosiy qoidalari va yo‘nalishlari.
Mamlakatda aloqa va axborot texnologiyalarini jadal rivojlantirish, bu boradagi me’yoriy-huquqiy bazani takomillashtirish va Ozarbayjon Respublikasi ishtirok etgan xalqaro shartnomalarga muvofiqlashtirish, bozorni yanada erkinlashtirish va rivojlantirish bo‘yicha muhim ishlar amalga oshirildi. telekommunikatsiya va pochta aloqasi sohasida xususiy sektor.
. 2004-yilda Ozarbayjon Respublikasining “Pochta savdosi toʻgʻrisida”, “Elektron imzo va elektron hujjat toʻgʻrisida”, 2005-yilda “Telko aloqasi toʻgʻrisida”, “Elektron tijorat toʻgʻrisida”gi qonunlari qabul qilindi. Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining 2005-yil 21-oktabrdagi farmoni bilan “2005-2008-yillarda Ozarbayjon Respublikasida aloqa va axborot texnologiyalarini rivojlantirish Davlat dasturi” (“Elektron Ozarbayjon”) tasdiqlandi. Yosh avlodning yuksak intellektga ega bo‘lishi, jahon yangiliklari va ilm-fanidan xabardor bo‘lishi uchun umumta’lim maktablarini kompyuterlashtirish loyihasi amalga oshirilmoqda.

Mamlakatimiz hayotiga 1994-yilda kirib kelgan mobil telefon allaqachon mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotida muhim o‘rin tutib kelmoqda. 2020 yilda Ozarbayjonda mobil aloqa abonentlari soni 11 milliondan oshdi.Energetikadan keyin axborot texnologiyalari mamlakatimizda eng rivojlangan noneft sektori hisoblanadi. Mintaqadagi eng jadal rivojlanayotgan davlat sifatida Ozarbayjon bugungi kunda AKT sohasini kengaytirish uchun katta imkoniyatlarga ega. Ana shu imkoniyatlardan to‘liq foydalangan holda jamiyatimiz o‘zining asosiy vazifasini jahon hamjamiyatiga integratsiyalashuvda ko‘radi.

Axborot almashinuvining xorijiy davlatlarga qaramligini bartaraf etishning strategik maqsadlari munosabati bilan telekommunikatsiya sun’iy yo‘ldoshini ishlab chiqish va uchirish, shuningdek, Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining 04.11.2008 y. Ozarbayjon Respublikasida kosmik industriyani yaratish va telekommunikatsiya sun’iy yo‘ldoshlarini orbitaga chiqarish”, shuningdek, Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining “Respublikada kosmik sanoatni yaratish va rivojlantirish Davlat dasturi” Farmoni ijrosini ta’minlash; Ozarbayjonning 2009 yil 17 avgustdagi qarori bilan tegishli choralar ko'rildi.
Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining 2010-yil 3-maydagi “Azerkosmos” ochiq aksiyadorlik jamiyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori mamlakatimizning birinchi telekommunikatsiya sun’iy yo‘ldoshini orbitaga chiqarish, uni boshqarish va ishlatishni ta’minlash maqsadida imzolangan edi.
Ozarbayjondagi birinchi aloqa sun'iy yo'ldoshi Amerikaning Orbital Sciences Corporation kompaniyasi tomonidan qurilgan.
“Azerspace-1” sun’iy yo‘ldoshi 2013-yil 8-fevralda Fransiya Gvianasidagi (Janubiy Amerika) Kuru kosmodromidan Fransiyaning “Arianespace” kompaniyasi tomonidan “Ariane-5” raketasida orbitaga chiqarildi. Azersky / Spot 7 - Ozarbayjonning birinchi yuqori aniqlikdagi Yerni kuzatish sun'iy yo'ldoshi (1,5 m) 2014 yil iyun oyida Ozarbayjon va Frantsiya o'rtasidagi kosmik sanoatdagi strategik sheriklik doirasida orbitaga chiqarilgan. 2014-yil dekabr oyida Ozarbayjonning milliy sun’iy yo‘ldosh operatori “Azerkosmos” OAJ va Fransiyaning “Airbus Defence and Space” kompaniyasi o‘rtasida imzolangan shartnomaga asosan “Azerkosmos” OAJga o‘tkazildi. “Azerspace-2” Ozarbayjon Respublikasining uchinchi sun’iy yo‘ldoshi va ikkinchi telekommunikatsiya sun’iy yo‘ldoshidir.
Azerspace-2 Amerikaning Space Systems Loral (SSL) kompaniyasi tomonidan qurilgan. Azerspace-2 orbitaga 2018-yil 25-sentabrda Fransiya Gvianasi (Janubiy Amerika) yer usti kosmodromidan chiqarilgan.
Jahon amaliyotida davlat organlari faoliyatining samaradorligi va samaradorligini oshirish, ularning aholi, tadbirkorlik, shuningdek, bir-biri bilan munosabatlarini yengillashtirish va erkinlashtirish maqsadida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish “Tushuncha” tushunchasi bilan belgilanadi. elektron hukumat".
Davlat organlarining axborot tizimlari oʻrtasida axborot almashinuvini tashkil etish va fuqarolarning davlat organlari tomonidan “bir darcha” tamoyili boʻyicha koʻrsatilayotgan elektron xizmatlardan foydalanishi uchun shart-sharoit yaratish maqsadida www.e-gov.az “Elektron hukumat” portali tashkil etildi. yaratildi va ishga tushirildi.
Ayni paytda “Elektron hukumat” portaliga 39 ta davlat organining axborot tizimlari ulangan bo‘lib, portal orqali mazkur organlarning 200 dan ortiq turdagi elektron xizmatlari ko‘rsatilmoqda. “Elektron hukumat” portali davlat muassasalarida mavjud bo‘lgan axborot tizimlaridan samarali foydalanish, ular o‘rtasida xavfsiz aloqa o‘rnatish hamda ushbu muassasalarga so‘rov yuborish, ma’lumotnoma berish, elektron xizmatlar ko‘rsatishda fuqarolardan axborot tizimlaridan hujjatlarni talab qilmaslik imkonini beradi.
Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining 2004-yil 29-dekabrdagi “Ozarbayjon Respublikasi davlat organlarining axborot xavfsizligini taʼminlash chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi farmoniga muvofiq, davlat organlari uchun internet segmentini yaratish, yuritish va rivojlantirishni taʼminlash. Davlat organlarida internet-axborot resurslaridan foydalanishga e’tiborni kuchaytirish va uni yanada yuqori darajaga ko‘tarish imkonini berdi.
Deyarli barcha markaziy ijro etuvchi hokimiyat organlari, umuman, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari, ayrim mahalliy davlat hokimiyati organlari internet tarmog‘ida axborot resurslariga ega bo‘lib, ulardan aholini xabardor qilish va xizmatlar ko‘rsatishda foydalanmoqda. 2000 yildan boshlab davlat organlari axborot resurslarini tizimli tashkil etish va ulardan foydalanishga xizmat qiluvchi gov.az domenidan foydalanmoqda.
Elektron soliq deklaratsiyasini topshirish, abituriyentlar va magistraturaga kirish imtihonlariga ariza topshirish, davlat xizmatiga kirish uchun ariza berish, saylovchilar ro‘yxatini aniqlashtirish, elektron tibbiy kartalardan foydalanish, turli davlat organlariga elektron pochta xabarlari yuborish, ma’lumot olish – bularning barchasi haqiqatdir. bizning hayotimiz.

Mavjud axborot-kommunikatsiya sohalarining jadal va yuqori darajada rivojlanishi mamlakatimizda xizmatlarning yangi turlari, jumladan, mobil telefoniya, internet, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining shakllangani va kengayishi bilan tavsiflanadi. neft sektoridan keyingi ustuvor yo'nalishlardan biri sifatida. mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotiga yanada jiddiyroq kirib bordi. So‘nggi 10 yilda hududlarda 1 ming 400 ga yaqin ATS va mingga yaqin pochta aloqasi shoxobchalari qurildi yoki kapital ta’mirlandi. Har 100 oilaga telefonlar soni 1,6 baravarga, mobil aloqa abonentlari soni 9,6 barobarga oshdi, mamlakatimizning har 100 nafar aholisidan 70 nafari internet tarmog‘idan foydalanuvchi hisoblanadi. 2013-yil mamlakatimizda “Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish yili” deb e’lon qilindi va 8 fevral kuni mamlakatimizning birinchi telekommunikatsiya sun’iy yo‘ldoshi orbitaga chiqarildi.

Ayni paytda mamlakatimizda har 1000 nafar aholiga 1123 ta mobil telefon raqami, har 100 oilaga 67 ta statsionar telefon to‘g‘ri keladi. Hozirda Ozarbayjonda 9 ta milliy, 13 ta hududiy, 17 ta kabel, 15 ta internet, 1 ta sun’iy yo‘ldosh televideniesi, 13 ta respublika va 3 ta hududiy radiostansiyalar faoliyat ko‘rsatmoqda, mamlakatda raqamli eshittirish yo‘lga qo‘yilgan.
2121-yil yanvar oyidan ozod qilingan hududlarda radio va televideniye eshittirishlari uchun Transport, kommunikatsiyalar va yuqori texnologiyalar vazirligining “Radio-televideniye eshittirish va sun’iy yo‘ldosh aloqasi” ishlab chiqarish birlashmasi mutaxassislari tomonidan Shusha radio-televideniyesi faoliyati tiklandi. “AzTV”, “Mədəniyat” TV, “Idman Azərbaycan” TV, “Ictimai” TV, “CBC” TV, “CBC Sport”, “Real” TV, “Xəzər” TV, “Azad Azərbaycan” TV va “ARB” telekanallari - 24” ko‘rsatuvlari Shusha, Xonkendi, Xo‘jayli, Agdam, Barda viloyatlari hamda yaqin atrofdagi aholi punktlarida olib boriladi.
Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining 2012-yil 13-iyuldagi farmoni bilan Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti huzuridagi Fuqarolarga xizmat ko‘rsatish va ijtimoiy innovatsiyalar davlat agentligi tashkil etilgan. Davlat agentligining faoliyat yo‘nalishlariga muvofiq Ozarbayjon Respublikasidagi “ASAN servis” markazlarini yagona boshqarish, davlat organlarining xizmat ko‘rsatish markazlarida faoliyat yurituvchi xodimlari faoliyatini muvofiqlashtirish, monitoring va baholash, davlat ma’lumotlar bazalarini o‘zaro integratsiyalashuvi; , elektron xizmatlarni tashkil etish jarayonini jadallashtirish, mazkur Davlat agentligi ushbu tizimni takomillashtirishni amalga oshiruvchi markaziy ijro etuvchi hokimiyat organi hisoblanadi. Mamlakatda 21 ta “ASAN xizmat ko‘rsatish” markazlari mavjud. (01.10.2021).
Xalqaro tajribadan kelib chiqib, mamlakatimizdagi mahalliy sharoitlarni hisobga olgan holda “elektron hukumat” faoliyati uchun alohida ahamiyatga ega bo‘lgan davlat reyestrlari yaratilmoqda.
Aholi reestri, ko‘chmas mulk va ko‘char mulk reyestri, normativ hujjatlar reestri, manzillar reestri, ma’muriy-hududiy bo‘linish reestri, yuridik shaxslar reestri va boshqa ko‘plab muhim reestrlarning shakllantirilishi aholini ro‘yxatga olish sifatini oshirishga xizmat qiladi. respublikadagi davlat organlarining faoliyati.
Ushbu reyestrlarda har bir shaxsga oid ma’lumotlarning umumiy tartibda qayd etilishi kelgusida ularning faoliyatini tashkil etish, fuqarolarga xizmat ko‘rsatishda “yagona darcha” tamoyilini qo‘llash, soddalashtirish va qulayroq shaklga o‘tkazishga xizmat qiladi. , aholi va davlat organlari o'rtasidagi aloqalar yanada samaraliroq bo'lib, u yanada qulay va moslashuvchan bo'ladi.
Ozarbayjonda axborot jamiyatini shakllantirish, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini jadal rivojlantirish, ularni xalqimiz farovonligining yetakchi omiliga aylantirish borasidagi davlat g‘amxo‘rligi mamlakatimiz kelajagiga qaratilgan siyosatning bir qismidir. Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining fevraldagi 1146-son qarori bilan tasdiqlangan “Ozarbayjon Respublikasining axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish milliy strategiyasi (2003-2012-yillar)”da nazarda tutilgan chora-tadbirlarning amalga oshirilishi tufayli. . 2003-yil 17-dekabrda ta’lim, sog‘liqni saqlash va boshqa ijtimoiy sohalarda, iqtisodiyot, tadbirkorlik, kundalik hayotda uni amalga oshirish bo‘yicha qabul qilingan davlat dasturlari asosida AKT imkoniyatlaridan foydalanish darajasi sezilarli darajada oshdi. Mamlakatda eng so‘nggi texnologik innovatsiyalar qo‘llanildi, simli, simsiz va mobil texnologiyalardan foydalangan holda internetga ulanish yaratildi. Natijada aholining 75 foizi internet foydalanuvchisiga, 65 foizi esa keng polosali internet foydalanuvchisiga aylandi. Uyda va ishda foydalaniladigan kompyuterlar soni ortdi. Mobil aloqa sohasi rivojlanmoqda, 3G va 4G xizmatlaridan foydalanilmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2011-yil 23-maydagi “Davlat organlarining elektron xizmatlarini ko‘rsatishni tashkil etish sohasidagi ayrim chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi 429-son Farmonida davlat boshqaruvini zamonaviy tamoyillarga asoslangan holda joriy etish, bu boradagi ishlar samaradorligi va shaffofligini oshirish muhimligi ta’kidlangan. davlat organlari faoliyati, korrupsiyaning oldini olishga qaratilgan elektron xizmatlar tashkil etilib, bu boradagi ishlarni jadallashtirishga jiddiy turtki bo‘ldi.
2016-yil 20-sentabrda Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliyev tomonidan “2016-2020-yillarda Ozarbayjon Respublikasida axborot jamiyatini rivojlantirish milliy strategiyasini amalga oshirish bo‘yicha Davlat dasturi” tasdiqlandi. Dasturga muvofiq, davlat organlarining axborot tizimlari o‘rtasida axborot almashinuvini tashkil etish va fuqarolarning elektron hukumat tizimidan foydalanishi uchun shart-sharoit yaratish maqsadida www.e-gov.az “elektron hukumat” portali yaratilib, foydalanishga topshirildi. . davlat organlari tomonidan “bir darcha” tamoyili bo‘yicha ko‘rsatiladigan xizmatlar. Ayni paytda “Elektron hukumat” portaliga 42 ta davlat organining axborot tizimi ulangan bo‘lib, portal orqali mazkur idoralarning 442 dan ortiq elektron xizmatlari ko‘rsatilmoqda.
Ozarbayjonda AKT rivoji dinamikasi, neft strategiyasining muvaffaqiyatli amalga oshirilishi natijasida mamlakatimizga bo‘lgan ishonch ortib borayotgani, xalqaro tashkilotlar bilan muvaffaqiyatli hamkorlik misollari, yuqori texnologiyalarga asoslangan iqtisodiyot qurish vazifalari, yuksak e’tibor va g‘amxo‘rlik AKT davlat siyosatining muhim bo‘g‘ini sifatida mamlakatimiz yaqin kelajakda yuqori texnologiyalar sohasida ulkan muvaffaqiyatlarga erishishini kafolatlaydi.